این مقاله به نحو حضور معنویت در معماری ایرانی پرداخته شده است. برای این کار ابتدا باید مباحثی در رابطه با معنا و ة معنویت طرح شود. اما قبل از آن، ضروری است مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی طرح گردد، زیرا درک معنا و معنویت در زمر فعالیتهای عقلانی آدمی است. لذا، ابتدا تعریف عقل کل و عقل جزء از منظر حکمت ایرانی – اسلامی ة بررسی و بعد از آن، در مقام مبانی نظری مقاله )پایگاه تئوریک(، رابطه...

فرهنگ و قاموس ایرانیان، خانواده همواره جزیی بنیادین از جامعه و خانه محور اصلی یکپارچگی خانواده بوده است. چنین فرهنگی با اتکای عمیق خویش به مفهوم خانواده، به خانه و مکان زندگی این واحد اجتماعی مقامی بس رفیع داده و آن را تا حد حریمی مقدس بالا می برد. بنابراین ساکنان این حریم باید از نگاه و دسترسی نامحرم و از هر گزند و دخالت ناخواسته ای در امان باشند. یکی از تدابیری که معماری اصیل ایرانی در جهت حف...

معماری به‌مثابه هنری که تداعی‏گر عبودیت و توسعة بندگی است، از گذشته جایگاه وحدت و یکپارچگی و وجه تمایز فرهنگ اسلامی ـ ایرانی بوده است. این هنر، اما، با ورود مدرنیته از آماج آن محفوظ نمانده و دستخوش تغییر‌های محسوس شد. پیامد معماری مدرن مبتنی‌بر نگرش‏های راسیونالیسم و پوزیتیویسم، فضاهای تهی و خالی از روح است که گرچه به مدد بالاترین امکانات علمی و فناوری موجودیت یافته، اما گویی هنوز در انتظار نفس...

حکمت اشراق سهروردی با در برداشتن مفاهیم حکمی ایرانی ـ اسلامی، می‌تواند مبنایی برای بررسی نقش مفاهیم حکمی در هنر ایرانی ـ اسلامی‌ایرانی در نظر گرفته شود. بر این اساس، هدف این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که نمود مفاهیم حکمت سهروردی در معماری و موسیقی ایرانی به چه شکل صورت پذیرفته است. بدین منظور ابتدا به تبیین مفاهیم حکمت اشراق سهروردی پرداخته شده است؛ سپس به صورت مجزا نمود این مفاهیم به صورت است...

سده های 3 تا 5 هجری، در معماری و همچنین در ساختارهای مختلف فرهنگی و سیاسی ایران، یک دوره محوری و تعیین کننده به شمار می رود. در این دوره، بعد از وقفه ای که به دنبال غلبه اعراب ایجاد شد، معماری و دیگر سنت های هنری و فرهنگی ایران احیاء شده و بناهای یادمانی بزرگی ساخته می شوند. در شکل گیری این تحول، عوامل مختلفی دخالت داشتند که از جمله مهمترین آنها، می توان به شکل گیری دولت های ملی و محلی اشاره کر...

محله در شهرهای سنتی ایران ازتجمع، پیوستگی، روابط محکم همسایگی دریک فضای جغرافیائی خاص، بوجود می آمد، با جمع شدن تمامی امکانات و خدمات مورد نیاز اهالی در محلات، این عناصر شهری بصورت نیمه مستقل عمل می-کردند، از اجتماع آنها، شهرها شکل می گرفتند. در نتیجه محله را می توان دارای ماهیت توأمان اجتماعی و کالبدی دانست. با توجه به این ماهیت می توان انتظار داشت، که علارغم ویژگی های ثابت در اصول، در هر منقط...

در این رساله سعی بر آن است تا با به¬کار بستن روش توصیفی و تحلیلی، رابطه و نسبتی که میان صورت و کارکرد در معماری یک بنا وجود دارد، بررسی شود.صورت در یک اثر معماری هم بارِ زیباشناسیِ بنا را به دوش می¬کشد و هم لایه¬های معنایی را که بنا، به مخاطب خود القا می¬کند. صورت با روانِ انسان در ارتباط است، از سوی دیگر کارکرد در بنا، برای رفع نیاز آدمی است. صورت عمدتاً عامل درونی بنا و کارکرد عمدتاً عاملی بیرونی ...