شمال غرب ایران موقعیت متمایزی را از لحاظ جغرافیای مدرن و باستانی اشغال کرده است. از مشخص ترین چهر ه ی آن، حوضه ی دریاچه ی ارومیه تا مناطق متمایز جغرافیایی شرق شمال غرب تنوعی از ویژگی های جغرافیایی، چشم اندازی و فرهنگی را ارائه می دهد، هر خطه ی آن مشخصات منحصر به فردی دارد که ناگزیر بر پراکندگی محوطه ها تأثیر واقعی می-گذارد، اما متأسفانه بسیار کم شناخته شده است. این محدوده بعنوان حوزه ای با نمون...

دوره اشکانی به دلیل دوران طولانی امپراطوری ،گستردگی وسعت زیاد قلمرو حکومتی و وجود مذاهب مختلف ،  شیوه های متنوعی جهت دفن اجساد وجود داشته است. تاکنون گورستانهای متعدی از این دوره با شیوه های متفاوت تدفین از قبیل :قبور خمره ای ، سردابه ای ، گور معبد ، تابوتی ، چاهی ، مکعب مستطیل ، گودالهای ساده و سنگ چین در نقاط مختلف داخل و خارج ایران کشف و حفاری شده است. در بخش شمال شرق فلات مرکزی ایران و بخصو...

ائمّه ی معصومین علیهم السّلام بهترین الگوهایی هستند که انسان ها می توانند از ارتباط با آنان، در مسیر رشد و تکامل خود بهره برداری کنند، این ارتباط در قالب زیارت نا مه ها مطرح شده است. زیارت قبور ائمّه ی معصومین علیهم السّلام می تواند به شناخت بیشتر آن بزرگواران و الگو برداری از خصلت های الهی آنان بینجامد و یا از طریق اشراق معنوی، بر روح جان آدمی تأثیر گذار باشد . در مذهب تشیّع که امامت هم سنگ توحید و...

از مستحبات و آداب دینی مسلمانان، از جمله شیعیان، زیارت و حضور بر تربت عالمان، شهیدان و بزرگان دین است. مسلمانان با باور به جایگاه وجیه این افراد نزد خداوند، به زیارت آنها می‌روند و حاجت‌های خود را به وسیلة آنان از خداوند  قاضی الحاجات می‌طلبند. زیارت فقط یک امر ظاهری نیست؛ بلکه بخش عمده آن، باطن زیارت است که از معرفت زائر ناشی می‌شود. همان‌طور که نماز بدون معرفت ارزش چندانی ندارد و مقبول ...

یکی از اصول اولیه ملاصدرا برای اثبات معاد جسمانی انسان، توجه به جایگاه قوه خیال است و با تشریح ماهیت قوه خیال، بر لزوم تداوم حیات آن پس از مرگ انسان اعتقاد دارد. از کارکردهای اساسی قوه خیال، تصور ذات جسمانی انسان در عالم برزخ است که به اعتقاد ملاصدرا معاد روحانی در عالم مذکور محقق می‌گردد. عده‌ای بر این باور هستند که ملاصدرا کارکرد و نقش قوه خیال در عالم برزخ را به عرصه محشر و روز قیامت نیز تعم...

پرستش و تقدس از دیرباز در بین اقوام مختلف وجود داشته است و عبادت جایگاه ویژه ای در بین ادیان و مذاهب دارد. دین اسلام نیز در این خصوص مستثنا نبوده است و در این بین زیارت قبور، توسل نمودن و شفاعت خواستن از اهم امور دینی تلقی می شود و با توجه به خرده فرهنگ های موجود در بین اقوام و مذاهب، اشکال مختلفی از مراسم و مناسک را در بحث اعتقادات دینی می توان مشاهده کرد. مزارها و زیارتگاه ها با پذیرفتن خیل ع...

برخی از اقوام باستانی چنین باور داشتند که در جهان پس از مرگ روان آنها را خدایانی همراهی، یا حتی بر اساس کردار دنیوی داوری می­کنند. از این خدایان می­توان به این­شوشیناک خدای بزرگ عیلامی­ها اشاره کرد. تا کنون دربارۀ داوری این­شوشیناک در جهان زیرین پژوهش­هایی انجام شده است. در این پژوهش تلاش بر آن است که با توجه به متون عیلامی به این مسئله پرداخته شود که عیلامی­ها چرا این­شوشیناک را برای داوری در ...

سکاها یکی از مهم ترین اقوامی بودند که در هزاره ی اول ق.م بسیاری از بخش های آسیای مرکزی، شمال و جنوب قفقاز و غرب آسیا، ازجمله شمال غرب ایران را اشغال کردند. یکی از مهم ترین مشخصات فرهنگ سکایی، تدفین باشکوه شاهزاده­های آن هاست. در این امر اسب نقش مهمی را ایفا می­کرده است. اسب یکی از حیوانات مقدسی است که در فرهنگهای مختلف از احترام خاصی برخوردار بوده است، این احترام در میان اقوام سکایی به صورت قرب...

ساخت مجموعه های معماری و فضاهای مستقل شهری تحت عنوان ابواب البر ـ با الهام از امکان مقدس، مشاهده قبور ائمه اطهار و سایر بزرگان دینی و عرفانی ـ و نیز مراکز آموزشی که در واقع ترکیبی از مجموعه های علمی و مذهبی اند، عمده ترین تحول در معماری و شهرسازی دوره ایلخانی می باشد. متأسفانه به سبب وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی بسیار در طول زمان، دسترسی به این شهرها و مطالعه مستقیم آن ها به راحتی میسر نیست؛ از ...

متالورژی باستانی یکی از فرایندهای فرهنگی ا­ست که سـیر تحـول و پویایی آن در دشت قزوین از هزارۀ ششم پ.م با دستیابی به فنّاوری مس طبیعی چکش­کاری‌شده در تپه­زاغه آغاز شده، و با ذوب و ریخته­گری مس در تپه­قبرستان و آلیاژسازی و کشف آهن در تپه­ سگزآباد، تا نیمۀ هزارۀ اول پ.م تداوم‌ یافته است. پژوهش حاضر، گامی در جهت درک و تحلیل متالورژی باستانی دشت قزوین در عصر آهن­II است. در این راستا نمونه­های فلزی مک...