شعر غنایی شعری است که با احساسات و عواطف شخصیِ شاعر در ارتباط است و ممکن است دربرگیرندۀ معانی و اندیشه‌‌های متفاوتی باشد. پیشینیان غزل را، که ازجمله مصادیق شعر غنایی است، شعری دانسته‌‌اند که مضمون عاشقانه دارد. با مطالعۀ سیر غزل درمی‌‌یابیم به مرور زمان، مضامینی غیر از مضمون عاشقانه در غزل وارد شده و با توجه به نوع مضمون، صورت‌های متفاوت غزل، ازجمله غزل مدحی، غزل انتقادی، و غزل تعلیمی شکل گرفته ...

پژوهشی در نقش موسیقایی «تکرار» و دیگر کارکردهای آن در شعر فروغ فرخزاد* محمد عنایتی قادیکلایی1 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دکتر مسعود روحانی دانشیار دانشگاه مازندران چکیده شعر هنری است زبانی، و موسیقی لازمۀ طبیعت شعر است؛ زیرا این موسیقی است که معنی، تخیّل و عاطفۀ نهفته در شعر را به مخاطب منتقل می­کند و باعث ایجاد همگونی در شعر می‌شود. موسیقی شعر یعنی نظام خاصی که در محور افقی و عمودی ...

در بررسی های به عمل آمده معلوم می شود که محققین از زوایای مختلفی شعر و اندیشه فروغ را مورد بررسی قرار داده اند. با مطالعه مجموعه اشعاراو می توان به اندیشه و بطن زندگی او پی برد. اشعار فروغ در سه مجموعه اول یعنی «اسیر»، «دیوار» و «عصیان» کمی ناپخته و سست است. شاعر در آن درحالت خود شیفتگی اولیه به سر می‌برد. فروغ مدتی بعد از این مرحله به سمت تکامل پیش می رود و مجموعه «تولدی دیگر»که گویی تولدی دوب...

حضرت ابوالفضل(ع) در واقعه عاشورا نقش برجسته ای داشته اند و با عنایت به این موضوع، اشعار مرتبط با آن حضرت در سروده های دفاع مقدس دارای جایگاه خاصّی است. شاعران مقاومت با بهره بردن از صفات و ویژگی های والای آن حضرت، اقدام به مضمون سازی کرده مضمون های جدیدی مانند نام مناطق عملیاتی و صور خیال بدیعی ساخته اند. موضوع این پژوهش، جایگاه حضرت عبّاس(ع) بین رزمندگان و بازتاب آن در شعر مقاومت است که بابررسی ...

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

شعر فارسی در دوره ی معاصر، با تأکید بر عناصر فرمی و ساختاری، در ابعاد گوناگون، سعی در تغییر و نوزایی داشته است. شروع تغییرات در جنبه های فرم و شکل و قالب از «نیما یوشیج» و هم زمان با انتشار «افسانه» شروع شد. این اتفاق بنیادی، شعر فارسی را در دوره های بعد دچار تحولات فرمی و ساختاری گوناگونی کرد و موجب ظهور جریان های شعری ای چون «شعر سپید»، «شعر موج نو»، «شعر حجم» و... شد. ادبیات منظوم در دوره ی ...

در شعر فارسی و عربی ـ اعمّ از کلاسیک و نوـ کاربرد علوم بلاغی برای ابلاغ مفاهیم و معانی مورد نظر شاعر بسیار ملموس و محسوس است؛ زیرا آنچه باعث ادبیت و شعریت یک متن می‌شود، بیشتر جنبه‌های بلاغی متن است. نیما و نازک‌الملائکه به عنوان بنیانگذاران شعر آزاد در ادب فارسی و عربی، از عناصر بلاغی برای برجسته‌سازی مضمون و تأثیرگذاری بیشتر بهره برده‌اند. این دو شاعر گاهی به مناسبت، در اشعار خود از دَرِ پند و ا...

چکیده این رساله پژوهشی در شکل و مضمون رمان " لیله الملیار " اثر نویسنده سوری ، غاده السمان می باشد . این نویسنده زن در زمینه های مختلف ادبی : شعر ، مقاله ، روزنامه نگاری ، قصه ، و همچنین رمان فعالیت داشته است ، که رمان مورد پژوهش جزو برجسته ترین آثار این نویسنده به شمار می رود . این رمان در برگیرنده ی زندگی مجموعه ای لبنانی است که جنگ داخلی کشورشان و مسائل پیرامونش بر آنها تأثیر فراوانی...

بی‌خوابی و شب‌زنده‌داری عاشق راستین، یکی از بن‌مایه‌های شعر عارفانه و عاشقانه است که در دوره‌های مختلف به صورت‌های گوناگون انعکاس یافته است. این مضمون با توجه به روند تدریجی شعر فارسی و مخصوصاً غزل، تحوّل یافته و در غزل‌ سعدی به اوج خود رسیده است. چنان که عاطفۀ اصلی برخی از غزل‌های او را شامل می‌شود و بعضی از غزل‌های او با موضوع شب و بی‌خوابی شروع می‌گردد. نوشتار حاضر با به کارگیری شیوة توصیفی- ت...

زن در جامعه بشری و از ابتدای تاریخ تا کنون، شریک زندگی مرد تلقی می شود و بخش وسیعی از اندیشه ها، احساسات و عواطف مرد متوجه زن می باشد. در همه دوره های تاریخی مختلف ادبیات عرب و ادبیات فارسی، تصویری از زن در قالب شعر و نثر ادبی دیده می شود. این مقاله به بررسی شعر نزار قبانی شاعر برجسته ادبیات معاصر عرب معروف به «شاعرالمرأة»، و هم چنین شعر فروغ فرخزاد که در ادبیات معاصر فارسی به عنوان تاثیرگذارتر...