چکیده همة هم و غمِ فوکو در کتاب تولد زیست سیاست پایان دادن به بسیاری از بدفهمی ها و سوءِتعبیرها از برخی از مفاهیم اندیشۀ سیاسی، برای مثال نئولیبرالیسم، است. آن چه فوکو در این کتاب پیش روی ما می نهد، بیش از آن که توصیف یا تفسیری از سیر تطور مکاتب سیاسی و فکری باشد، شرحی مبسوط از اصولِ کلیِ هستی شناختی، معرفت شناختی، و روش شناختی آن هاست. بنابراین، کتاب تولد زیست سیاست را باید در چهارچوب کلی نظریۀ فو...

چکیده ندارد.

پژوهش حاضر می کوشد سیر ابژه شدن بدن زنان جامعه شهری ایران در اواخر دوره قاجار و پهلوی اول را به تصویر بکشد. به این منظور بنابر برش تاریخی بیان شده از سه بزنگاه در مسیر ابژگی بدن زنان سخن گفته می شود: بزنگاه اول سفرهای ناصرالدین شاه به فرنگ، بزنگاه دوم چاپ نشریات زنان و بزنگاه سوم صدور فرمان کشف حجاب هستند. بر این اساس با استفاده از روش تبارشناسی خوانشی نو از تاریخ این دوران ارائه می شود که چگون...

مبحث مربوط به بازنمایی در نقاشی، که دنیای تصویر و واقعیت بیرونی را به یکدیگر پیوند می زند و تصویر را فرو دست و یا راوی ابژه بیرونی معرفی می کند؛ با آغاز هنر مدرن به چالش گرفته شد. در واقع، ذهن هنرمند و فردیت او سلطه خود را بر روایت و وفاداری به محیط بیرونی اعلام کرد و دنیای تصویر استقلالی خودبسنده را به دست آورد. در این اپیستمه جدید، سبک ها و تکنیک های متفاوتی بر ذهنیت آفریننده هنرمند تأکید کرد...

میشل فوکو در کتاب مراقبت و تنبیه: تولد زندان نظریه جدیدی درباره قدرت و اِعمال آن بر افراد یک جامعه ارائه می­کند که مبتنی بر ایده معماری زندان سراسربین است که جرمی بنتام فیلسوف حقوق قرن هیجدهم آن را ابداع کرد. طرح این بنا مشتمل بر ساختمانی حلقوی در پیرامون و برجی در مرکز بود. مراقبانی که در برج قرار می­گرفتند می­توانستند تمام اعمال و رفتار زندانیان را رصد، نظارت و مراقبت کنند. فوکو معتقد است که ا...

رویکرد انتقادی به فرهنگ مدرن، بر کانون مسئله رهایی از تنگناهایی استوار است که در این رویکرد برشمرده می شود. در این رویکرد، «ابزارگرایی» مهم ترین تنگنا برای «خودآئینیِ» انسان است. و این پرسش طرح می شود که می توان در این وضعیت، حوزه ای را یافت که عملکرد آن فراسوی منطق «ابزارگرایی» باشد و به ویژه حوزه هنر و زیباشناسی چقدر فراسوی این منطق کار می کند و می تواند امکانی برای رهایی از آن را فراهم کند. د...

انقلاب اسلامی ایران، صرف­ نظر از این­که بساط استبداد کهن ایرانی را برچید و ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نظم موجود را دگرگون ساخت، به موضوعی جالب­ توجه برای نظریه­ های رایج و بدیع در علوم اجتماعی تبدیل شد و حاصل مطالعه­ ی آن پدید آمدن چرخشی پارادایمی در نگاه به نظم جهانی بود. در این مقاله، پرسش اصلی این است که انقلاب ایران به چه دلایلی و از کدام ابعاد برای فوکو تأمل­برانگیز بود؟ او این رخدا...

در این نوشتار تحول سیمای «ایزد وای» و تکامل دلالت‌های مفهومیِ منسوب به وی مورد بررسی واقع شده است. ابتدا «سیمای وای» در اساطیر هند و ایرانی وارسی شده، و بعد چگونگی اخلاقی شدنِ این ایزد و دگردیسی او در منابع اوستایی مورد تحلیل قرار گرفته است. بعد از آن شرحی درباره ایزدان همسان با وای به دست داده می‌شود. یعنی از همسانی‌ها و تفاوتهای وای با ثواشه، رام و دیوهایی مانند استویدات سخن به میان می‌آید. شوا...

        این مقاله به منظور تبیین دیدگاه‌های انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی فوکو و نقد دلالت‌های آن برای حدود وظایف و اختیارات کنشگران آموزش ‌و ‌پرورش رسمی (دولت، مدیران و معلمان) انجام شد. نتیجه‌ی پژوهش حاکی از آن است که بر اساس دیدگاه انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی فوکو دلالت‌های زیر قابل استنتاج است. آموزش‌ و پرورش در پی کشف معنا نیست، بلکه وظیفه‌ی آن خود‌آفرینی است. آموزش‌ و پرورش فاقد بنیان‌های ث...

در این پایان نامه به نقد مدرنیته و به ویژه نظام های سیاسی لیبرال از منظر یک منتقد پست مدرن یعنی میشل فوکو پرداخته شده است . در چهارچوب مفهومی علاوه بر پست مدرن ها به سایر منتقدین مدرنیته اشاره شده و دلیل انتخاب این رویکرد برای نقد عنوان شده است . در فصول بعدی مبانی فلسفی مدرنیته و اندیشه ی سیاسی آن شرح داده شده است . پس از آن در دو فصل پایانی ضمن معرفی و شرحی از آثار میشل فوکو از زاویه دید او ب...