نقد و بررسی بخشی از اسباب نزول است که در شأن اهل بیت (ع) به ویژه علی (ع) نقل شده است. نگارنده، پس از تبیین پیوند قرآن و اهل بیت (ع) و جایگاه اهل بیت در قرآن به شرح و توضیح آیات نازله درباره اهل بیت (ع) که دارای سبب نزول اند، پرداخته است. وی پس از طرح آیه مباهله، به نقد و بررسی ارتباط آن با منزلت اهل بیت (ع)، نظر مفسّران اهل سنّت درباره آیه مذکور، مفهوم و داستان مباهله، دیدگاه فریقین در سبب نزول آ...

از روایت‌های تفسیری اهل بیت  از جمله روایت‌های تفسیری امام رضا(ع) چنین برمی‌آید که آن بزرگواران درصدد تعلیم مبانی و روش صحیح تفسیر قرآن‌کریم به پیروان خود بودند، تا در زمان غیبت نیز بتوانند با بهره‌گیری از این مبانی و روش صحیح تفسیری از قرآن‌کریم بهره‌ برده، راه هدایت را از آن در هر زمان و شرایطی بیابند. از واکاوی روایت‌های تفسیری مأثور از امام رضا(ع) چنین برمی‌آید که ...

یکی از مباحث مهمی که هدف بعثت انبیا را مشخص می کند و آثار عقیدتی و تربیتی متعددی دارد ، بحث هدایت است . این امر اساسی ترین کار می باشد و درهمه ی کتب آسمانی و آیات گوناگون قرآن نیز به صورت های مختلف بیان شده است. همان طور که می دانیم مفهوم شناسی واژگان قرآن و تعیین قلمرو معنا شناسی هریک براساس کاربرد آن ها در آیات گوناگون، از جمله مسائلی است که در فهم صحیح معارف قرآن اهمیت بسزایی دارد. با توجه ب...

آیه 33 سوره احزاب به آیه تطهیر معروف است. خداوند سبحان در این آیه، اهل بیت را از هر گونه پلیدی و پلشتی و ناپاکی مصون معرفی فرموده است. مصداق های دقیق اهل بیت کیانند؟ همه دانشمندان شیعه و گروهی از علمای اهل سنت این آیه را درباره اصحاب کساء می دانند و برخی دیگر از آنان، زنان پیامبر ص را نیز از مصادیق آن گمان می کنند. اما اینکه کدام گروه در رای و اعتقاد خود بر راه صواب هستند و کدام گروه بر طریق خط...

در این مقاله، مواجهة مسئله محور در تفسیر، در برابر مواجهة نظریه محور به مثابة اصل روش شناختی در فهم و تفسیر آیه به کار رفته است. . با طرح مسائل مختلف می توان ابعاد گوناگون آیه را تحلیل کرد و از تطبیق و تفسیر به رأی دوری جست. در این مقاله به شیوه موردپژوهانه، نقش مواجهة مسئله محور را در تفسیر آیه شاکله )الاسراء/ 48 ( نشان می دهیم. روش تحقیق، تحلیل منطقی در سه گونه تحلیل: مفهومی، گزاره ای و سیستم...

بررسی آیات قرآن و تفاسیر، بیانگر آن‌ است که برخی از آیات دربردارنده مفاهیمی عمیق‌تر و گسترده‌تر و محل بحث بیشتر در تفسیر است. یکی از این آیات آیه «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُوا فِی الْیَتامی‏ فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی‏ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ ...» است. چگونگی ارتباط میان شرط و جزا در آیه شریفه، شبهه تحریف قرآن بر اساس روایتی ذیل آیه در کتاب الاحتجاج منسوب به طبرسی، وجوب یا استحباب امر ازدواج، معنای عدالت در ...

فریقین درپاره ای از نکات آیه اکمال اتفاق نظر دارند . نقطه اصلی اختلاف آنان در تفسیر این آیه در دو امر زمان نزول و علت نزول آیه است . این تمایز مباحث کلامی گسترده ای را بین فریقین رقم زده است . در مصادر فریقین تنها دو دسته روایت دربارة زمان نزول این آیه به چشم می خورد : نزول آن در حجه الوداع در روز عرفه و نزول آن در غدیر خم. برای جمع این دو دسته روایت ، احتمال هایی میتوان ارائه کرد . در تمام اح...

 تفسیر آیه 18 سوره زخرف است. نگاه قرآن به زن و منزلت او موضوعى است که همواره مورد توجه اصحاب اندیشه و قلم بوده است. در این میان آیه 18 سوره زخرف، توصیفى در خور بررسى از زن ارائه داده است. در این آیه پس از اشاره به انگاره مشرکان مبنى بر مؤنث بودن فرشتگان، این گونه آمده است: »أو من ینشأ فى الحلیة و هو فى الخصام غیر مبین«، یعنى آیا همان که در زیور نشو و نما مى‌یابد و گاهِ خصومت ناروشن بین است«. نوی...

قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: « و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون » که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشته است. این نوشتار با روشی اسنادی- توصیفی به بررسی چند واژ ه کلیدی این آیه پرداخته و ارتباط تقوا با مقامات، احوال و معانی عرفانی را بیان می کن...

آیه بودن بسمله در سوره های قرآن و قرائت آن در نماز یکی از مسائل مورد اختلاف مسلمانان است. شیعه امامیه بر جزئیت بسمله و وجوب قرائت آن در نماز اجماع دارند. اما در میان اهل سنت در این مسأله اختلاف نظروجود دارد. در این نوشتار به دیدگاه فریقین در این مسأله اشاره شده است و دلایل آیه بودن بسمله با استناد به روایات اهل بیت (ع) و اهل سنت، مورد بررسی قرار گرفته است، همچنین به منشأ این اختلاف و بررسی نظر ...