هدف از بررسی ریشه اسطوره در نقاشی های شاهنامه بایسنقری، پرداختن به نقش (پهلوانی- افسانه ای – تاریخی )سه شخصیت به کار رفته در شاهنامه (ضحاک- زال-سیاوش) و بررسی ریشه اساطیری این شخصیت ها می باشد. در ادبیات فارسی میانه اژدهاک (ضحاک)از شاهان ایرانی در قالب پیشدادیان شده و پس از جمشید و پیش از فریدون به پادشاهی رسیده است، در واقع این اسطوره بنیاد ایرانی دارد و نه هند و اروپایی و دانشمندانی که کوشیده...

داستانِ سیاوش، غم‌نامه­ای است که در تقابل دو عنصر و ارزش متفاوت ایرانی و نیرانی (تورانی) اهریمن و یزدان، خردورزی و سبک سری، با برخورداری از انواع کشمکش­ها و تقابل­های بیرونی و درونی شکل می­گیرد‌‌‌. هر یک از شخصیت‌ها، یک و یا چند ویژگی ­(ارزش و ضد ارزش) را، نمایندگی می­کنند‌‌. سیاوش، گرانیگاهِ همة دردها و درگیری‌ها، نماد فرزانگی، زیبایی، خردورزی، پیمان‌داری، زهد، قناعت، بندگی و نیایش‌گری ِیزدان، و...

اسطوره‌ها در طول تاریخ، هم از حوادث سیاسی - اجتماعی تأثیر می‌پذیرند و هم بر آنها تأثیر می‌نهند. در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 یکی از اصلی‌ترین حوادث تأثیرگذار بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود که موجب شد نویسندگان حوزه ادبیات و داستان‌نویسی به اسطوره‏ها گرایش یابند؛ اسطوره‌هایی که بازتاب‏دهنده ناخودآگاه جمعی مردم ایران در سال‏های بعد از کودتاهستند. رمان درد سیاوش اثر اسماعیل...

اسطوره الهه باروری و ایزد گیاهی شهید شونده اگر بر اساس نظر اسطوره شناسان آیین گرا تحلیل شود، توجیه انسان عصر باستان از زندگی دوباره گیاهان در فصل بهار است. در این اسطوره که در بین النّهرین، مصر، هند باستان و احیاناً در میان بومیان فلات ایران رواج داشته است نقش گیاه را ایزدی بر عهده دارد که با پذیرش تبعید موقّت یا مرگ، به جهان زیرین می رود و پس از چندی در قالبی نو به روی زمین باز می-گردد و با خود ب...

در ادبیات ملل آثار فراوانی را می‌‌توان یافت که در آن‌ها عشق، آن هم از نوع ناپاک و ممنوعش، موضوع و محور اصلی داستان‌‌ها باشد. داستان «سودابه و سیاوش» از حکیم توس و رمانس «تریستان و ایزوت»، نوشتۀ ژوزف بدیه فرانسوی، از‌جملۀ آن آثار است. این دو اثر دارای همسانی‌‌ها و ناهمسانی‌‌های بسیاری با یکدیگرند که هر دو اثر منظوم و منثور را با یکدیگر قابل‌قیاس و انطباق می‌‌سازند. این مقاله به‌منظور بررسی و شنا...

شاهنامه از برجسـته‌ترین آثار زبـان فـارسـی اسـت که با بیانی حماسی و تاثیرگذار بسیاری از روابط سیاسی حکومت‌های ایرانی را با دیگر کشورها و ملت‌ها به ویژه در دوران ساسانی برای ما آشکار می‌سازد. در شاهنامه پایه‌های بینش سیاسی ایرانیان و چگونگی شکل‌گیری حکومت از منظر سنتی بیان شده است. فردوسی به ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعه توجه داشته و نقش محوری پادشاهان را در اندیشه‌های سیاسی ایرانیان باستان عر...

آتش در زمان گذشته نقش مهمی در زندگی اقوام هندواروپایی داشت؛ در زمان زرتشت نمود طهارت و پاکی دانسته شد. این عنصر در مزدیسنا نماد زندگی است. قدرت و نیرومندی، درخشندگی و فسادناپذیری، پاکی و پاک کنندگی، از دیگر عواملی است که توجه بشر را به آتش جلب کرد. گاستون باشلار (1884تا 1962م.) معرفت شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که درعین حال که به جهان مادی و مسائل روز می اندیشد...

شاهنامه فردوسی که به عنوان یکی از بزرگ ترین حماسه های جهان در عرصه ی ادبیات مطرح است ،به درستی بیانگر تعریف حماسه است . داستانی-روایی بودن که از عناصر مهم تعریف حماسه است به درستی زمینه ارائه ی مفاهیم و اهداف فردوسی است. جایگاه تأثیرگذارعناصرداستان در داستان های شاهنامه بیانگر آگاهی فردوسی از چگونگی ارائه ی داستان های شاهنامه است . پیوند استوار و مؤثر عناصر داستان از ویژگی های برجسته ی داستانی ...

از ورای قرن‏ها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت «سوگند خوردن» است، درحالی‏که این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بی‏گناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونه‏های بسیاری از اجرای این مراسم در آثاری چون ویس و رامین، مثنوی، سلامان و ابسال، مخزن‏الاسرار و... به چشم می‏خورد، آشناترین نمونه از این نوع ...

یکی از دلایل شکل­گیری جنبش ­رمانتیسم، نیاز به ایجاد نوعی زیبایی­ شناسی جدید در عرصه هنـر و ادبیـات بود. این تغییر و تجدد از عصرمشروطه در هنر و ادبیات ایران نیز آغاز می­شود. در این دوره ارتباط بیشتر شاعران و نویسندگان ایرانی با فرهنگ و هنر اروپا، سبب آشنایی با ادبـیات غرب و هم­چنـین مکتب رمانتـیسم بود تأثیر این آشنایی را از همان ابتدا می­توان در آثار ادبـی مشاهده کرد در دوره معاصر نـیز، شاعران ز...