مقاله حاضر با استعانت از نتایج حاصل از تحلیل محتوای کتب مبانی جامعه شناسی مورد تدریس در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور تنظیم شده است. با استفاده از روش تحلیل محتوا در گام اول 20 اثر اعم از تالیف یا ترجمه شناسایی و انتخاب شدند و درگام بعد 5 منبع به عنوان رایج ترین و پراستفاده ترین منابع درسی برای تحلیل محتوا برگزیده شدند. کتب انتخاب شده براساس قواعد و ضوابط تحلیل محتوا ابتدا با بالغ بر 148 م...

ادبیات آینه ی تمام نمای یک ملّت و هر اثر ادبی نشانی از یک دوره ی تاریخی دارد،کتاب های بزرگ داستانی از مهم ترین منابع برای تحقیقات اجتماعی، روانشناسی و تاریخی است.که در این میان بررسی جامعه شناسی ادبیات می تواند دین خود را کامل کند. جامعه شناسی ادبیات یک دانش میان رشته ای است و بیان گر ارتباط ادبیّات با عناصر اجتماعی . این رشته در اواخر قرن نوزدهم با بزرگانی چون لوکاچ ،گلدمن و ...شکل گرفت و با ترج...

مسأله شناسی بومی و ربط آن به شکل گیری جامعه شناسی بومی به عنوان یکی از رشته های علوم انسانی در این مقاله مورد سؤال و بررسی و اقع شده تا از آن طریق و با ذکر نمونه جامعه شناسی کانادایی نشان دهیم که مسائل و مشکلات درونی جوامع می تواند جهت گیری علمی جامعه شناسی را با مقتضیات بومی هماهنگ سازد . در مقاله قبل گفته ایم که تجربه اقتصاد سیاسی در کانادا نشان می دهد که شکل گیری پارادایمهای جامعه شناسی ‘ مت...

آن چه جامعه شناسی روستایی را─رشته ای است که به عنوان به گمان عده ای نامناسبی دارد─تکان داده و هنوز هم می لرزاند،مباحثات برآمده از توجهات گوناگونی است که هر یک از آن ها موضع گیری نظری ویژه ای دارد و البته هیچ یک از آن موضع گیری ها بی طرفانه نیست. در این مباحث غالباً روستایی و شهری را همچون دو پدیدۀ جداگان...

پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا می توان در کنار حقوق شناسی الهیاتی و فلسفی برای حقوق شناسی اجتماعی- حقوقی(جامعه شناختی) جایگاهی جدی و مشخص ترسیم کرد؟ با مطرح شدن بحث های جامعه شناختی در ایران این پرسش به طور جدی قابل بررسی است که تا چه اندازه می توان اراده مردمان(جامعه) را درایجاد و تحول قواعد و نهادهای حقوقی موثر دانست.پاسخ به این پرسش می تواند در آینده تحولات ایران بسیار موثر افتد و نیز بسی...

مردمی که خوشبخت هستند، شاید تاریخ نداشته باشند، اما ادبیات قطعاً نخواهد داشت زیرا نیاز به مطالعه را احساسا نخواهند کرد. روبر اسکاریت جامعه شناسی ادبیات در خانوادۀ بزرگ علوم اجتماعی، از جوانترین آنهاست. این شاخۀ علمی نوپا که نطقۀ آن در تاریخ فرهنگها بسته بود و قرنها در شکم جامعه ها به صورت جنین زندگی می کرد، بالاخره زاییده شد و با همان کندی ای که دوران جنینی خود را پشت سر گذاشت، بعد از تولد به تن...

در فایل اصل مقاله موجود است.

لازمه پیشرفت در جامعه شناسی درک پدیده های اجتماعی است. از این طریق می توان به تبیین علی مبادرت ورزید و برای پدیده اجتماعی عامل یا عواملی را مورد شناسایی قرار داد. روش تفهمی در فرایند استقرار عینیت سعی در کنکاش انگیزه های عامل دارد تا بدان وسیله، علل واقعی افعال آدمیان را باز شناسد. در این مسیر البته روش تفهمی با انگیزه های عامل سر و کار دارد تا سرانجام به تفسیر علی برسد. بدین منظور، حتما باید پ...

بررسی تأثیر متقابل دین و جامعه از دیدگاه قرآن بر اساس نظرات استاد مطهری است. دین تأثیر چند بعدی در جامعه دارد. نویسنده با بیان ویژگی های انسان از نگاه مطهری از عناوینی چون: علم و آگاهی، گرایشها و تمایلات، استعدادها و توانایی ها، عقل و اراده و عصیانگری به مثابه عناصر ویژه انسان نام می برد سپس از تأثیر دین در سه بخش پیدایش جامعه، پایداری جامعه و بالندگی جامعه سخن می گوید و در هر سه قسمت به این نت...