غیروحیانی بودن الفاظ قرآن کریم نظریه¬ای است که برخی روشنفکران معاصر و در رأس آنها، نصر حامد ابوزید، بدان پرداخته¬اند. نظریه حامد ابوزید در این باره با استناد به آیات 193 و 194 سوره شعراء، مساله تعدد قرائات، حدیث نزول قرآن بر هفت حرف، داستان عبدالله ابن ابی¬سرح و نظریه کلام نفسی ساخته و پرداخته شده ¬است. در مطالعه پیش رو ضمن اشاره به سابقه تاریخی این دیدگاه، کوشیده¬ایم با استنتاجات تفسیری و کلام...

bbbb

استاد ابوالقاسم گرجی، از اساتید شاخص دانشگاه تهران و از مجتهدان و فقهای معاصر ایران است و آثار ارزشمند ایشان پس از فقه و حقوق در زمینه علوم قرآنی است. چنانکه تصحیح تفسیر جوامع الجامع ایشان که مشحون از علوم قرآنی است، و همچنین دستخط های ارزشمند ایشان که در خاتمه رساله ملاکهای صحت تفسیر آمده است، نشانی از این مدعا است. در این نوشتار ضمن شرح حال مختصری از استاد و معرفی مهمترین کتابهای او برخی دیدگ...

در میان مباحث مختلف علوم قرآنی، بحث از مکاتب و روشهای تفسیری، جایگاه مهمی دارد.تفسیر اثری یکی از آن روشهاست که پیدایش آن به تاریخ تدوین حدیث مربوط است.سابقه این روش تفسیری به عصر پیامبر(ص)برمی‌گردد، چون طبق نص قرآن کریم، پیامبر گرامی اسلام نخستین مصر و شارح قرآن می‌باشد.خداوند در قرآن می‌فرماید:«و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم و لعلهم یتفکرون» 1 این مقاله تلاشی است در جهت نشان دادن...

بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه‌های روایی و تفسیری به دوره‌های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج‌البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج سالة حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد...

جستار حاضر، دربارۀ یکی از مباحث تفسیری و علوم قرآنی و قرینه‌های درون‌متنی به نام «سیاق»  است، پیشینۀ کاربرد سیاق در تفاسیر، به ابتدای قرن دوم (ه. ق) برمی‌گردد. این مقاله در پی بررسی نقش سیاق درکشف مدلول‌های آیات، چیستی و جایگاه آن، گونه‌ها، چرایی و گستره‌شناسی سیاق، براساس دیدگاه‌های علامه‌جوادی آملی است و نمودهایی را از کاربرد آن درتفاسیر، به‌ویژه تفسیر تسنیم نشان می‌دهد. فزونی کاربرد...

پرسش های اصلی این پژوهش عبارتند از : 1-آیا اساسا بررسی رجالی احادیث غیرفقهی ، لازم است؟ 2-به طورکلی حدود تاثیرگذاری دانش رجال در برداشت ها و موضع گیری های علوم قرآنی چقدر است؟ 3-در یک ارزیابی فراگیر، کدام بخش از علوم قرآنی ، انس و پیوند بیشتری با دانش رجال دارد و کدام بخش از آن پیوند چندانی یا هیچگونه ارتباطی با این دانش ندارد؟