این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می توانند به عنوان الگو و مقتدا برای اطاعت و دفاع از حریم ولایت به مسلمانان معرفی شوند، و از طرف دیگر آن دسته از کسانی نیز که کوردلانه ...

منقبت به معنای فعل کریمانه مورد اهتمام خاص قرآن و سنت است. با نگاهی گذرا به قرآن، محورهایی چون خویشاوندی با پیامبر(ص)، سبقت در اسلام و ایمان، هجرت، جهاد و فداکاری در راه شریعت همراه با داشتن بصیرت، مهم‏ترین منقبت‏ها به نظر می‏آیند. اهتمام خدا و رسول(ص) به مناقب، جهت الگوسازی برای انسان‏ها بوده و در برخی مقاطع، توجه به مناقب سبب تحول در جامعه شده است. اخبار مناقب، بخش عمده ای از جوامع حدیثی را د...

پس از وفات پیامبرصلی الله علیه وآله، جانشینی ایشان مهم‏ترین مسأله‏ی مطرح در جامعه‏ی اسلامی بود. علاوه بر امام علی‏علیه السلام - به عنوان چهره‏ی شاخص اهل بیت‏علیهم السلام - گروه‏ها و جریانات فکری دیگری مدعی دستیابی به خلافت بودند. آنان به منظور تحت‏الشعاع قرار دادن علی‏علیه السلام در افکار عمومی، و شکستن انحصار جاذبه‏ی کاریزمایی او، به معرفی و تقویت نهاد کاریزمایی صحابه برای رقابت با اهل‏بیت‏علی...

موضوع وحیانی بودن ساختار قرآن شامل مباحث وحیانی بودن الفاظ قرآن و وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها می باشد. در بحث وحیانی بودن الفاظ قرآن ابتدا به بحث امکان تکلم خداوند و ایجاد الفاظ پرداخته شده است. تاکنون بهترین دیدگاهی که در رابطه با این مسئله ارائه شده است دیدگاهی است که شهید مطهری از حکمای اسلام نقل کرده است. البته از این دیدگاه برخی تلقی دیدگاه گزاره ای کرده اند که بیانگر نیاز این دیدگا...

با ظهور دین مبین اسلام و انتشار دعوت رسول الله(صلی الله علیه و آله)، افرادی از اقوام و ملّیت های گوناگون که به هر دلیلی در شهرهای مکة مکرمة و مدینة منوره ساکن بودند، مسلمان شده و در زمرة صحابة آن حضرت قرارگرفتند. شاید برخی تصورکنندکه از میان ایرانیان جز سلمان فارسی که رنج سختی های سفر را برای گمشدة خود به جان خرید و در مدینه مسلمان شد و از پیامبر(صلی الله علیه و آله) افتخار «سَلمَانُ مِنَّا أَهل البَیت»...

آشنایی با فضای صدور حدیث، سبب فهم دقیق‌تر و کامل‌تر مراد معصوم می‌گردد. روایات فقهی شیعه، در فضایی صادر شده‌اند که فرهنگ و باور اکثریت اهل سنت بر آن حاکم بوده است. آشنایی با قراین تأثیرگذار در فهم ظرافت‌های موجود در روایات فقهی شیعه، نیاز به آگاهی از روایات نبوی معتبر نزد اهل سنت، اقوال و آرای صحابه، تابعیان و عالمان دو سده نخست هجری دارد. جمع‌آوری این قراین سبب می‌شود که روایات تقیه‌ای نیز به...

با توجه به این که سوره حمد به عنوان سرآغاز نماز «لا صلوه الا بفاتحة الکتاب» حداقلّ «ده بار» در نماز‌های پنج‌گانه تکرار می‌شود، بحث فقهی جزئیت بسمله در سوره حمد و در بقیه سوره‌ها با توجه به اختلافی که پدید آمده است، بحثی است کاربردی، لذا باید دید جزئیت آن ریشه در سنت نبوی6 دارد و در نتیجه انکار آن «اجتهاد در مقابل نص» است و یا اجتهادی محض؟ در این مقاله پس از بیان تاریخچه بحث، و بیان نظریه‌ها با ...

معاویه شخصیتی بحث‌ برانگیز است: در حالی که بنا بر برخی منابع، وی از صحابه بوده و نقش مهمی در فتوحات اسلامی داشته، در دسته‌ای دیگر از منابع، نه تنها از صحابه نبوده ـ بنا بر تعریف آن منابع ـ نبوده، بلکه باور وی به اسلام با سؤال‌های جدّی مواجه است. معاویه به عنوان یکی از سرسلسله‌های امویان، نقش برجسته‌ای در تاریخ داشته، و چهل و دو سال عملکرد و فعالیت سیاسی او در قلمرو اسلامی قابل توجه است. در این م...

عملکرد صحابه در غزوه احد بسیار حائز اهمیت است زیرا شکست در این نبرد, حاصل کوتاهی سپاهیان و صحابه در اجرای اوامر شخص پیامبر (ص) و عدم پایداری آنان تا پایان نبرد بود. مشارکت اصحاب در این غزوه دارای کیفیت های متفاوتی بود. به طوری که می توان با استفاده از تفاوت های موجود, رفتار و عملکرد آنان در صحنه نبرد را سنخ شناسی نمود. وجود اختلاف در سنخ شناسی برآمده از منابع تاریخی و آیات قرآنی, زمینه ی مناسبی...

تفسیر به معنای بیان معانی آیات قرآنی و کشف مقاصد و مدالیل آن، از نخستین اشتغالات علمی مسلمانان است و از عصر نزول قرآن شروع شده و تا امروز ادامه دارد. از نظر تاریخی مفسرین به طبقاتی تقسیم می شوند که مهمترین آن­ها؛ طبقه نخست یعنی صحابه پیامبر اکرم(ص) مانند: علی(ع)، أبوبکر، عمر، عثمان، ابن عباس، عبد الله بن عمر، ابی بن کعب، ابن مسعود و... می باشند. یکی از علل اهمیت این طبقه و تفسیرهایش درک محضر پی...