استقرای بدبینانه استدلالی است که آنتی رئالیست ها درصددند تا از طریق آن رئالیسم علمی را، که موفقیت شگفت‍انگیز نظریه های علمی امروزی را نشانه ای از صدق (تقریبی) آنها قلمداد می کند، با تکیه بر تاریخ علم به چالش بکشند. این استدلال با مقالۀ لری لاودَن با عنوان «ردی بر رئالیسم همگرا» (1981) به طور جدی وارد گفتمان و مناقشه میان رئالیسم و آنتی رئالیسم علمی شده است. رئالیست های علمی، که با این اتفاق مواض...

صدق (تقریبی) نظریه ها یکی از مدعیات اساسی رئالیست هاست. در این مقاله ضمن بیان اهمیت این مسئله به ارائه و بررسی یکی از براهین مهم رئالیست ها، یعنی برهان معجزه نبودن در جهت دفاع از این ادعا خواهیم پرداخت و نشان می دهیم که ایراد دوری بودن، با اتخاذ پشتوانه ی معرفت شناختی مناسب وارد نیست.

یکی از دامنه دارترین بحث ها در فلسفه علم، بحث رئالیسم علمی است. رئالیست ها معتقدند که فقط با اعتقاد به واقع نمائی علم می توان به توجیه فلسفی و تاریخی قابل قبولی از سیر علم و فعالیت علمی دست یافت. درمقابل، آنتی رئالیست ها درصدد آنند تا با اشاره به مشکلات برداشت رئالیستی از علم، نشان دهند که برداشت های بدیل و به تعبیر دقیقتر، مناسب تری نیز وجود دارد. یکی از این برداشت ها برداشت تجربه گرایان قائل ...

بسیاری از تئوری های علمی هویات غیرقابل مشاهده ای را فرض می کنند که هرگز نمی توان وجودشان را به طور مستقیم اثبات کرد. تنها راه اثبات وجودشان از طریق پیش بینی های موفقی است که از آن تئوری-ها ناشی می شود؛ اما این رویکردی است که تنها رئالیست های علمی آن را قبول دارند و آنتی رئالیست ها نمی پذیرند. به عبارت دیگر، رئالیست ها معتقدند که می توان وجود هویات نظری را از موفقیت یک تئوری در عرصه ی پیش بینی ب...

شکاکیت فلسفی درباره جهان خارج دیدگاهی معرفت­شناختی است که ادعا می­کند انسان علی‏الاصول نمی­تواند نسبت به گزاره­هایی که در مورد جهان خارج هستند معرفت داشته باشد. دسته­ای از استدلال‏هایی که به منظور اثبات موضع شکاکانه نسبت به جهان خارج ارائه شده است، بر اساس فرضیه­هایی شکل­گرفته که به فرضیه­های شکاکانه معروف‎اند. این فرضیه­ها تبیینی ممکن از اوضاع جهان هستند که با درک متداول ما از آن متفاوت است. ش...

چکیده در این مقاله، دیدگاهی را بررسی می­کنیم که به ’رئالیسم ساختاری‘ شهرت دارد که بر اساس آن، ما در بهترین حالت تنها، به ساختار جهان فیزیکی می­توانیم شناخت پیدا کنیم.  سعی شده است یک نمودار اجمالی از تحولات رئالیسم ساختاری ترسیم شود، و تفاوت روایت­های مختلف آن و اهمّ انتقادات وارد به آن بررسی شوند. در این مقاله روایت های مختلف رئالیسم ساختاری را در قالب دو گروه عمده بررسی می­کنیم. گروه اول شامل...

در این مقاله ضمن معرفی زمینه های متأخرِ تشدید دغدغۀ تاریخی در باب رابطۀ ریاضیات و واقعیت، با تقسیم دیدگاه های مختلف راجع به ضرورت و یقین گزاره های ریاضیاتی، تلاش شده است به این دغدغه پرتویی نو افکنده شود. کسانی که ریاضیات را غیر یقینی و غیر ضروری می شمرند رابطۀ ریاضیات و واقعیت را مانند سایر علوم می دانند و بسته به این که چه دیدگاهی به علوم تجربی داشته باشند، در قلمرو ریاضیات نیز رئالیست یا آنتی...

رئالیسم از اصطلاحاتی است که در ادبیات و نقد ادبی معانی مختلفی دارد. این اصطلاح هم بر جریان ادبی خاص قرن نوزدهم دلالت دارد و هم به منزلة سبکی از داستان­نویسی به کار می رود که زندگی را تا حد ممکن، به همان صورت که در جهان واقع جریان دارد، ترسیم می کند. در این مقاله کوشیده ایم پس از بیان مختصرِ تلقی­های گوناگون از رئالیسم و شیوه های مختلف بررسی متون رئالیستی، ویژگی­های رئالیسم را بررسی کنیم. به این ...

  چکیده در این مقاله، دیدگاهی را بررسی می­کنیم که به ’رئالیسم ساختاری‘ شهرت دارد که بر اساس آن، ما در بهترین حالت تنها، به ساختار جهان فیزیکی می­توانیم شناخت پیدا کنیم.  سعی شده است یک نمودار اجمالی از تحولات رئالیسم ساختاری ترسیم شود، و تفاوت روایت­های مختلف آن و اهمّ انتقادات وارد به آن بررسی شوند. در این مقاله روایت های مختلف رئالیسم ساختاری را در قالب دو گروه عمده بررسی می­کنیم. گروه اول ش...

پس از مرگ هانس یواخیم مورگنتا در جولای 1980، مکتب جدیدی در سیاست بین‏المللی ظهور کرد که نئورئالیسم نام گرفت. مهمترین اندیشمند این مکتب، کنت والتز است که با انتشار کتاب «نظریه سیاست بین‏الملل»، اصلاحاتی در رئالیسم مورگنتا اعمال کرده و در تحلیل نظم و ناامنی بین‏المللی کوشیده است. در مقاله حاضر، مهمترین تمایزهای رئالیسم و نئورئالیسم را با استناد به کتاب والتز بررسی ‏کرده و به این پرسش، پاسخ می‏دهی...