پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی و قفقاز فصل نوینی در روابط این کشورها با همسایگانش آغاز گردید، و این منطقه به صحنه رقابت کشورهای منطقه ای تبدیل شد. یکی از مهمترین کشورهایی که سیاست های توسعه جویانه ای را در منطقه دنبال می کرد اسرائیل بود. بازتاب نیاز اقتصادی، امنیتی جمهوری های مسلمان اتحاد جماهیر شوروی و حضور فعال اسرائیل در مبانی رفتاری سیاست خارج...

مقاله حاضر به بررسی اثر مخارج نظامی بر رشد اقتصادی 11 کشور خاورمیانه می‌پردازد. قرارگرفتن خاورمیانه در منطقه‌ای حساس و استراتژیک از یک‌سو و روند افزایشی مخارج نظامی کشورهای این منطقه از سویی دیگر، لزوم بررسی اثر مخارج نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای این منطقه را مهم جلوه می‌دهد. مخارج نظامی می‌تواند هم دارای اثر مثبت و هم اثر منفی بر رشد اقتصادی باشد. در این راستا، از یک مدل سولوی تعمیم‌یافته (ارا...

خلیج فارس منطقه ای ژئوپولتیکی است که از زمان های گذشته در کشورهای جهان جایگاه والایی داشته است. تراکم کشورهای نفت خیز در این منطقه، اوضاع متشنج و ضعف داخلی کشورهای منطقه، متکی بودن به قدرت های خارجی، مجاورت ژئوپولتیکی با شبه قاره هند و نیز تمایز عمده در بافت و ساختار سیاسی - اقتصادی خلیج فارس از ویژگی های متمایز این منطقه در مقایسه با سایر مناطق ژئوپلتیکی جهان است، منطقه خلیج از زمان کشف و صدور...

یکی از واکنش های کشورها برای مقابله با پدیده جهانی شدن، همگرایی های اقتصادی و منطقه ای است. امروزه، هم زمان با جهانی شدن، بحث همگرایی اقتصادی و منطقه ای در مناطق مختلف جهان رونق گرفته است. کشورهای اسلامی نیز با تکیه بر مزایای نسبی و توانایی های مختلف اقتصادی می توانند شرایط و فضای مقابله با روند جهانی شدن را کسب کنند و با کسب تجارب متفاوت از همگرایی های مختلف اقتصادی- منطقه ای توان خود را برای ...

عصر اخیر، عصر پیدایش و گسترش شهرها است؛ شهرنشینی و تمایل به سکونت در شهرها در اکثر کشورهای جهان بالأخص کشورهای کمتر توسعه­یافته بیشتر شده است. این افزایش جمعیت بیشتر در شهرهای بزرگ متراکم شده­اند، از ویژگی­های عمدۀ شهرنشینی در کشورهای کمتر توسعه یافته علاوه بر تقدم شهرنشینی بر شهرگرایی و مشکلات اجتماعی- فرهنگی درون شهری، توزیع فضایی نامناسب شهرها در نظام شبکه شهری می­باشد. بطوری­که بروز پدیده­ی...

مطالعه و تبیین ساختار نظام قدرت منطقه ای در مناطق مختلف جغرافیایی کره زمین، کمک مؤثری به آگاهی و شناخت کشورها و قدرتهای منطقه ای ـ در بررسی سیاستهای فرامرزی آنها ـ می کند. رده بندی این گونه کشورها براساس قدرت ملی، شناخت آنها را تسهیل می کند. با تعیین منزلت ژئوپلیتیک یک کشور می توان موقعیت آن کشور را برپایه وزن ژئوپلیتکی آن نسبت به سایر کشورها در سطح منطقه ای یا جهانی مشخص کرد. برای دستیابی به م...

از دیرباز همواره رهبران کشورهای آفریقای تلاش نموده اند با توجه به تحولات داخلی و بین المللی، ضمن اتخاذ استراتژی واحد منطقه گرایی به منظور وحدت قاره آفریقا موجبات رشد و توسعه این قاره را فراهم آورند. با تأسیس و ظهور «سازمان وحدت آفریقا» و سیر روند تحول آن که منجر به ایجاد «اتحادیه آفریقا» در عرصه معادلات ساختاری منطقه آفریقا شد، ساز و کاری درون منطقه ای در بین کشورهای عضو بوجود آمد تا به صورت هم...

در تبیین علل و عوامل توسعه همکاری در میان کشورها نظریه های مختلفی مطرح شده است. یکی از نظریه هایی که به این موضوع می پردازد‘ همگرایی منطقه ای است که اساساً از تجربه های جوامع اروپایی نشأت گرفته است. در پی موفقیت کشورهای اروپایی در توسعه روابط فنی و اقتصادی‘ بسیاری از کشورهای جهان سوم بهره گیری از آن را به عنوان یک استراتژی برای رشد مورد توجه قرار دادند. گروه بندیهای متعددی د ر میان این کشورها‘ ب...

در چارچوب رهیافت اقتصاد سیاسی بین‌الملل، این نوشتار به مطالعه وضعیت منابع انرژی (نفت و گاز) کشورهای آسیای مرکزی پرداخته و استدلال می‌کند که با وجود منابع سرشار نفت و گاز در کشورهایی چون قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان و نقش بسیار مهم آن در کسب درآمد سرشار و با آنکه دولت‌مردان این کشورها درپی آن هستند که منطقه آسیای مرکزی را به یکی از کانون‌های مهم صادرات منابع انرژی در جهان، تبدیل کنند و با آنکه...