عراق در بین کشورهای همسایه، بیشترین اشتراکات را با جمهوری اسلامی ایران دارد و ژئوپلیتیک و تمامیت ارضی این کشور به هر سرنوشتی که مبتلا شود، برای جمهوری اسلامی مهم تلقی می‌شود؛ چرا که می‌تواند جغرافیای سیاسی و دورنمای حقوقی ـ بین‌المللی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران را به شدت تهدید یا تقویت و به‌تبع آن را  تحت تأثیر قرار دهد. به همین جهت، تبیین سناریوهای آیندۀ  بحران عراق و ارزیابی و تحلیل تأثیرات...

استدلال اصلی این نوشتار تاثیر نفوذ ابرقدرت ها و نظام بین المللی بر شروع، تطویل و پایان جنگ ایران و عراق است. بدون شک تمامی ابرجنگ‌ها، متاثر از نوع گفتمان حاکم بر نظام بین الملل و نوع سیاست کشورهای بزرگ است. بالطبع جنگ ایران وعراق از این مورد مستثنی نیست. شروع تهاجم ویرانگر عراق علیه خاک میهمان تا حد زیاد بر عناصر و مولفه های خارجی و اصول و قواعد نظام بین الملل آن زمان بستگی داشت. به عبار...

این مقاله به بررسی عملکرد ایران در جریان جنگ ایران و عراق در پرتو دو اصل بنیادین حقوق بشر دوستانه اختصاص دارد:اصل تفکیک بین اهداف نظامی و غیر نظامی و اصل منع رنج بیهوده؛ دو اصلی که ستون های اصلی پروتکل اول ژنو 1977 را تشکیل می دهد. در قسمت اول این مقاله مشاهده میکنیم که ایران در طول جنگ هشت ساله خود با عراق همواره معتقد بود که اهداف مشروع نظامی ‘ نظامیان در جبهه های جنگ می باشند و نه غیر نظامیا...

زمانی که جنگ عراق علیه ایران شکل گرفت بسیاری از بازیگران منطقه ای و بین المللی بر این باور بودند که به نفع عراق و ناسیونالیسم عرب در حال تغییر است. در این برهه، صدام حسین به عنوان نماد همبستگی هویت عرب رادیکال در خاورمیانه محسوب می شد. کشورهای محافظه کار عرب نیز نسبت به پیامدهای انقلاب اسلامی ایران نگران بودند. آنان به دلیل چنین رویکردی، در روند جنگ علیه ایران از صدام حسین حمایت کردند.   پرسش ا...

این مقاله در پی آن است که وقوع جنگ ایران و عراق در شهریور 1359را از منظر نظریه نوواقع گرایی یا واقع گرایی ساختاری کنت والتز، نظریه پرداز معروف روابط بین الملل (ir)، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد. بدین منظور در بخش اول مقاله به بررسی مفروضات و نکات اساسی نظریه والتز، در بخش دوم به بررسی و تبیین شرایط نظام بین الملل و توزیع قدرت پس از جنگ جهانی دوم و در بخش سوم نیز وقوع جنگ ایران و عراق را ...

هدف اصلی این نوشتار، بررسی و واکاوی جنگ عراق علیه ایران بر مبنای رهیافت جامعه شناسی تاریخی است. مفهوم جنگ به طور ویژه ای در روابط بین الملل و به ویژه در نظریه واقع گرایی کلاسیک و نوواقع گرایی بدون توجه به تأثیرات کارکردی آن، بر قوام و شکل گیری کشور مورد مطالعه واقع می شود. جامعه شناسی تاریخی به عنوان یک شاخه ترکیبی و حوزه میان رشته ای، نقطه تلاقی دو علم تاریخ و جامعه شناسی است که امروزه تحت عنو...

چکیده جنگ عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، یکی از بزرگ‏ترین رویدادهای منطقه و طولانی ترین جنگ در بین دو کشور جهان سومی پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‏آید. این جنگ عوارض و تبعات بسیاری از خود بر جای گذاشت که از میان آنها آنچه درخور توجه و تأمل بیشتری است پیامدهای اقتصادی آن می‏باشد. جنگ، شرایط خاصی را براقتصاد نفتی ایران تحمیل کرد، که بسیار قابل توجه می‏باشد. هدف پژوهش حاضر، پرداختن به تأثیرات جنگ...

سال پایانی جنگ ایران و عراق با تحولات و رخدادهای مهم و سرنوشت‏سازی همراه شد. این تحولات در ابعاد مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی چندان با خواسته‏ها اهداف و منافع جمهوری اسلامی همخوانی نداشت. از یک‏سو به تدریج رویارویی ایران با عراق در منطقه خلیج فارس شدت گرفت و درگیری دو کشور از یک درگیری دو جانبه به رویارویی ایران با آمریکا و حامیان منطقه‏ای عراق کشیده شد. همچنین اجماع جهانی منسجمی بین دو ابرقدرت...