کتب تاریخ و ادبیات هر دوره، آینه­ای است که شرایط اجتماعی آن دوره را منعکس می­کند و می­توان از طریق بررسی و مطالعۀ دقیق این آثار به شرایط و مقتضیات آن دوره آگاهی پیدا کرد. عادات و رسوم هر قوم و طایفه­ای، نمودار میزان تمدن و فرهنگ آن قوم است و از میان آن­ها می­توان سایه­روشنی از اوضاع یک ملت را شناخت و به آرا و عقاید آن­ها پی­برد. در این مقاله سعی شده است با بررسی اتفاقات و حوادثی که رد پای زنا...

تاریخ دریافت: 26/2/90                تاریخ پذیرش:  6/3/91 e-mail: [email protected]                                                  در دوره­ ایلخانی و در پایان کار خاندان جوینی، تا روی کار آمدن غازان نهاد وزارت وارد دوره­ای پر فراز و فرود شد. ارغون که در واکنش به دوره­ی­ احمد تگودار و برتری خاندان جوینی به ایلخانی رسید، امیری مغولی را به مقام وزارت برگزید. روی کار آمدن امیر بوقا وقفه­ای درف...

پیوند استوار ادبیات هر قوم با تاریخ سرزمینش ، دریچه ای تابناک را به تاریکی های گذشته تاریخی ملت ها گشوده و موجب شده است که کتابهای تاریخی ادبی تجلی گاه باورها، اعتقادات ، آداب و رسوم و شیوه زندگی مردم شود و راه آشنایی با اندیشه ها و رفتارهای اجتماعی گذشته را در خود بنمایاند. خوشبختانه بیشتر کتابهای تاریخی فارسی ، ادبی هستند زیرا نویسندگان آن ، دبیران و منشیان درباری بودند که به اقتضای پیشه خودآ...

تقدیرگرایی و باور مبتنی بر اندیشه قضا و قدری یکی از علل آسیب پذیری و شکست ایرانیان دربرابر تهاجم و ایلغار مغولان بوده است. باید دانست که زمینه های انحطاط و انقراض درجامعه ایران از دو قرن پیش از هجوم مغول (قرن های پنجم و ششم) آغاز شده بود. همچنین خرد ستیزی، نومیدی و کشتن روحیه ملی و ن‍ژادی، جهل و تعصب موجبات ضعف اخلاقی و معنوی و انحطاط اجتماعی و فرهنگی درجامعه ایرانی را فراهم ساخته بود. هجوم ب...

اساس کار بر احیای میراث مکتوب زبان فارسی است که نسخه ی نگارستان معین الدین جوینی نویسنده و شاعر قرن هشتم از میراث ادبیات تعلیمی و عرفانی ایران بقصد احیاء یک متن ادبی انتخاب شد نسخه آستان قدس که در میان دیگر نسخ کامل تر به نظر می رسید به عنوان نسخه اساس قرار گرفت انتخاب نسخه بدل ها و مقابله در مرحله دوم کار انجام گرفت در این تصحیح به علت رعایت امانت داری مبنا بر عدم تصرف مصحح در موارد غیر ضروری ...

: تدوین این رساله از لحاظ طبقه بندی و نامگذاری آرایه ها بر مبنای آثار دکتر سیروس شمیسا انجام پذیرفت و فرآیند آن به ترتیب زیر بود. طی مطالعات مکرّر و مستمرّ اثر نکات بیانی و بدیعی آن استخراج و موارد گردآمده بر اساس بسامد کاربرد طبقه بندی شد؛ شایان ذکر است که به منظور اجتناب از اطناب و ملال انگیز شدن رساله از ذکر موارد تکراری صرف نظر شد. آرایه های مورد بررسی در رسال? حاضر عبارت است از آرایه های بیا...

یکی از رایج‌ترین شیوه‌های بهره‌گیری از آیات قرآن در نثر نویسندگان، اقتباس و تضمین است. تاریخ جهانگشای جوینی که یکی از برجسته‌ترین متون نگارش‌یافته به نثر فنی است از این شیوه بسیار بهره برده است. در این مقاله ضمن اشاره به تضمین و اقتباس و اغراض آن در تاریخ جهانگشا انواع آن را نیز از نظرگاه‌های متفاوت بررسی می‌کنیم.   یکی از مواردی که در این نوشته مورد توجه قرار گرفته جایگاه دس...

یکی از رایج‌ترین شیوه‌های بهره‌گیری از آیات قرآن در نثر نویسندگان، اقتباس و تضمین است. تاریخ جهانگشای جوینی که یکی از برجسته‌ترین متون نگارش‌یافته به نثر فنی است از این شیوه بسیار بهره برده است. در این مقاله ضمن اشاره به تضمین و اقتباس و اغراض آن در تاریخ جهانگشا انواع آن را نیز از نظرگاه‌های متفاوت بررسی می‌کنیم.   یکی از مواردی که در این نوشته مورد توجه قرار گرفته جایگاه دس...

دولت غزنوی، یکی از دولت­های مقتدر ترک است و تاریخ بیهقی شرح حال شاهان و سلاطین، نبردها، مصالحه ها، سخن­چینی ها­ و رقابت­های درباری است که در آن زمان نگاشته شده است. در تاریخ بیهقی، مطالب گسترده­ای دربارة زنان و جایگاه آنان یافت نمی­شود؛ اما بررسی و پژوهش در مطالب موجود آن کتاب، ما را در یافتن وضعیت زنان در دوره‌ی غزنویان، به ویژه زنان درباری، یاری می­نماید. تاریخ جهان‌گشای جوینی نیز از کتاب‌ها...

در تحقیق حاضر بررسی گونه ای از نثر فارسی تحت عنوان نثر فنی مورد تحلیل قرار می گیرد. به علت گستردگی نثر و نثر فنی، به بررسی سه متن فنی پرداخته می شود. متونی مانند کلیله و دمنه، جهانگشای جوینی و سندبادنامه ظهیری سمرقندی. هدف اصلی از پژوهش در سه متن فوق، تطبیق آنها با یکدیگر از نظر روایت گری و عنصر توصیف می باشد.می دانیم که توصیف از عناصر پرکاربرد نثر فنی است. نویسنده از این عنصر برای پیشبرد روایت...