داستان نهنگ ‌بور و شهزاده از لحاظ بن‌مایه‌ها و ریشه‌های اساطیری غنی است و می‌توان بسیاری از بازنمودهای اسطوره‌ای، علی‌الخصوص اسطوره‌های سکایی، یونانی، چینی و هندی را در آن مشاهده کرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی بن‌مایه‌های اساطیری مطرح در این داستان همچون خون‌خوردن، اژدهاکشی، آفرودیت، بن‌مایة عدد سه، گذر قهرمان از آب به همراه اسب، آزار نرساندن آتش به پاکان و رسیدن به جاودانگی، ب...

مقالة حاضر معرفی و قرائت گورنوشته ای نو یافته از منطقة بخنگ کازرون است. این گورنوشته از کتیبه های یادبودی اواخر دورة ساسانی و آغاز دورة اسلامی است. تاکنون تعداد بسیار زیادی گورنوشته در این منطقه یافت شده است. این کتیبه ها هم به لحاظ مسائل کتیبه نگاری و هم به سبب اطلاعاتی که دربارة نوع تدفین به دست می دهند حائز اهمیت اند. خط این نوع کتیبه ها پهلوی کتابی است. این کتیبه شکسته شده است و به طور اتفا...

استان اردبیل در شمال غرب ایران یکی از استان‌هایی است که اطلاعات باستان‌شناسی آن برخلاف غنای فرهنگی نهفته در آن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله قسمتی از مواد فرهنگی جمع آوری شده از بررسی‌های باستان‌شناسی که از سال 1379 در حاشیه رود ارس و مشکین شهر در استان اردبیل آغاز گردید، ارایه می‌گردد.  همچنین گونه  جدید قبرها از استان اردبیل، یعنی قبر تپه‌ها (کورگان‌ها) و نیز نمونه‌های جدید قب...

آرامگاه  های محلۀ شیشه  ریز شهر جالق از جملۀ مقابر برجسته و منحصربه  فرد به  جای  مانده در استان سیستان و بلوچستان است. با وجود اینکه این مقابر در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اما تاریخ دقیق احداث آن  ها مشخص نیست [و حدس زده شده] از دورۀ سلجوقی تا صفوی ساخته شده باشند. گذشته از تاریخ بنا و شیوۀ معماری، آنچه که این آثار را منحصر به  فرد کرده، مقابر مصطبه  ای موجود در کف و دفن نوزادان ...

سوسک­های سرگین­خوار قادر هستند مراحل اکولوژیکی گوناگونی را در اکوسیستم­هایی که در آن زندگی می­کنند به انجام رسانند . تحقیق حاضر برای مطالعه تاثیر عملکرد سوسک ­ های سرگین ­ خوار در برداشت سرگین دام و پراکنش ثانویه بذر­ها در مرتع تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در قالب طرح کاملا تصادفی در فصل تابستان سال 1392 انجام گرفت. بدین منظور توری های با اندازه سوراخ­های بزرگ و کوچک و کود دامی گاو در شش حالت مختلف ...

اغلب محققین بر این باورند که در دورۀ ساسانی، جسد مردگان در هوای آزاد رها می‌شد تا حیوانات و پرندگان آن را تجزیه کنند. پس از متلاشی­‌شدن جسد، استخوان‌های باقی‌مانده را در فرورفتگی‌ها و طاقچه‌های ایجاد شده در صخره‌ها قرار می‌دانند. این فضاهای ایجاد شده در سنگ سخت کوه را استودان (استخوان­دان) می‌نامند. شمار زیادی از این استودان‌ها در کوه‌های فارس مانند نقش رجب در دامنه کوه رحمت در حوالی زنگی‌آباد،...

اندازه گیری مستقیم بلوغ حرارتی سنگ منشأ همواره با مشکلاتی همراه می باشد. بدین جهت از روش هائی هم چون تاریخچه تدفین و مدل سازی حرارتی برای ارزیابی سنگ منشأ استفاده می-شود. در صورت عدم دسترسی به نمونه ها با برون یابی و درون یابی داده های موجود توسط این روش ها نقیصه ارزیابی برطرف می شود. در این مطالعه به بررسی تاریخچه تدفین و حرارتی در میدان نفتی آزادگان پرداخته شده که در ناحیه دزفول شمالی به مواز...

از دوره های تاریخی سرزمین ایران دوره ایلام است؛ این دوره در قسمتهای جنوبی و مرکزی این سرزمین به خصوص در جنوب غرب گسترش داشته است که در میان پژوهشهای باستانی و تاریخی به نسبت دیگر ادوار تاریخی ایران کمتر بدان پرداخته شده و در این میان به دوره ایلام جدید کمتر از همه توجه نشان داده شده است. دوره ایلام جدید تقریبا همزمان با عصر آهن در نجد این سرزمین و بر اساس منابع نوشتاری تاریخی با حکومتهای بزرگ...

استان اردبیل در شمال غرب ایران یکی از استان هایی است که اطلاعات باستان شناسی آن برخلاف غنای فرهنگی نهفته در آن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله قسمتی از مواد فرهنگی جمع آوری شده از بررسی های باستان شناسی که از سال 1379 در حاشیه رود ارس و مشکین شهر در استان اردبیل آغاز گردید، ارایه می گردد.  همچنین گونه  جدید قبرها از استان اردبیل، یعنی قبر تپه ها (کورگان ها) و نیز نمونه های جدید قب...

مدارک باستان¬شناختی به¬دست آمده از دوران پارینه¬سنگی تا عصرآهن در جنوب و جنوب شرق دریای مازندران بیانگر دگرگونی¬های بنیادی در ساختار زندگی مردمان این مناطق در این دوران متوالی است. یکی از تحولات عمده¬ای که در دوران مفرغ (شهرنشینی) نسبت به دوران گذشته در سطح جوامع این حوزه به¬وقوع پیوسته، تغییرات در سنت¬های تدفین است. قبور این دوره دربر دارنده اطلاعات غنی از ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ا...