ابن‏قتیبه دینوری از لغویان و محدثان برجستۀ اهل‏سنت، و دارای آثار فراوانی در زمینة دانش­های مختلف دینی است. در این‏ میان، کتاب تأویل مختلف الحدیث جایگاهی محوری و اساسی در حل تعارض اخبار دارد؛ زیرا ابن‏قتیبه با توجه به شرایط عصری و گسترش منازعات کلامیِ معتزله و اهل تجسیم، به تأویل، جمع و حل تعارض احادیث پرداخته است. این پژوهش می­کوشد همراه با معرفی، شناخت و بررسی روش ابن‏قتیبه در این اثر، علومی را...

بحث کلی این پایان نامه، حول این محور است که اصطلاح فقهی سبق و رمایه در فقه امامیه تا چه حد مشروعیت دارد و آیا در این زمینه نوع ابزار خاصی مطرح است یا خیر؟ سبق و رمایه نه تنها در گذشته مشروعیت داشته بلکه با توجه به آیات و روایات وارده در این باب، امروزه هم در جوامع کنونی با وسایل پیچیده و پیشرفته ی به تناسب روز، وجود دارد، زیرا هدف تقویت بنیه دفاع اسلام، به هر وسیله ای که باشد، است، مثلا در گذشت...

یکی از اصولی که تمام مذاهب برای ادامۀ حیات خود به آن نیاز دارند، بازسازی و تجدید بناست. اباضیه هم برای بازسازی مذهب خود به سراغ بازسازی و تجدید بنای پایه‌های نظری فقه خود رفته تا از این راه، موجودیت خود را در میان مذاهب اسلامی حفظ و هر روز به رشد و تعالی بیشتری دست پیدا کند. این رویکرد از سوی اباضیه معاصر در ضمن نه محور تعقیب می‌شود که مهم‌ترین آنها عبارتند از تجدید بنا در ماده و مصادر و منابع ...

جریان سریع جهانی شدن، پژوهش‌های تطبیقی حقوقی را نیز ضروری ساخته است. نخستین پیش‌نیاز پژوهش تطبیقی، شناسایی دقیق مفاهیم مرتبط با موضوعی است که در چند نظام حقوقی مورد مطالعة مقایسه‌ای قرار می‌گیرد. در قلمرو حقوق مسئولیت مدنی و tort از یک سو، و فقه و حقوق ضمانات از سوی دیگر، شناسایی مقایسه‌ای مفاهیم سه‌گانة «ضمان»، «مسئولیت مدنی» و «Tort» نخستین گام برای هر گونه پژوهش تطبیقی در این حوزه است؛ به‌وی...

جلال الدین عبدالرحمن سیوطی از علماء و نویسندگان بزرگ عصر ممالیک و از پیشتازان عرصه تألیف و یکی از پر اثرترین نویسندگان اسلامی است، تعداد آثار او را بیش از 500 اثر ذکرکرده اند، در اکثر زمینه های دینی و ادبی آثار مهمی بر جای نهاده است. کتابهای او در موضوعات تفسیر و علوم قرآن، حدیث، فقه, علوم عربی ) لغت، صرف، نحو، معانی و بیان) تاریخ و طبقات و... می باشد. در مقامه نویسی نیز دستی داشته و حدود 25 م...

حدیث « عرفت الله بفسخ العزائم و حل العقود و نقض الهمم» منقول از امام علی (ع) راهی متمایز از براهین فلاسفه و متکلمان در موضوع خداشناسی در اختیار حق جویان قرار می دهد که همانا تکیه بر ربوبیت الهی و تدبیر امور از ناحیه آن ذات مقدس است.    از این حدیث گزارش های مختلفی با اختلاف در عبارات در منابع متقدمان و متاخران – کتاب های شیخ صدوق- وجود دارد که بررسی اسناد این گزارش در مجموع صدور حدیث از معصوم ...

در ماده 638 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1375) تظاهر به عمل حرام، جرم قلمداد شده است. ابهام عنوان مذکور با توجه به عدم بیان مصادیق آن در مقررات کیفری نارسایی بیان مقنن در تعیین کیفر عمل حرام در این ماده، اجرای آن را با مشکلات فراوان مواجه کرده است. پیش بینی ماده مذکور و ماده 214 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری (مصوب 1378) به دلیل برداشت ناصحیح مقنن از اصل 167 قانون اساسی ا...

در میان دانش‌های حدیثی، دانش «فقه الحدیث» از اهمیت بسزایی برخوردار است. عالمان و پژوهش‌گران عرصۀ دانش حدیث و اصول الفقه، فهم حدیث و متن را در گرو طی‌کردن دو مرحله می‌دانند: یکی معنای متن (مراد استعمالی) و دیگری فهم مقصود (مراد جدی). مرحلۀ اول را می‌توان با روش و ابزار خاص خود پشت سر گذاشت؛ اما فهم مقصود گوینده تنها از طریق بهره‌مندی از قراین امکان‌پذیر است. به ‌نظر می‌رسد که باورهای کلامی یکی ا...

قواعد حقوقی دارای مبانی عام عقلایی هستند که در نظام های حقوقی مختلف وجود دارند . قاعده «استفاده بدون جهت» یکی از موجبات ضمان قهری در حقوق فرانسه است. قاعده مذکور با اختلاف برداشت در معنای جهت و سبب در فقه اسلامی نیز وجود دارد. عدم آشنایی با فقه اسلامی سبب توهم عدم وجود چنین قاعده ای نیز در فقه اسلامی شده است. مواد مربوطه به موضوع این قاعده در قانون مدنی نیز از فقه اسلامی اخذ شده است. مقاله پیش ...

جلال الدین عبدالرحمن سیوطی از علماء و نویسندگان بزرگ عصر ممالیک و از پیشتازان عرصه تألیف و یکی از پر اثرترین نویسندگان اسلامی است، تعداد آثار او را بیش از 500 اثر ذکرکرده اند، در اکثر زمینه های دینی و ادبی آثار مهمی بر جای نهاده است. کتابهای او در موضوعات تفسیر و علوم قرآن، حدیث، فقه, علوم عربی ) لغت، صرف، نحو، معانی و بیان) تاریخ و طبقات و... می باشد. در مقامه نویسی نیز دستی داشته و حدود 25 م...