اصطلاح آگاهی در فلسفۀ ذهن معاصر، ریشه در خوانش روان شناختی دکارت و افلاطونیان کمبریج در قرن هفدهم دارد؛ ولی می توان افق دیدگاه ارسطو دربارۀ ادراک حسی را از جهاتی خاص به مبحث آگاهی در فلسفۀ امروز نزدیک کرد. ارسطو بحث ادراک حسی را در چارچوب رابطۀ نفس- بدن طرح می کند، بنابراین ابتدا با تحلیل معنایی جوهر، به رابطه نفس- بدن می پردازیم. در مرحله بعد ساختار «ادراک ذهنی ذاتاً آگاه» در علم النفس ارسطویی ...

در دورة عثمانی، نظام آموزشی مبتنی بر مدرسه، با اهتمام سلاطین این سلسله به پیشرفت و شکوفایی فراوانی دست یافت. در این دوره، تأسیس مدرسه جزء مکمل سیاست فتح، به هنگام تسخیر شهرهای جدید بود. مدارس عثمانی با تأسیس مدارس ثمانیه و مدارس سلیمانیه به وسیلة محمد فاتح (855/ 1451 ـ 886/ 1481) و سلیمان قانونی (926/ 1520 ـ 974/ 1566) به اوج پیشرفت و شکوفایی خود رسیدند. امِا از آغاز قرن هفدهم میلادی به علّت ضعف ...

به رغم این که بحث در مورد صابئین, بحث تازه ای نیست و سابقه تحقیق کلاسیک پیرامون آنان به قرن هفدهم میلادی می رسد, اما آن چه پس از یک بررسی اجمالی در این باره به نظر می رسد, تشتت آرا و سردرگمی محققین قدیم و جدید است. مانع عمده در راه تحقیق پیرامون این موضوع, کمبود منابع و اطلاعات و نیز مغشوش بودن اطلاعات موجود می باشد, علاوه بر آن, استفاده یا سوء استفاده گروه های مختلف از عنوان صابئین, سبب اغتشاش...

در ماوراء‌النهر در سده‌های نهم تا دهم میلادی برای اولین بار ساختمان‌هایی پدید آمد که نماد‌ها و تزیینات دوران پیش از اسلام را از دیدگاه معماری در خود حفظ کرده بودند. این ویژگی‌ها به‌ویژه در ساختمان‌ مقبره‌ها روشن‌تر متجلی شد. به‌تدریج از آغاز قرن دوازدهم میلادی، آرامگاه‌های دارای شیرازه و گنبد و پیش‌طاق‌های مُقوّس، و کاشی‌کاری و حکاکی روی سفال در معماری ظهور کرد. نگارنده در این مقاله برخی از آثار ...

تاکنون منتقدان و صاحبنظران بسیاری سبک هندی را از جنبه‌هایمختلف قابل مقایسه و حتی بسیار مشابه سبک باروک در اروپای قرن هفدهم بر شمرده‌اند کهتقریباً معاصر سبک هندی محسوب می‌شود. در این راستا مطالعاتی نیز در حیطة مقایسةتطبیقی بین برخی شاعران ایرانی و مکتب باروک صورت پذیرفته است. در این پژوهش، صائبتبریزی به عنوان نمایندة تمام عیار سبک هندی برای مطالعه انتخاب شده است. مقالةحاضر، غزلیات صائب تبریزی را ...

آغاز آشنایی حقیقی فرانسویان با ایران از طریق سفرنامه های سیاحان مشهور قرن هفدهم و دیگر آثاری که درباة شرق‘ ایران و اسلام نوشته شده‘ توجه نویسندگان و فیلسوفان عصر روشنگری به فرهنگ و تمدن ایرانی و اشاعة این فرهنگ در اروپا‘ تأثیر پذیری نویسندگان معروف این دوره از بزرگان ادب فارسی‘ توجه خاص آنان‘ بخصوص ولتر‘ به سعدی‘ استفادة ولتر از فنون فصاحت و موقع شناسی سعدی: تلفیق تخیل و حقیقت‘ نظم ونثر‘ استفاد...

تولید ابریشم در ایران، سابقه بسیار طولانی دارد و ایرانیان از دیر باز، با این کالای ارزشمند آشنا بوده‌اند. تولید این کالا، به طور عمده در شهرهای شمالی ایران رواج دارد. در قرن یازدهم هجری/ هفدهم میلادی، با ورود پرتغالی‌ها‌، انگلیسی‌ها، و سپس هلندی‌ها به ایران، به علت نیاز آنها به ابریشم، این محصول، وارد بازارهای جهانی شد و عاملی برای رقابت شدید میان این کشورها گردید. در این مقاله تلاش شده است تا ...

هر گونه تلاش جامعه شناسانه برای تعیین این مسأله که آیا اسلام مانع پیشرفت سرمایه داری صنعتی شده است یا نه‘ باید در متن تحلیلی جامعتر و وسیع تر از مشخصات کلی اجتماعی‘ سیاسی و اقتصادی تمدن اسلامی انجام می گیرد. این مساله گسترده جامعه شناسی تطبیقی‘ به نوبه خود‘ نمی تواند از انزاع دیرینه بر سر شباهت ها و تفاوت های تکامل تاریخی عالم اسلام جهان و مسیحیت مجزا گردد. بدینسان‘ مطالعاتی که برای بررسی روابط...

جان لاک؛ مناقشه های استعمار و اخلاق سرمایه داری دکتر فرشاد شریعت تاریخ دریافت: 08/10/86 تاریخ پذیرش: 27/02/87 چکیده این مقاله با بررسی فصل پنجم از رسالۀ دوم حکومت بر آن است که نشان دهد که چرا و چگونه این فصل از دو رسالۀ حکومت محور اصلی لیبرالیسم اقتصادی در نظام سرمایه داری است. به عبارت دیگر، لاک در این فصل ضمن بحث از مالکیت کار با ارائۀ یک توجیه اخلاقی از تصرف اراضی در مستعمرات ...

پژوهش در الاهیات و فلسفهٔ قرون وسطا، همچنان در بسیاری از نهادهای آکادمیک، با روش ها و رویکردهای مختلف، دنبال می شود. امروزه در غرب، پژوهش در این عرصه، بسیار تخصصی تر از پیش در جریان است؛ بدین معنا که برخی علاوه بر آشنایی کلی با فلسفهٔ قرون وسطا، خود را به عنوان متخصص در آرای متفکر یا مکتب خاصی در قرون وسطا نیز نشان داده اند. در این میان، حتی برخی محققان را می بینیم که به عنوان متخصص در بخش خاصی ا...