نظم حقوقی دارای دو مفهوم متفاوت است یا به معنای مجموعه مقرراتی است که به عنوان مکقررات  زندگی اجتماعی بر اشخاص تحمیل می شود  و یا به معنای امنیت حقوقی ناشی از به کار گیری قواعد حقوقی می باشد و به عنوان یکی از اهداف  ایجاد قواعد حقوی مطرح می شوود  در این نوشتار ضمن بررسی  جایگاه سر دفتر در توسعه نظم حقوقی با هر دو مفهوم ان خواهیم دید علیرغم اینکه سر دفتری اسناد رسمی به عنوان یکی از مهمترین مشاغل...

اجتهاد فرایندی برای فهم دین و کشف و استنباط احکام شرعی است. پس از قرن ششم معنا و مبنای اجتهاد در تاریخ شریعت اسلامی تغییر یافت و مصطلح جدیدی پدید شد که بر اساس آن ممکن بود شیعه و سنّی را اهل اجتهاد نامید. در میان اهل تسنن قدیمی­ترین نص درباره کاربرد اجتهاد با این معنای جدید ظاهراً کتاب ارزشمند المستصفی من علم الاصول از امام محمد غزالی است که اولین بار عقل را از ابزارها و حتی منابع اجتهاد نامید آن...

قیاس از جمله مبانی استدلال در مباحث لغوی و دستوری است که نشان دهنده شیوهبه کار بردن شکل درست زبان به وسیله کسانی است که زبان شان در اوج اصالت و فصاحتقرار دارد و در ادامه پیروی از آن ها در موارد مشابه را برای دیگران فراهم می آورد . حال اگراوج فصاحت را در شعر بدانیم با توجه به این که شعرا اجازه خروج از زبان رسمی را به هنگامضرورت دارند سؤال اساسی این است که؛ آیا در فرایند قیاس استناد بر شعر جایز ا...

سهروردی ادّعا می‌کند که قیاس تک‌مقدمه‌ای نمی‌تواند وجود داشته باشد، و بر این مدّعا دلیلی اقامه می‌کند. مسئلۀ جستار کنونی تبارشناسی تاریخی آن مدّعا، و ارزیابی منطقیِ این دلیل است. فرضیۀ ما این است که از نظر تاریخی، نزاع بر سر امکان یا امتناع استدلال تک‌مقدمه‌ای به رواقیان بازمی‌گردد: خروسیپوس رهبر مخالفان بود؛ و آنتی‌پاتر تراسوسی پیشوای موافقان. این نزاع رواقی به دست اسکندر افرودیسی وارد منطق مشائی ...

محور و موضوع این پایان نامه عبارت است از بررسی تنقیح مناط حکم از جهت بیان تعریف درست و دقیق تنقیح مناط با توجه به تعاریف مختلفی که در مورد تنقیح مناط وجود دارد ؛ بیان تفاوت مفهوم و کاربرد تنقیح مناط با مفاهیم مشابهی چون الغای خصوصیت ، اتحاد طریق ، قیاس ، سبر و تقسیم ، مناسبت حکم و موضوع و ... که در بسیاری از متون فقهی و اصولی مواردی از خلط تنقیح مناط با این مفاهیم به چشم می خورد ؛ بیان تفاوت تن...

ارغنون ارسطو در حدود یازده قرن پس از پیدایش، به زبان عربی ترجمه شد و دانشمندانی چون فارابی و ابن سینا پس از آشنایی با همین ترجمه ها، دست به خلق آثار منطقی در جهان اسلام زدند. و همین آثار سبب پیدایش و بالندگی منطق در میان مسلمین گشت. تحلیل و ارزیابی نخستین ترجمه های ارغنون سبب می شود از یکسو با اهتمام مسلمین به میراث یونانی در سده های نخستین و از سوی دیگر با میزان صحت و دقت این ترجمه ها آشنا شوی...

گرچه فضای گفتگوی منطقی میان ابوسعید­بن­ابی­الخیر و ابن­سینا مه­آلود بوده و پیرامون زمان، مکان و یا اصل بهره­مندی آن از واقعیت تردیدهایی وجود دارد - و دست­یابی به خورشید حقیقت در این زمینه مجالی گسترده و در خور را می­طلبد- اما مهم­تر از آن، سخن درباره محتوای این گفتگو است. کنکاش اصل پرسش ابوسعید، پیشینه و پسینه آن و نیز کاوش در پاسخ ابن­سینا و سلف وی و همچنین رویکرد پسینیان به آن شایسته توجهی دو...

مجدالدین عبدالرزاق جیلی (د. ح. 570 ق.)، برای نخستین بار در تاریخ منطق، در رسالۀ اللامع فی الشکل الرابع به مختلطات شکل چهارم پرداخته است. پیش از او، دنحای کشیش (ح. 800م.) و ابوالفتوح ابن صلاح همدانی (د. 548ق.)، معاصر جیلی، مطلقات شکل چهارم را به تفصیل طرح کرده بودند. جیلی در رسالۀ اللامع تنها به موجهات «بسیط» شکل چهارم پرداخته و هیچ اشاره ای به موجهات «مرکب» نکرده است. شاگرد او، فخر رازی، نیز تن...

جامعه اسلامی ما، با اقدام به اجرای قانون انتخابات شوراها، موضوع فصل هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تجربه بزرگی را آغاز می‏کند که در صورت تحقق درست آن، تأثیر قاطعی در آینده تمدن اسلامی خواهد داشت. به نظر می‏رسد که دهه سوم انقلاب اسلامی، دهه چالش‏هایی تعیین کننده در زندگی شورایی است که لازمه‏اش آمادگی دانش سیاسی، دانشگاه‏ها و حوزه‏های علمیه برای کشف قواعد فقهی و علمی این نوع زندگی عمومی اس...