استان آذربایجان بخصوص تبریز را،خاستگاه انقلاب مشروطیت می شمارند.انتشار روزنامه ها در این استان،در پیشرفت مشروطه تأثیر زیادی داشت.علیقلی صفراف نویسنده،شاعر،طنزپرداز و منتقد-که خود راپورتچی و مورد اعتماد محمد علی میرزا بود-فعالیت سیاسی اش را با انتشار«شبنامه»از سال 1310 ق./1893 م.آغاز کرد و در سال 1316 ق./1899 م.روزنامهء احتیاج را منتشر ساخت و پس از توقیف،ادامهء آن را با نام اقبال چاپ کرد.در سال ...

چکیده مهم­ترین نکته­ای که در این جستار ذهن نگارنده را به خود واداشته بود، این بود که آقا نجفعلی نقاشباشی دربار قاجار، برخلاف تصور شماری از هنرپژوهان، برادر محمد اسماعیل اصفهانی و یا فرزند میرزا بابا اصفهانی نبود بلکه با توجه به بعضی از قراین و شواهد و بویژه سند ازدواج دخترش شهربانو ملقب به صفیه سلطان، بنظر می رسد که فرزند کهتر محمد باقر، نقاش دوره زندیه و اوایل قاجاریه، بوده که نزدِ یکی از دوستا...

استان آذربایجان بخصوص تبریز را،خاستگاه انقلاب مشروطیت می‌شمارند.انتشار روزنامه‌ها در این استان،در پیشرفت مشروطه تأثیر زیادی داشت.علیقلی صفراف نویسنده،شاعر،طنزپرداز و منتقد-که خود راپورتچی و مورد اعتماد محمد علی میرزا بود-فعالیت سیاسی‌اش را با انتشار«شبنامه»از سال 1310 ق./1893 م.آغاز کرد و در سال 1316 ق./1899 م.روزنامهء احتیاج را منتشر ساخت و پس از توقیف،ادامهء آن را با نام اقبال چاپ‌ کرد.در سال...

یکی از وقایع نگاری های اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار- که تا کنون معرفی، بررسی و تصحیح انتقادی نشده و در زاویه ناشناختگی و گمنامی مانده است- کتابی خطی تحت عنوان «تاریخ فتحعلی شاه قاجار»، از نویسنده ای به نام محمد حسین بدایع نگار اورجانی است. مولف، این کتاب را به دستور فتحعلی شاه در سال 1248ق. به رشته تحریر کشیده است و تنها یک نسخه از آن موجود است و آن نیز، در کتابخانه ملی تبریز نگهداری می شود. او...

مجمع‌التواریخ، اثری دربارة تاریخ ایران در دورة پس از سقوط صفویه است که در سال 1207 در هند نوشته شده است. آخرین فقرات اطلاعاتی این اثر مربوط به تاریخ ایران در اوایل قرن سیزدهم است، اما مطالب آن بیشتر از منظر مطالعة تاریخ خاندان مرعشی و تاریخ ایران در سال‌های مقارن با سقوط صفویه تا اوایل دهة هشتاد قرن دوازدهم هجری قمری اهمیت دارد. میرزا محمد خلیل، نویسندة آن اثر، از سادات مرعشی مهاجر به هند است. ...

هدف: هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب و تطبیق آن با نگاره‌ها و تشعیرهای این دوره، ابتدا به منظور تشخیص نوع قلم پردازی و شیوه طراحی آثار و سپس مشخص کردن نگارگران این تشعیرهاست. روش پژوهش: این پژوهش به روش استقرایی بوده و جزئیات آثار و شیوه‌های تثبیت شده هر هنرمند برای رسیدن به نتیجه کلی درباره او استفاده شده است. منابع این پژوه...

مجمع التواریخ، اثری دربارة تاریخ ایران در دورة پس از سقوط صفویه است که در سال 1207 در هند نوشته شده است. آخرین فقرات اطلاعاتی این اثر مربوط به تاریخ ایران در اوایل قرن سیزدهم است، اما مطالب آن بیشتر از منظر مطالعة تاریخ خاندان مرعشی و تاریخ ایران در سال های مقارن با سقوط صفویه تا اوایل دهة هشتاد قرن دوازدهم هجری قمری اهمیت دارد. میرزا محمد خلیل، نویسندة آن اثر، از سادات مرعشی مهاجر به هند است. ...

فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم که روایات فضایل شهر مقدس قم را ارزیابی سندی و متنی داشته باشیم. این روایات اولین بار از طریق حسن بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (برادر میانی شیخ صدوق)، عابدی زاهد و عزلت نشین - که بهره ای از فقه نداشت - برای حسن بن محمد بن حسن سائب اشعری قمی نقل شد. بعد ها این روایات توسط مؤلفان جوامع حدیث...

چکیده شاعران اردو‌زبان که آثار شاعران بلند‌مرتبۀ فارسی‌زبان را چه در شکل و چه در محتوای اغلب قالب‌‌های شعری اردو سرمشق خود قرار دادند، پس از گذشت سال‌‌های زیاد و کسب مهارت، نمونه‌‌های قابل تأمل و پر مغز و نغزی را از خود به یادگار گذاشتند. در قصیده‌‌سرایی هم از همان آغاز عدۀ زیادی از این شاعران طبع‌‌آزمایی کردند. در این بین، میرزا محمد رفیع سودا، علاوه بر دیگر موضوعات این قالب شعری چون مدح، ذم، ...