قرآن به عنوان کتابی آسمانی که برای هدایت بشر نازل شده، از خطاب به شکلی گسترده بهره برده است. از منظر صناعت کلامی، کلام خطابی تأثیر بیشتری ایجاد می کند، زیرا فردیت (فاعلیت) نهفته در کلام و در نتیجه برندگی آن را افزایش می دهد. قرآن از مزیت چنین کلامی برخوردار است و به نظر می رسد برای منظوری که «کلام وحی» در پی آن بوده است، یعنی هدایت، نقش اساسی دارد. به جهت کاربرد گسترده گفتار و عبارات خطابی در ق...

آغاز نثر فنّی اگرچه مربوط به قرن ششم هجری است. اما بخش عمده ای ‏از پیشینه ی آن به زمینه های موجود در سده های پیش تر بازمی گردد. حشر و نشر ‏ایرانیان با زبان و فرهنگ عربی و اسلامی از طریق مدارس و مطالعات و اعمال و ‏شعائر روزانه، و نیز ترجمه ی متون عربی به فارسی از همان نخستین سال های ورود ‏اسلام به ایران، به طور تدریجی هم بر تغییر سبک خراسانی به عراقی در شعر، و هم ‏بر فرایند شکل گیری نثر فنّی از در...

واژۀ مضمون از کلیدواژه های اصلی فن شعر فارسی در سبک هندی است . این واژه که از میانۀ قرن دهم به یک اصطلاح فنی در هنر شعر فارسی بدل شده است مترادف «معنی، محتوا، مفهوم، منطوق، مقصود یا فحوا و لحن کلام» نیست . مسأله این مقاله بازشناسی ماهیت مضمون به عنوان هنرسازۀ اصلی مکتب نازک خیالی (سبک هندی) است . مقاله می کوشد چیستیِ «مضمون» و سازوکار «مضمون بندی» را از دیدگاه شاعران و تذکره نویسان آن دوره بازشن...

موسیقی یکی از کهن ترین هنرها است که  با پدیده های طبیعت سروکار دارد دستاوردی پر ارج که در ساختار فرهنگ بشری به دلیل نزدیکی اش با عواطف و جهان بینی و احساسات درونی انسان دارای جایگاهی والا و در خور پژوهش است. موسیقی و ادبیات از دیرباز به عنوان دو مقوله ی جدانشدنی آن چنان مورد اهتمام خاص مات ها بوده است که نمی توان مرزی واقعی میان آن دو قرارداد این در حالی است که با توجه به بسترهای گوناگون هر دوی...

چکیده : خاقانی یکی از برجسته ترین شاعران صاحب سبک در قرن ششم هجری است. زبان عالمانه ی مشحون از اصطلاحات علمی روزگار، ترکیبات بدیع و تخیلات قوی شاعرانه که همگی آنها در شبکه ای از تناسبات لفظی و معنوی شکل می گیرد، سبب شده است که زبان شعر او پرطنین و توجه برانگیز و در عین حال معنای شعر او دشوار و مبهم گردد. توجه فراوان شاعر به فرم و صورت و میل سیری ناپذیری او به انواع تناسبات و ملائمات ادبی، شعر...

در داستان نویسی مدرن بسیاری از شیوه های سنتی روایت از میان رفته و معمولاً صناعت داستان بیش از محتوای آن در کانون توجه قرار گرفته است. بررسی و تحلیل شخصیت و شیوه های شخصیت پردازی از دیدگاه های متفاوت از بحث های جدید نقد ادبی در جهان است که امروزه به عنوان شاخه ای مستقل و مهم در مباحث داستان نویسی به آن پرداخته می شود. عنصر شخصیت و شیوه ی شخصیت پردازی داستان نیز از نکات قابل توجه داستان نویسی امرو...

ترجمه ی شعر یکی از پیچیده ترین حوزه های ترجمه است. این دشواری و پیچیدگی ریشه در انتخاب شعر به عنوان قالب، زبان ادبی و سبک خاص شاعر در بیان افکار و اندیشه هایش دارد. علاوه بر این نباید نقش استفاده از صناعات ادبی را در بروز چنین دشواری هایی نادیده گرفت. از آنجایی که صناعات ادبی بخشی از سبک نویسنده و ابزاری برای آفرینش ادبی محسوب می شوند، چگونگی ترجمه ی این صناعات نقش مهمی را در ترجمه ی یک اثر ادب...

چکیده: در متون فقهی، یکی از حقوق مالی مسلّم زوجه، که به واسطه ازدواج به مالکیت شخص وی درمی آید، مهریه دانسته شده است. قانون مدنی ایران، با وجود اشاره گذرا به روش تعیین مقدار انواع مهر، با ابهاماتی روبروست. دقت در آرای فقها در این زمینه، نشان دهنده آن است که اگرچه تراضی، به عنوان تنها ضابطه، در مهرالمسمّی مورد اتفاق نظر است، اما در تعیین مقدار سایر اقسام مهریه، خصوصاً مهرالمثل و مهرالمتعه، نیازم...

این پژوهش درصدد تبیین جایگاه معنایی واژه حکمت است و نگاه معناشناختی به این واژه، یک راه دست یابی به دقایق معنایی و پی بردن به مقصود خداوند متعال است. تعیین جایگاه معنایی دقیق حکمت با این روش، در گرو بررسی معانی قریب المعنی (مانند واژه های تفکر، حلم، حجر، لب، فطرت، فقه...)، واژه هایی که با واژه حکمت تقابل معنایی دارند (مانند واژه-های جهل، خطا، هوی، خشم، تعصب و..) و نیز سایر واژه های هم حوزه هم چ...

نسبت و رابطه انسان و معماری، معمولاً در قالبِ علوم‌رفتاری1 سنجیده شده است؛ اما این پژوهش، با بهره‌گیری از رویکرد شناختی (   4E<span style="font-family: B ...