جامع البیان عن تأویل ای القرآن معروف به تفسیر طبری، به استفتای منصور بن نوح بن نصر سامانی در میانه سال های 350 تا 366ق در فرارود (ماوراءالنهر)، به دست عدّه ای از علمای ماوراءالنهر به فارسی برگردانده شد. برگردان آیات قرآن در این کتاب، کهن ترین ترجمه از قرآن به فارسی و کهن ترین متن فارسی پس از اسلام به شمار می رود، از این رو هم از حیث تاریخ متون دینی و هم از نظر تاریخ نثر فارسی و از جنبه زبانی بسی...

امام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام رضا (ع) در تفسیر قرآن، برخلاف تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان طبرسی به سراغ ظاهر سخن مانند: لفظ، لغت، بلاغت، صرف، نحو و ... نرفت...

چکیده: حسن بن علی بن محمد بن علی بن حسن طبری، ملقب به نجم الدین و معروف و مشهور به عماد الدین طبری و عماد طبری از علمای مازندران و آمل و از معاصرین خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلّی و علامه حلّی (قرن هفتم)بوده است. در نوشته حاضر با الهام از روش هرمونتیک قصدگرای اسکینر سعی نموده ایم با معرفی زندگی وشخصیت عمادالدین طبری و با ارجاع به متون در دسترس ایشان وبا باز خوانی این متون در تعامل با شرایط سیاسی ...

بنیانگذاران تاریخ‌نگاری اسلامی همان راویان واخباریان سده های دوم وسوم بودند که فهرست مفصلی از آنان را ابن ندیم به دست داده است. در میان راویان واخباریان، ابوالحسن مدائنی جایگاه ومنزلت خاصی دارد.روایات او طیف وسیعی از وقایع وحوادث مختلف عصر اسلامی را دربردارد که بررسی همۀ آنها فرصت و مجال خاصی را می‌طلبد. مقالة حاضر در صدد است تا با تکیه بر روایات او در تاریخ طبری به اهمیت ورویکرد این روایات بپر...

خاقانی شروانی یکی از بزرگترین قصیده سرایان قرن ششم است. گستره ی اطلاعات او در زمینه ی ادیان قابل تامل است یکی از ادیان مطرح در دیوان او، آئین مسیحیت است. در این پایان نامه، داستان زندگی مریم (ع) و مسیح که در دیوان خاقانی به آنها اشاره شده، با قرآن و کتب تفسیر و اناجیل چهارگانه مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است.این مقایسه و تطبیق با بهره گیری از کتاب هایی چون کشف الاسرار، تفسیر طبری، تفسیر طبر...

در فرهنگ های مختلف قصه ها از افسانه ها و اسطوره ها نشأت گرفته و زمینه خلق آثار نمایشی را فراهم می کنند. با روی آوردن آثار نمایشی به اساطیر، افسانه ها و قصه های کهن استقبال مخاطبان نیز از این آثار بیشتر و اصالتی وصف ناپذیر یافته اند. علاوه بر منابع مکتوب، کتب مقدس و مذهبی نیز که با هدف هدایت انسان آمده است، مورد توجه درام نویسان قرار گرفته اند. نویسندگان ایرانی نیز نظر ویژه ای را به داستان ها...

چکیده : یکی از موضوعاتی که در حوزه ی فرهنگ اسلامی از جایگاه قابل تأملی برخوردار است ، «اسرائیلیات» می-باشد.اسرائیلیات به معنای داستان یا افسانه هایی که منشأ اسرائیلی دارد و از یک منبع یهودی سرچشمه گرفته است ؛ ولی در اصطلاح مفسران و محدثان، این اصطلاح ، مفهوم وسیع تری به خود گرفته و شامل تمام افسانه های کهنی است که از گذشتگان وارد تفسیر ، حدیث و تاریخ شده است . تاریخ ورود اسرائیلیات را عصر صحا...