بهرام بیضایی به گذشتۀ پرافتخار ایران توجهی ویژه‌ دارد. او یکی از مشخصه‌های عصر زرین، یعنی «مادرسالاری»، را برمی‌گزیند و آن را در بعضی از آثار نمایشی‌اش به تصویر می‌کشد. هدف پژوهش حاضر، مطرح‌کردنِ پیوند قهرمانان زن، با ایزدبانوانِ باستانی ایران در آثار بهرام بیضایی است و نیز بررسی و تحلیل این مؤلفه، روی چند اثر نمایشی وی. آثاری که در این جستار بررسی می‌‌شوند، عبارت‌اند از: فیلم‌نامه‌ها و نمایش‌نام...

یکی از مباحثی که به ندرت در بررسی آثار مورد توجه قرار می‌گیرد، انتخاب عنوان یک اثر ادبی و یا انتخاب اسامی قهرمانان است. نویسندگان نام‌های مختلفی بر آثار و قهرمانان خود می‌نهند و آنان در این انتخاب گاهی نام قهرمان اصلی را برای آثارشان برمی‌گزینند. در بسیاری از موارد، نام قهرمان یک اثر به طور تصادفی انتخاب می‌شود، اما گاهی نویسنده در این انتخاب، هدفی را نیز دنبال می‌کند. یکی از نویسندگانی که در ا...

قهرمانان داستان های حماسی از نظام های فرهنگی گوناگون و حوزه های تمدنی مختلف، گذشته از آن که در برخی موارد تمایزاتی با یکدیگر دارند، خصوصیات، ارزش ها و آرمان های مشترک هم دارند. از این ویژگی ها می توان به عنوان ابزاری مفید جهت تعریف و توصیف آنها استفاده نمود. در حقیقت قهرمانان حماسی همچون واسطه های فرهنگی هستند که می توانند به عنوان عامل پیوند فرهنگ ها باشند. همین امر ضرورت پژوهش های تطبیقی را د...

یکی از مباحثی که به ندرت در بررسی آثار مورد توجه قرار می گیرد، انتخاب عنوان یک اثر ادبی و یا انتخاب اسامی قهرمانان است. نویسندگان نام های مختلفی بر آثار و قهرمانان خود می نهند و آنان در این انتخاب گاهی نام قهرمان اصلی را برای آثارشان برمی گزینند. در بسیاری از موارد، نام قهرمان یک اثر به طور تصادفی انتخاب می شود، اما گاهی نویسنده در این انتخاب، هدفی را نیز دنبال می کند. یکی از نویسندگانی که در ا...

نُرترُپ فرای از منتقدان ادبی اسطوره گراست که به ادبیات به دید صور نوعی می نگرد. فرای در کتاب تحلیل نقد در تبیین نظریۀ «میتوس تراژدی»، به بررسی صور نوعی، ساختار، شخصیت ها و مراحل تراژدی می پردازد. در شاهنامه، دو داستان سهراب و فرود از بن مایه های قوی تراژیک برخوردارند. با توجه به مسائلی از قبیل صور نوعی، ساختار، شخصیت ها و مراحل تراژیک این دو اثر، می توان آنها را در کنار بزرگ ترین تراژدی های جهان ...

فرانتس کافکا به عنوان یک نویسنده فلسفی، در پی یافتن حقیقت است و به تجربیات شخصی زندگی خود بعدی اسطوره ای می بخشد. این دورنمایه افلاطونی، این اشتیاق روح برای یافتن حقیقت، مضمون اصلی داستان های بلند و کوتاه او به شمار می آید. در این مقاله، شاهکارهای کافکا، در ارتباط باکتاب مقدس، تفسیر می شوند. در تمام نوشته هایش، حقیقت غایب است و قهرمانان می کوشند تا به آن برسند: حقیقت به صورت نمادین در دادگاه، ق...