نیکولاس رشر، استاد فلسفه و مدیر مرکز فلسفه ی علم در دانشگاه پیتربورگ آمریکاست و در زمینه ی منطق، فلسفه ی علم و تاریخ فلسفه، کتب و مقاله های بسیاری نوشته است. وی در مقاله ی حاضر، الگوی تبیین در علم تاریخ را می کاود و تمایزات و تشابهات الگوی تبیینِ علم تاریخ با علوم اجتماعی و علوم طبیعی را آشکار می سازد. این مقاله با ارائه ی بحثی روشن و دقیق در مورد علوم مصرفی، نه تنها بر تاریخ پرتو می افکند، بلکه...

پژوهش حاضر به مطالعه تطبیقی زیباشناسی تصویر رستم در شاهنامه های فردوسی مصور عهد صفوی خاصه شاهنامه های شاه تهماسبی، قوام بن محمد شیرازی و رشیدا می پردازد. ایرانیان در طول تاریخ نگارگری بیش از هر نسخه ای شاهنامه را به زیور نگاره ها آراسته اند و در شاهنامه نیز رستم شخصیتی بی بدیل است نه تنها در شاهنامه، که اساسا در فرهنگ ایران رستم قهرمانی بلا منازع است. به همین دلیل تصویر رستم در شاهنامه های مصور...

فیلسوفان و الهی دانان تحت تأثیر‏‏ هگل یا کانت از امر ایدئال و‏ متافیزیکی برتافتند و به‏ سوی امر‏ واقعی و‏ تجربی روی آوردند. علم در موارد بسیار در‏ تعریف تجربه و معرفت برتری یافت و الهی دانان غالباً درحذف دین از قلمرو تجربه‏ی بشری و امر قابل شناسایی همکاری کردند. این تحولات سرانجام به نابودی رابطه ی نزدیک میان فلسفه و الهیات انجامید که در‏ آغاز قرن بخش عمده ایی ازتفکر‏ غرب بود. چهار سنت فلسفی که ...

تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال اصلی و اساسی که ارزش و عینیت در فلسفه‎ی تاریخ ابن خلدون چه جایگاهی دارد در چهار فصل تنظیم گردیده است. بنابر فرضیه تحقیق متدولوژی تاریخنگاری ابن خلدون بر عینیت فارغ از ارزش استوار گردیده است. در فصل اول با بررسی دو دیدگاه عمده‎ی فلسفه‎ی تاریخ، یعنی فلسفه‎ی جوهری یا نظری تاریخ و فلسفه‎ی تحلیلی یا انتقادی تاریخ، به توضیح هر دو دیدگاه پرداخته شده است.از آنجا...

در زمان معاصر نشانه در مرکز توجه انسان قرارگرفته و ازجمله موضوعاتی است که به‌طور عمده مورد بازاندیشی واقع‌شده است. نقاشی دورۀ قاجار در دهه‌های اخیر، شاهد تحول و تقویت خوانش نشانه‌های تصویری بوده است. یکی از نشانه‌های اصلی در هنر دورۀ اول قاجار نشانه پرنده است به‌وفور در هنر نقاشی این دوران‌دیده می‌شود. پانوفسکی با طرح تفسیر شمایل­شناسانه میان مطالعاتی که درزمینۀ تاریخ هنر و مطالعات سایر رشته‌ها...

فلسفه تطبیقی در دوره معاصر به یکی از مباحث فلسفی جذاب در حوزه مطالعات تطبیقی تبدیل شده است. به نحوی که وقوع چنین فلسفه‌ای سخن گفتن از امکان آن را امری زائد و بیهوده می‌نمایاند. این نوشتار بر آن است، رهیافت‌های متنوع و مختلف درباره امکان یا امتناع فلسفه تطبیقی را بررسی کرده، در پایان با جانبداری از یک رهیافت ایجابی، روش، موانع و فواید آن را به دقت بازکاوی نماید.

اوایل قرن بیستم در زمانی که دیگر گرایش های فلسفی رو به رشد بودند، دو جریان فلسفی مهم پدید آمد و به سرعت بر فضای فکری حاکم شد: فلسفه تحلیلی و فلسفه قاره ای. برجستگی این دو سنت سبب شده است که فلسفه معاصر در معروفترین طبقه بندی، به تحلیلی- قاره ای تقسیم شود اما این تقسیم، مسائلی از این دست را پیش آورده است: آیا این تقسیم جامع و مانع است و می تواند همه گرایش های فلسفی معاصر را در بر بگیرد؟ چه ویژگی...

تا پیش از دوران مدرن، همه فلاسفۀ بزرگ مرد بوده‌اند و نشانی  از زنان مگر در گفتارهای زن‌ستیزانه فلاسفۀ نبوده‌است. در دوره معاصر با ورود نقادانه زنان به قلمروهای گوناگون معرفت، فلسفه و تاریخ فلسفه هم بررسی و بازاندیشی شد. زنان فیلسوف برای اثبات نادرستی ادعاهای زن‌ستیزانه فلاسفه دست به نگارش تاریخ‌های فلسفۀ زنان زدند و در آن‌ها به اندیشه‌ها و آرای زنان فیلسوفی اشاره کردند که تاریخ فلسفه آنان را نا...

در این مقاله، ابتدا دو معناى متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگرى به معنا و مفهوم «حادثه ى تاریخى» یا «موضوع علم تاریخ». مطلب مورد بحث این مقاله فقط دانش تاریخ است و درباره ى موضوع علم تاریخ اصلا سخنى به میان نیامده است. در این مقاله، ابتدا دو معناى متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگرى به معنا و مفهوم «حادثه ى ت...