هبوط که در لغت به معنای: به زیر آمدن؛ پست شدن و از وضعی به وضعی بدتر گشتن، آمده است؛ در اصطلاح به معنای خروج از بهشت و استقرار در زمین و ورود به زندگی پرمشقت دنیا تعبیر گردیده است. در این پایان نامه پس از بررسی هبوط در ادیان ابراهیمی – یهود؛ مسیحیت؛ اسلام. در آثار دو شاعر عارف مولانا و سهراب سپهری که در حقیقت مفسر عرفان مولاناست بررسی و تحلیل گردیده است. در این پژوهش به ذکر اصطلاحات عرفانی قدیم...

یکی از مهم ترین وجوه تراژیک زندگی و یکی از بزرگ ترین چالش ها و دغدغه های هر انسان در طولِ تاریخ، در کنار مرگ، تنهایی و درد و رنج و...، مسئله گناه و هبوط و مجموعه اضطراب های حاصل آن است که در متون ادبی- عرفانی به انحای مختلف آمده است. این مفهوم، یکی از مضامین مهم و مکرر ادبیات عرفانی است که در موارد متعدد به بیان اقسام، انواع و نتایج این مفهوم پرداخته است. در این میان در متون فارسی عرفانی، به ویژ...

نوستالژی یا غم غربت از مباحث مرتبط با روان‌شناسی است که آن را حسرت شیرین و تقابل زمان حال با گذشته‌ها دانسته‌اند. نوستالژی، تاریخی به قدمت هبوط آدم(ع) دارد و از دیرباز درون‌مایه‌ بسیاری از آثار ادبی را شامل است. نوستالژی و غم غربت در کنار مضامینی نظیر حسرتِ بازگشت به دوران کودکی، یادآوری مهر مادری، یاد وطن و توجه به آداب‌ورسوم و آیین‌های بومی محلی و فرهنگ‌عامه، وقتی در ادبیات در تقابل...

بررسى تطبیقى آفرینش زن در قرآن، تورات و انجیل است. قرآن و تورات و انجیل با تفاوتهایى روایت داستان آفرینش آدم )ع( و حوا را نقل مى‌کنند امّا، نکات منفى کتاب مقدّس در قرآن دیده نمى‌شود ولى روایات موجود در تفاسیر قرآن، رنگ توراتى دارد. نویسنده، پس از توضیح مفهوم واژه »اسرائیلیات« و زمینه‌هاى نفوذ داستانهاى اسرائیلى به حوزه روایى و تفسیرى؛ به تفاوت دیدگاه قرآن، تورات و انجیل در آفرینش آدم )ع( و حوا به...

.1 نقطعه آغازین و همچنین اندیشه سیاسی کشفی عقل و جهل است . او با تاویل که از رویات باب عقل و جهل اصول کافی دار معتقد است که عقل به عنوان صادر اول، نخستین مخلوقی است که از کتم عئم پایه به عرصه وجود نهاد و با یک فاصبه تاخر زمانی موهوم از قوس وجوب و قدم پروردگار حدوث یافته است . این عقل که در احادیث اسلامی نیز به روح محمدی و روح علوی خوانده می شود در اندیشه کشفی، همان شرع اما در لباسی دیگر است ، ....

تفسیری که ملاصدرا از داستان آدم(ع) در قرآن کریم عرضه کرده، بر پیش‌فرض‌ها و مبانی فلسفی و معرفتی خاصّی مبتنی است. بررسی زبان قرآن و مبانی فلسفی و معرفتی ملاصدرا در تفسیر، با محوریّت تفسیر قصّة آدم، از اهداف این مقاله است. از دیدگاه ملاصدرا، زبان قرآن در قصّة آدم، زبان معرفت‌بخش؛ و قصّه، مشتمل بر ویژگی‌های به ظاهر متضاد است. تفسیر باطنی با حفظ ظاهر، تمثیلی بودن در عین تاریخی‌نگری، از ویژگی­های تفسیر و...

 تفسیر آیه خلافت انسان - آیه سى‌ام سوره بقره - است. نویسنده، پس از توضیحاتى در مورد معناى واژه خلیفه و مشتقات آن، به تبیین و اهمیّت بحث خلافت پرداخته و دیدگاه‌ها در خلافت انسان را در سه محور مورد بررسى قرار داده است. در بحث منظور از خلافت به چهار نظریه اشاره مى‌کند که عبارتند از: 1. آدم، 2. آدم و ذریه او، 3. فرزندان و ذریه آدم و 4. آدم (ع) و همه انبیاء دیگر. در مورد مراد از خلیفه به پنج دیدگاه ز...

رویکردهای گوناگون تأویلی به قصه آدم وحوا مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.  تأویل قصه آدم به دو گونه صورت گرفته است: تأویل عارفانه با حفظ ظاهر داستان و تأویل زیست شناختی و روان شناختی بدون تحفظ ظاهر داستان که هر کدام مشکلی را همراه دارد. بر پایه این اصل که قرآن تأویل پذیر است داستان آدم نیز از مفهوم تأویل بهره مند بوده و مفسّران پیوسته برای دست یابی به حقایق آن تلاش کرده اند. عارفان با حفظ ظاهر د...

یشکل التاریخ مادة مهمة بالنسبة للأدیب یستمد منه موضوعاته وشخصیاته وعوالم نصه، والمسرحیة بوصفها نوعاً أدبیا لها علاقة وشیجة بالتاریخ، بحیث یری کاتبها فی أحداث التاریخ أو شخصیاته مشابها من أحداث أو شخصیات معاصرة فیحاول أن یربط بین التاریخ والحاضر فی مسرحیته وأن یعبر فیها من خلال الماضی عن بعض القضایا المعاصرة، وهذا ما نسمّیه بالتوظیف الدلالی للتاریخ. من المسرحیات التی وظّفت التاریخ کعنصر رئیسی لها م...