هدف پژوهش حاضر، بررسی طبقات طبیعی موجود در سجع پایانی برخی از سوره‌های قرآن کریم است. بسیاری از سوره‌های قرآن، به‌ویژه جزء سی‌اُم سجع پایانی دارند و به واکه‌ها و همخوان‌های یکسان ختم شده‌اند. برخی دیگر با وجود نداشتن واکه‌ها و همخوان‌های یکسان در سجع پایانی، موزون و گوشنوازند. دلیل این امر را می‌توان در رابطه‌ای دانست که واکه‌ها و همخوان‌ها در پایان هر آیه با آیة دیگر دارند که در قالب طبقات ط...

سجع از جمله آرایه های لفظی است که به دلیل همانند سازی واژه های پایانی دو یا چند جمله از نظر وزن (متوازن) یا حرف آخر کلمه (مطرّف) و یا هر دو (متوازی)، آهنگ خاصّی به کلام می بخشد؛ هم از این روست که در زیبایی شناسی آوایی نثر، جایگاهی ممتاز دارد. سجع از مؤلفه های محوری در برخی از متون کهن فارسی است. بهارستان عبدالرّحمن جامی و التّفاصیل فریدون توللی از جملۀ این متون هستند که نثر آن ها به واسطۀ استفادۀ و...

امروزه با گستردگی مباحث زبان شناسی متن، افقهای نوینی در مطالعه ی متن قرآن گشوده شده است. انسجام یکی از معیارهای مهمی است که در متنیت متن دخیل بوده و در بحث های زبان شناسی متن نیز اهمیت زیادی یافته است و در سطوح مختلفی قابلیت بررسی دارد. یکی از بارزترین جلوه های انسجامی در قرآن کریم، انسجام آوایی حاصل از فواصل آیات است که با برقراری ارتباط و هماهنگی میان آیات، پیوند ناگسستنی میان آن برقرار کرده ...

در تمدن اسلامی، علوم بلاغی به دنبال بررسی علل اعجاز قرآن کریم حاصل شده است و در زبان فارسی نیز متأثر از منابع عربی و گاه بدون تعمق و درواقع رونویسی از کتاب های قبلی است. همین امر اشکالاتی را در فهم ویژگی های برخی از فنون بدیعی موجب شده است که سجع ازجملة آنهاست. مطالعة زبان شناختی این حوزه مسائل و نکاتی را مطرح می کند که پاسخ به آنها را می توان با بررسی تاریخی تعاریف موجود به دست آورد. در این...

با توجه به این که ویژگی مشترک در تمام تعاریف مربوط به سبک در این جمله می گنجد که سبک شیوه بیان است در نتیجه بررسی سطح زبانی هر اثری و تحلیل عناصری که هنرمند به وسیله آن ها زبان خود را متمایز می کند در تحلیل سبک یک اثر بسیار راهگشا است. زیرا دو سطح فکری و ادبی نیز در سطح زبانی نمود پیدا می کند. در این میان، غزلیات مولانا از آثاری است که دارای تشخص زبانی بوده و هر خواننده ای ولو ناآشنا با ادب فار...