نمودهای اسلامی و عرفانی در نگارگری های بسیاری دیده می شوند که یکی از برترین و بهترین نمونه های این نمودها،  معراج حضرت محمد (ص) است. این مقاله، به بخشی از عناصر تأثیرگذار مفاهیم عرفان اسلامی بر نگارگری  های معراج می پردازد؛ هدف اصلی این پژوهش، بررسی جنبه های بَصَری به کار رفته در نگاره های معراج، با توجه به مفاهیم و نمودهای اسلامی و عرفانی است. و در این پژوهش به پرسش هایی مانند، نسبت میان ادبیات ...

هنر صخره ای در ایران سابقه ای بس طولانی دارد .در این رساله که به روش توصیفی – تحلیلی کار شده است ابتدا به طور اجمالی به معرفی هنر صخره ای در ایران و سپس به تجزیه و تحلیل و تطبیق نقوش دو منطقه ی ارنان (مهریز) و مزرعه مفیدی (اردکان) در استان یزد پرداخته شده است . در مطالعه نقوش سنگی ایران به این نکته مهم دست یافته شده که بیشترین نقوش سنگ نگاره ها ، نقش بز کوهی بوده است که این نشان از اهمیت و جای...

در اواخر سدۀ نهم در بطن تجریدگرایی نقاشی ایران تمایلی آشکار به بازنمایی جهان محسوس زاده می شود. گرایش به واقع گرایی که ابتدا در نگارگری مکتب هرات و در نگاره های بهزاد پدیدار شد همچون خط پیوسته ای آثار هنرمندان اواخر سدۀ نهم و دهم ه.ق را به هم پیوند می دهد. با انتقال بهزاد به تبریز هنرمندان نگارگری مکتب دوم تبریز به پیروی از سنت بهزاد، بی آنکه با بینش آرمانی هنر نقاشی قطع رابطه کنند، نگاهشان را ...

عوامل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و مذهبی دوران صفوی بر حضور زنان در جامعه تأثیرگذار بود. در ساختارهای جدید، نقش زنان بر اساس جایگاه اجتماعی آن ها شکل می گرفت. همچنین، با برپایی آرامش، کودکان در جوار مادرانشان، از امنیت و آموزش و پرورش بهتری برخوردار شدند. این عوامل نگارگران را به ترسیم بیشتر تصویر زنان و کودکان در نگاره هایشان ترغیب کرد. هدف مقالۀ حاضر شناخت جایگاه اجتماعی زن و کودک در دورة شاه طه...

سنگ نگاره ها به عنوان یکی از شاخه های مهم هنرهای صخره ای از کهن ترین و فراگیرترین میراث اجداد بشر در سراسر جهان محسوب می شود. تشابهات موجود میان نقوش سنگ نگاره ها در مراکز مختلف هنر صخره ای در جهان ما را به ریشه ها و مبانی مشترک تمدن های کهنسال تاریخ بشریت هدایت می کند. فراگیری و وسعت قابل توجه مراکز هنر صخره ای در ایران فرصت مغتنمی را برای پژوهش در حوزه تاریخ فرهنگی و اجتماعی ایران در دوره های...

یکی از وجوه شاخص هنرهای اسلامی، کاربرد تزیینات است. حضور آرایه های تزیینی برای منقش ساختن سطوح، ب هویژه درنگارگری دوره تیموری متداول بوده است. از نسخ مصور مشهور دوره تیموری، می توان به شاهنامه بایسنقری 1 اشاره کرد. ایننسخه، سرشار از نقوش تزیینی هندسی است. این مقاله باهدف شناخت گره های هندسی نگاره های شاهنامه بایسنقری، بررسینحوه کاربرد آن ها در بخش های مختلف از حیث نوع، روش اجرا، رنگ و محل به کا...

طبیعت در فرهنگ و هنر و به ویژه نگارگری ایرانی نقش و جایگاه مهمّی دارد. به همین دلیل، این پژوهش با مطالعه منابع مکتوب و تاریخی، به تحلیل و بررسی جایگاه و چگونگی تغییر سیر زیبایی شناختی طبیعت، به منزله یکی از ارکان نگاره های ایرانی در مکتب اصفهان می پردازد. پیش فرض این پژوهش نیز این بوده است که طبیعت در تک نگاره های مکتب اصفهان، تا حدّ زیادی کارکرد سابق خود را ازدست می دهد و در بسیاری از نگاره ها ا...

شاهنامه ی فردوسی اثری گران مایه است که فردوسی بسیار هنرمندانه با استفاده از اسطوره، توانسته خردورزی و نقش اراده ی انسانی را به نظم بیان کند. پیوند خرد و اسطوره در تمام داستان ها و شخصیت های شاهنامه آشکارا و صریح و نیز در ژرفای اثر مشاهده می شود. قصه ها در شاهنامه؛ علاوه بر پیگیری هدف های عام داستان نویسی، اهداف متعالی دیگری را نیز دنبال می کنند. داستان نگاره ی«رستم خفته و نبرد رخش و شیر» که در ...

 هدف از مطالعه حاضر، تشخیص افتراقی بارناکل‌های مناطق بین کشندی جزیره خارگ توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره بود. نمونه‌برداری بارناکل ­ها در فصول زمستان 1394 و بهار 1395 (هر فصل یک ­بار) و از پنج ایستگاه در مناطق بین کشندی جزیره خارگ و عمق کم ­تر از یک متر انجام شد. نمونه‌ها بلافاصله فریز شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از مطالعه مورفومتریک، نمونه ­ها توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره مورد بررسی قرار...