منظومه عرفانی شیخ صنعان و دختر ترسا یکی از دو منظومه ی مستقل فارسی از داستان معروف شیخ صنعان است که محمد وحدت هندی،  شاعر و عارف قرن 13ه، با استفاده از روایت شیخ فریدالدین عطار نیشابوری در منطق الطیر سروده است. منظومه ی دیگر از میرزا ابراهیم نادری کازرونی، شاعر هم دوره ی وحدت است.  منظومه ی وحدت هندی در 2800 بیت در قالب مثنوی بر وزن خسرو و شیرین نظامی است. وحدت در جای جای این مثنوی ارزشمند از...

چکیده جهانگیرنامه سروده ی قاسم مادح دارای شش هزار و بیست و شش بیت است. در مورد سراینده ی منظومه هیچ اطلاعی در دست نیست. در ادب فارسی، حماسه یکی از مهم ترین و جذاب ترین انواع ادبی محسوب می شود. جهانگیرنامه نیز هم چون سایر آثار حماسی دیگر توصیفی از رشادت ها و دلآورمردی های پهلوانان ملّی و مردمی است. با این تفاوت که پهلوانان این منظومه به عنوان افرادی موحّد برای ترویج یکتاپرستی مبارزه می کنند. بر ...

ورود منظومه های داستانی و حکایات تمثیلی (از زبان پرندگان و حیوانات) به کشورهای اروپایی، انگیزه ای شد که شاعران غربی همانند شعرای مشرق زمین این گونه داستان ها و حکایت ها را به شکل تمثیل درآوردند و برای اهداف آموزشی خود به کار برند. در میان این منظومه ها، منطق الطیر عطار با درون مایة رمزی و تمثیلی، افق های تازه ای از فرهنگ و ادب و عرفان را به روی علاقه مندان گشود و سبب شد که بسیاری از خاورشناسان ...

ادبیات فارسی زمینه مناسبی برای بیان مضامین اخلاقی در قالب های مختلف بوده که یکی از این قالب ها، داستان های عاشقانه منظوم است که تجلی گاه ادبیات غنائی فارسی است. این رساله عهده دار بررسی و تحلیل مفاهیم اخلاقی در منظومه های عاشقانه ادبیات فارسی تا پایان قرن ششم هجری است (وامق و عذرای عنصری، ورقه و گلشاه عیوقی، ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر نظامی). برای تح...

چکیده: حماسه به عنوان یکی از انواع ادبی، همواره در دوره های خاص با درخشش خود به ضرورت حیات و هویت یک قوم و سرزمینش اشاره داشته است.در میان انواع مختلف حماسه، حماسه های تاریخی - مذهبی شکل و حالتی دگرگونه دارند. این نوع حماسه ها برگرفته از دل تاریخ و هویت دینی آنها هستند و به علت قرار گرفتن در زمان و مکان مشخص از اساطیر و افسانه ها فاصله می گیرند و بازتاب واقعیت ها و حقایق تاریخی-دینی اند.علی نا...

حرفِ الف به‌ واسطة شکل و جایگاه خاص، یکی از پُرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر، فضاهای شاعرانه و ترکیباتِ نغز ادب پارسی به ویژه دو شاعر داستان سرای بزرگ غِنایی، یعنی؛ نظامی و جامی است. الف، که اوّلین حرفِ الفبای فارسی، عربی، ابجد و نمایندة عدد یک در ‌حساب جمّل است در منظومه های این شعرا، کنایه از ذات احدیت، عالمِ تجرید و تفرید و نیز مظهرِ پیشوایی، استقامت، خُردی و.. است. در این مقاله، با بررسی کاربرد ...

اغلب گمان می کنند که منظومه «صدای پای آب» سپهری منظومه ای صرفاً توصیفی ـ شاعرانه است. اما این مقاله، از طریق آگاهی های به دست آورده، ثابت می کند که در لایه های پنهان این منظومه کارکردی فلسفی نهفته است. همچنین، در این اشعار بین عناصر و پدیده های طبیعت نوعی کنش هستی شناسی دیده می شود؛ زیرا سپهری از جمله شاعرانی است که هم از آموزه های مکاشفه ای و هم از قابلیت های توصیفی و هنری برخوردار بوده است. سپ...