با توجه به رشد فزاینده‌ی انگیزه‌های عرفانی در جوانان، که سبب رشد مسلک‌ها و دیدگاه‌های نابخردانه گردیده است، این مقاله به دنبال بررسی دیدگاههای عرفانی برآمده است. بدین جهت دیدگاه عرفانی سهروردی را به لحاظ غنای فلسفی آموزه‌های عرفانی، مورد بررسی قرار می‌دهیم تا از منظر او به بررسی مبانی فلسفی، مراحل و شرایط سلوک عرفانی و شناخت دلالت های تربیتی دیدگاه وی مبادرت نماییم. در این مقاله از روش توصیفی ...

حج تجلّی تمام عیار احکام عملی، عصاره اسلام و کمال عبودیت است و به عنوان یکی از ارکان عبادی و معنوی، جایگاهی رفیع در زندگی انسانها دارد. کعبه نقطه مرکزی زمین که با هبوط حضرت آدم (ع) مرکز عبودیت انسانها قرار گرفت و در زمان حضرت ابراهیم(ع) به امر خداوند ساخته شد و با ظهور اسلام ارج و قرب زیادتری پیدا کرد و مناسک حج را پیامبر اکرم (ص) بصورت عملی آموزش دادند و اسرار آن توسط امامان معصوم به طور مفصل ب...

این جستار بر آن بوده است تا تصویری شفاف تر و ، در عین حال، ژر ف تر از تجربۀ عرفانی به دست دهد . بهاین منظور، نخست نگاهی از فراز بر این مفهوم افکنده و آن را دارای مصادیق، ساحت ها و ابعاد مختلف یافتهاست. آنگاه با تحدید محدوده بحث بر مفهوم مصطلحِ تجربۀ عرفانی، به بررسی ابعاد چهارگانه این احوال وانکشافات (بعد معرفتی، معرفت شناختی، اَنفسی، و عاطفی ) پرداخته، و سپس با مروری اجمالی بر توصیفتجربۀ عرفانی ...

آنچه در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، گامهای اساسی سلوک و چگونگی طی منازل و مقامات، از زبان کسی است که خود با پای دل، گام در راه نهاده و کششهای الهی را با عمق وجود خویش لمس کرده است و به عنوان عارفی کامل، علاوه بر سیر و سلوک عرفانی خود، توانست ترسیم‌گر راهی روشن برای ره‌پویان راه حقیقت نیز باشد. درباره تعداد و تنوع منازل سیر و سلوک، جای سخن فراوان است و عارفان برای سیر...

فضولی بغدادی سالک شیرازه بندکتاب شریعت وطریقت،پس ازفراگیری دانش های زمان به سلوک فکری پرداخت وبابه دست آوردن تجارت عرفانی دیدگاهی نوین درعرفان اسلامی ایران زمین عرضه کرد.هرچندزندگانی معمول صوفیانه،چون پشمینه پوشی وخانقاه نشینی درنوشته هایش چندان نمودی ندارد. اماازبرکت نام اولیای دین وعرفان ،ذوق عرفانی خود راشکوهمندترودرخشان تردرجلوه آورده است. اماازبرکت نام اولیای دین وعرفان ،ذوق عرفا...

یقظه و بیداری از جمله مفاهیم خاص دینی و عرفانی است که در مقابل غفلت و بی­توجهی قرار دارد و لازمۀ رسیدن به مقام توبه و گام نهادن در وادی سلوک است. یقظه حالی است که با جذبه و عنایت الهی آغاز می­شود و انقلابی درون انسان به پا می­کند که او را با سلوکی عارفانه به کمال مطلوب می­رساند. نوشتار حاضر برآن است تا با تأکید بر اهمیت یقظه در مراتب سلوک، داستان پیر چنگی از مثنوی مولوی و شیخ صنعان از منطق­الطی...

تربیت دینی و اخلاقی از رهیافت‌هایی هستند که در فلسفه تعلیم و تربیت معاصر کم و بیش دارای جایگاهی مشخص هستند اما تربیت عرفانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این نوشتار، کشف اهداف و مراحل تربیت عرفانی براساس نظریات تربیتی عارف واصل، مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور در تألیفات عرفانی ایشان را عهده‌دار شده و در این راستا از شیوۀ توصیفی−تحلیلی، بهره می‌برد و بیست و چهار جلد کتاب عرفانی و تربیتی ایشان را مور...

روزبهان بقلی در مشرب الارواح طرحی جامع در باب منازل سیر الی الله ارائه می دهد. هرچند که او در دیگر آثار خود به صورت پراکنده مطالبی را در باب مراحل سیر و سلوک عرفانی مطرح کرده است، اما در این کتاب به آراء پراکنده خود در این زمینه نظم و سامانی می بخشد. روزبهان بین بنده و حق هزار مقام در نظر می گیرد و به تشریح جزئیات آن می پردازد. تمامی مقام هایی که وی در مشرب الارواح از آن یاد می کند از یک نوع نی...

مراحل سلوک در یوگاسوتره، هشت مرحله و در منطق الطیر عطار هفت وادی است. سالک طریقت در هر دوی آنها ابتدا از شریعت، اخلاقیات شرعی و قواعد انضباطی آغاز می کند و به مراحل لطیف تر سلوک قدم می نهد و پس از عبور از این مراحل به نوعی یگانگی و به اصطلاح، «فنا» (در منطق الطیر) یا «سمادهی» (در مکتب یوگا) می رسد؛ با این تفاوت ساختاری که سالک عرفان اسلامی در پی وحدت با خداوند است اما سالک یوگایی در پی وحدت با ...

اطمینان و آرامش دل نقش مهم و اساسی در تکامل معنوی انسان دارد و آیات متعددی در قرآن به این موضوع اختصاص یافته است. در این آیات به نقش ایمان در ایجاد اطمینان و نقش اطمینان در کاملتر شدن ایمان اشاره شده است. نیز خداوند در آیات بسیاری مؤمنان را به ذکر و یاد خدا دعوت می کند که نتیجة آن اطمینان و آرامش دل است. بر اساس آموزه های قرآنی، اطمینان که به واسطة ایمان قوی و صفای ذکر و پس از مراقبه و مجاهده ح...