جنگ جهانی دوم نتایجی همچون سامان یافتن اقتصاد آمریکا، تضعیف قدرت انگلیس، و توجه دولت­های قدرتمند به ایران، به­ دلیل موقعیت استراتژیک و منابع نفتی را به همراه داشت  که برای ایران به  بی­ ثباتی در همه زمینه­ها منجر شد. در 1941-1953/1320-1332، آمریکا و انگلیس با حمایت از دولت­هایی همچون قوام و رزم‌آرا، توسط سیا، بدامن، و عناصر وابسته با انواع اقدامات فرهنگی، به ایجاد تفرقه­ افکنی درگروه­ های مبارز...

چکیده کودتای 28 مرداد 1332به عنوان نقطة عطفی از لحاظ اسطوره‌گرایی در ادبیّات داستانی معاصر ایران به شمار می‌رود. نویسندگان این دوره از بیان صریح و رئالیستی دورة قبل فاصله می‌گیرند و به بیان نمادین و مبهم روی می‌آورند. از آنجا که اسطوره را به دلیل گستردگی و سیّال بودن آن می‌توان در موقعیّت‌های مختلف بازآفرینی کرد و نیز به دلیل وجوه زیبایی‌شناسانه‌اش، نویسندگان با مراجعه به آن می‌خواستند داستان را ...

چکیده پیدایش نفت سبب بوجود آمدن معادلات جدید و پیچیده ای در روابط بین الملل گردید. در نتیجه ایران بعنوان کشوری که دارای ذخایر نفتی بود، مورد طمع و دست اندازی قدرت های جهانی قرار گرفت. سیاست خارجی ایران نیز دستخوش تحولات مربوط به نفت شده بود و بدون در نظر گرفتن نقش نفت، بررسی جهت گیری سیاست خارجی ایران در هر مقطع زمانی ممکن نیست. این پژوهش به بررسی سیاست خارجی ایران در زمان پهلوی دوم (محمدرض...

چکیده ندارد.

ملی شدن صنعت نفت در ایران و به دنبال آن کودتای 28 مرداد و بررسی رفتار سیاسی کشورهای درگیر در این مسأله از زوایای بسیاری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اما پژوهشی مبتنی بر اسناد و مطبوعات آمریکا، به عنوان بازیگر اصلی این برهه از تاریخ ایران، به شکلی مستدل انجام نگرفته است. پژوهش حاضر به روش تحلیل تاریخی و با تکیه بر اسناد وزارت خارجة آمریکا و روزنامة نیویورک تایمز، در پی آن است تا ضمن ارائه...

بررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان می‌دهد، حضور مداخله­جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصادی ایالات متحده روز به روز اهمیّت بیشتری یافت و تا بدانجا پیش رفت که رؤسای جمهور آن کشور شاه ایران را بهترین متحّد خویش در منطقه م...

اسطوره‌ها در طول تاریخ، هم از حوادث سیاسی - اجتماعی تأثیر می‌پذیرند و هم بر آنها تأثیر می‌نهند. در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 یکی از اصلی‌ترین حوادث تأثیرگذار بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود که موجب شد نویسندگان حوزه ادبیات و داستان‌نویسی به اسطوره‏ها گرایش یابند؛ اسطوره‌هایی که بازتاب‏دهنده ناخودآگاه جمعی مردم ایران در سال‏های بعد از کودتاهستند. رمان درد سیاوش اثر اسماعیل...

استدلال اصلی مقاله، این است که رفتار ایالات متحده در قبال ایران در دوره ریاست جمهوری دوایت آیزنهاور، دچار تحول اساسی شد و از «مداخله گرایی محدود» به «مداخله گرایی فزاینده» تغییر یافت. مشی سیاسی ایالات متحده در آن دوران که به «نگاه نو» و سیاست «مقابله به مثل با تمام قدرت» شهرت یافته است، سبب شد تا آن کشور به بزرگ ترین مداخله سیاسی خود در امور داخلی ایران دست زده و از آن پس با انجام مداخلات سی...

بدون شک یکی از راههای حصول شناخت نسبتاً دقیق و جامع از تاریخ معاصر ایران به ویژه در دوران حکومت پهلوی، بررسی زندگانی و ساخت شخصیتی اشخاصی است که زمام امور را در دست داشتند و این پژوهش در جهت شناخت نقش آفرینان انسانی (عوامل غیر ساختاری) و روند تحولات تاریخی معاصر گام بر می دارد. این پژوهش در خصوص شرح حال زندگان سیاسی و اجتماعی دکتر منوچهر اقبال می باشد که در حساس ترین برهه زمانی از تاریخ ایران، ...

چکیده از جمله ویژگیهای حکومت پهلوی دوم تعدّد و تکثر نهادها و سازمانهای اطّلاعاتی- امنیتی بود و اصولاً این امر جدای از ضرورت وجود چنین سازمانهایی برای مملکت‌داری، از ترس و بدگمانی محمدرضاشاه نسبت به دولتمردان و نهادهای دولتی نشأت می‌گرفت. سازمان بازرسی شاهنشاهی از مهّمترین این مکانیسم‌ها بود که در اوایل مهرماه 1337ش. تأسیس شد و برای اطّلاع شاه از اخبار و رویدادهای کشور و وضعیّت مناطق مختلف شروع به‌کار...