عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب از بزرگترین شخصیت های طراز اول نسل نخست امت اسلامی و پدر علم تفسیر شمرده شده است. از آنجا که وی از اعتبار علمی فراوانی برخوردار بود و مدتی از دوره ی پیامبر(ص) و خلفای سه گانه و نیز روزگار امام علی (ع) و حسنین (ع) را درک کرد و گاه مواضع متفاوتی را در هر یک از این دوره ها، در عرصه های سیاسی و فرهنگی اتخاذ نمود، در تاریخ اسلام و تشیع از جایگاه مهمی برخوردار است. مواضع ...

تحلیل روند تطور دانش تفسیر قرآن حاکی از میزان تحول اندیشه بشری در دوران معاصر است. به گونه ای که پیشرفت علمی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مغرب زمین و تحول در دانش تجربی بشر در دوران مدرنیسم باعث گردید که دانش تفسیر با روندی رو به رشد و با تأثیرپذیری از دانش های نوین به سوی گسترش و شکوفایی گام بردارد. این مقاله با بازخوانی روش ها و گرایش های تفسیری دوران معاصر، گرایش های نوین تفسیری را در چهار نوع گ...

فیض کاشانی از جمله مفسرانی است که با اندوخته‌های فلسفی- عرفانی از یک سوی و بهره‌های قرآنی- حدیثی از سوی دیگر، رویکردی باطنی به آیات قرآن دارد. وی تأویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی الفاظ می‌داند. ابن ‌کثیر از مفسرانی است که ضمن پذیرش نظر ابن ‌تیمیه درباره معنای مراد از تأویل در قرآن، این نکته را افزوده که در قرآن واژه تأویل به معنای تفسیر و بیان به کار...

چکیده روش شناسی روایات تفسیری معصومان (ع) به دلیل جایگاه خاص سنت در تبیین قرآن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از آنجا که عصر امام سجّاد (ع) توأم با خفقان سیاسی، انزوای شیعیان و انحراف های دینی بود، بررسی چگونگی روش ایشان در تبیین آیات قرآن، نگاه ویژه ای را می طلبد. امام سجّاد (ع) در عصر خود سیاست تقیه را در پیش گرفت، به فعالیت های آموزشی روی آورد و در حوزه تفسیر با تطبیق آیات بر شرایط زمان...

ظهرت فی الادب العربی فی العصر العباسی حاله من التفوق العلمی و الثقافی بحیث یمکن ان نشاهدها فی اثارهم و ما انتجوه و کان من شعراء هذه الدوره الهامه من الادب العربی الذین مارسوا دورهم حسب المحیط الجدید بطریقه عقلانیه راقیه کی یعلنوا عن عهدٍ حدیثٍ بشعرهم فی زمنهم المتجدد, هما ابوتمام و ابن الرومی اللذان قاما بتأقلم انفسهما حسب الظروف الجدیده و الراقیه و جاءا باسلوبٍ یختلف نوعاً ما عما سبقهما فی العصور ...

تفسیر مجمع البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلی به تحلیلی، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایی است که دارای اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمی همه زمانی می باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه ترین تفسیر از میان تفسیرهای سه گانه شیخ طبرسی می شمارد که اگر چه از تفسیرهای معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسی الهام گرفته اما بر...

دو تفسیر اصلی برای تصدیق وجود دارد نخست تفسیری است که ما آنرا تفسیر اسنادی تصدیق خواهیم خواند و دیگری تفسیری است که می توان آن را اذعان به واقعیت داشتن معنای قضیه نامید مطابق تفسیر نخست تصدیق عبارت از نسبت دادن چیز یبه چیزی (جعل الشی شیئا) است این تفسیری است که به حکما منسوب است و خواجه نصیرالدین طوسی به دفاع از آن پرداخته است تفسیر دوم نظری است که ابن سینا و بهری پذیرفته اند و قطب رازی در براب...

تشبیه و تنزیه دو واژة متداول در فرهنگ اسلامی است، اما ابن عربی طبق مبانی خاص خود، به ویژه وحدت وجود، تفسیری تازه از آن ارائه می دهد و معرفت صحیح خدای تعالی را در جمع میان تشبیه و تنزیه می یابد و براساس این الگوی معرفتی جدید به جمع میان نصوص به ظاهر ناسازگار دینی در زمینة اسماء و صفات خدای متعال می پردازد. در این مقاله، ضمن تبیین دیدگاه ابن عربی در این باره لوازم الهیاتی نظریه او تبیین می گردد.

muhammad ibn muhammad ibn numan, known as "shaykh mufid," one of the great imamiye theologians and jurists in the fourth and early fifth century , had comprehensive mastery of both rational and traditional topics and exerted his influence upon both his contemporary and future scholors. he is considered to be one of the top imamiye scholars who spent his lifetime teaching, learning and authorin...

چکیده امروزه یکی از مباحث مهم در حوز? مباحث قرآن پژوهی،بحث روش شناسی تفاسیر قرآن کریم است که مفسر را در کشف مراد و مقاصد آیات یاری می دهد. قنوجی از جمله کسانی است که در راه خدمت به کتاب مقدس مسلمانان ونشر و ترویج مفاهیم آن ،تفسیری را بر آن نگاشته است ..در این پژوهش ،سعی شده است تا مبانی و روش های تفسیری ایشان در تفسیر معروفش، فتح البیان فی مقاصد القرآن ، شناسایی و ارزیابی گردد. این پایان نا...