دلالت سیاقی دلالتی است که از سیاق کلام فهمیده می شود و لازمه کلام است ولی مستقیماً در کلام گوینده بیان نمی شود. اقسام دلالت سیاقی عبارتند از: دلالت اشاره، دلالت ایماء یا تنبیه و دلالت اقتضاء. در خصوص جایگاه این دلالت که مفهوم یا منطوق است و یا خود شق سومی از دلالت است سه دیدگاه در بین اصولیون وجود دارد. عده ای این دلالت را مفهوم می دانند، گروهی آن را منطوق غیر صریح نامیده اند و برخی از اصولیون ن...

زبان جعبه اصرار امیزی است که دسترسی به درون ان و زدودن رموز و اسرار تنیده شده بر اطراف آن نیازمند توانابی ها و آمادگی های فراوانی است .ا یکی از معضلات بشر درگذشته و به خصوص امروز. یافتن مقاصد و نیات صاحبان سخن است. این معضل به ویژه برای جوامعی که در صددند مبانی فرهنگ خویش را با بهرهگیری از متون و نوشتاهای زبانی استخراج کنند دو چندان می شود در این نوشتار بر آنیم که از راهکارهای یافتن معنی در زبا...

نشانه شناسی یک روش تحلیلی است که تلاش می کند با کمک متن و عناصر تشکیل دهنده ی آن به معناهای ضمنی دست پیدا کند. سوسور زبان بنیان گذار نشانه شناسی از طریق ارتباط میان واژگان در درون متن و واژگان غائب از متن که دو مبحث مهم جانشینی و هم نشینی را مطرح می کند به تحلیل متن می پردازد. این نظریه به همراه نظرات عبدالقاهر جرجانی در خصوص دلالت واژگانی، صرفی و نحوی که یکی از راه های مهم فهم معانی ضمنی متن ا...

معنی، یکی از مفاهیم اساسی و کلیدی معماری است که به دلیل کاربرد فراوان وکلی بودن آن، نیاز مبرمی به شناخت از منظر معماری دارد. از آن جایی که در مباحث معنی شناختی معماری کمتر به تمامی ابعاد و وجوه آن پرداخته شده است، شناخت این کلمه پایه ای، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله سعی شده ابتدا به بررسی لغوی معنی پرداخته شود . همچنین چیستی معنی بر اساس نظریه سمانتیک  مبتنی بر بیان اجمالی فیلسوفان متأخر ک...

از جمله موضوعات مهم زبان‌شناسی نقش‌گرای هالیدی و رقیه حسن، انسجام و به هم پیوستگی متن است. هراندازه انسجام آوایی، واژگانی، دستوری و معنایی میان یک متن و عناصر آن بیشتر باشد؛ آن متن ماندگارتر خواهد بود. از این رو می‌توان گفت یکی از دلایل ماندگاری قرآن مجید همین انسجامی است که میان عناصر آن برقرار است و مایه برخی از پژوهش‌های ادبی ـ قرآنی گشته است. در این جستار با روش توصیفی– تحلیلی، «انسجام واژگ...

نشانه شناسی رویکردی زبان شناسانه به متون است. رویکردی است که توجه به زبان متن را در اولویت دارد. اما آنچه مسلم است این است که برخورد خشک و صرفا زبانی، ممکن است بعضی از لایه های معنایی متن مانند زیرساخت های اصیل اساطیری، آیین ها و سنن فرهنگی نهفته در متن را نادیده بگیرد. به این دلیل در این پژوهش سعی بر این است تا با تکیه بر سطوح مختلف دلالت و توجه به معانی ضمنی و ناخودآگاه متن گوشه هایی از طرح ا...

جمع‌آوری اطلاعات از حوزۀ حریم خصوصی اشخاص توسط حکومت اسلامی برای حفظ امنیت و مصالح جامعه، صور و احکامی دارد که در مقالۀ حاضر، به سه نکتۀ مهم در این مسئله پرداخته می‌شود: 1. بررسی این امر که آیا همۀ موارد جمع‌آوری اطلاعات از حریم خصوصی افراد، بدون ظن جاسوسی و توطئه و مانند آن، مستلزم شکستن آن است یا خیر؟ نوآوری این بررسی، در تفکیک میان جمع‌آوری اجمالی و تفصیلی اطلاعات است. 2. بررسی دلالت ادلۀ نق...

یکی از اساسی‌ترین مسائل مرتبط با روش تفسیری قرآن به قرآن، بررسی جایگاه روایات تفسیری در این روش تفسیری است. علامه طباطبایی و استاد صادقی تهرانی از مفسران شیعی و مشهور در این روش تفسیری هستند. برخی از پژوهشگران بر این باورند که این دو اندیشمند با تکیه بر روش تفسیر قرآن به قرآن، منکر رجوع به سنت در تفسیر قرآن هستند. اگر چه ظاهر ابتدایی برخی عبارات این دو تفسیر موهم چنین مطلبی است ولی توجه به قرائ...

در پدیدآیی نگاره ها، همانند تمام آثار فرهنگی دیگر، ساخت ها، زیرساخت ها و روساخت های مختلفی دخیل اند. از آنجا که این سه اصطلاح برخاسته از ایدئولوژی های مدرن هستند، قصد پژوهش گران، لزوما ًدرک اینها از طریق رمزگشایی اثر فرهنگی نیست، بلکه نگاهی طبقه بندی شده تر، روشن تر و عینی تر است. در این نوشته سعی شده تا از طریق مطالعه عوامل ایجادکنندة اثر فرهنگی، پاسخی مقتضی به شرایط دوگانه تقابل فرمی و مضمونی ...

پژوهش حاضر با هدف تبیین امکانات زایایی متن از طریق کارکرد نشانهایِ مکانی در نمایشنامههای بیضایی انجام گرفته است و با فرض اینکه منش دلالیِ مکانی مشابهی در عمده نمایشنامههای این نویسنده وجود دارد، بر روی چهار نمایشنامه مهم وی تمرکز می کند:هشتمین سفر سندباد، دنیای مطبوعاتی آقای اسراری، پردهخانهو اَفرا یاروز میگذرد. ازآنجاکه مکان یک زیررمزگان فرهنگی است این تحقیق در حوزه نشانه شناسی فرهنگی قرار می گی...