قرآن کتاب زندگی و مایه ی هدایت بشر است. در زمینه ی قرآن تحقیقات زیادی صورت گرفته است که یکی از آنها بحث تناسب و انسجام آیات قرآن است. انسجام قرآن فقط مربوط به بحث سور و آیات نیست بلکه مربوط به دایره ی لغات نیز هست. در این پژوهش به ارتباط بین اوصاف و اسماء الهی که در فواصل آیات قرار گرفته اند با مضامین آیات در سوره ی بقره پرداخته شده است که در فن بدیع تناسب اطراف نام گذاری شده و از میان اقسام آن...

براساس تعالیم اسلامی تزکیه ی نفس، نقش مهمی در نورانیّت قلب، برای دریافت علوم الهی دارد و تنها راه ورود به سطوح بالاتر زندگی معنوی و مشاهده ی معارف الهی است. قرآن کریم مهم ترین شرط ژرفکاوی در متن مقدس قرآن و عبور از لفظ به معنا، و از معنا به حقایق قرآن را، تزکیه ی نفس قرارداده است، تا جایی که معتقد است: فهم عمیق حقایق قرآن در انحصار پاکان است«لَایَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»(واقعه،79). برای تحقق این امر، تبع...

فضل الله دین را عامل تربیت و رهیدن از ضعف و رسیدن به قدرت می داند. از نظر ایشان، با روحیه تعبد و استفاده از پیش زمینه های فطری، نقش دین رو به عملی شدن می گذارد و با سازوکارهای خداجویی احساس گرا ـ با بازتاب پرستش، تقواورزی و ریسک پذیری ـ، تقویت عقل، اهتمام به کشف واقعیت ها، افزایش کیفیت عمل، فراهم سازی باید های نقش مربی، توجه به جامعه سازی، تذکر رابطه گرفتاری ها با انحراف و اعمال محدودیت در مورد...

بحث اسماء و صفات الهی از دیرباز تاکنون مورد توجّه متکلّمان و مفسّران بوده است. در قرآن، این اسماء بسیار فراوان دیده می شود و بسیاری از آیات آن، به یک یا دو اسم خداوند ختم شده اند. این مقاله درصدد است تا با روش کتابخانه ای و با نگرشی توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع تفسیری فریقین، ارتباط میان اسماء مذکور در پایان آیات را، با محتوای آیات در سوره آل عمران مورد ارزیابی قرار دهد. از این رو، اسماء مزب...

اسماء و صفات الهی از عمیق ترین مباحث توحیدی است که از دیدگاه های مختلف مورد بحث قرار گفته است و از مسائل مطرح و اساسی در علم کلام، فلسفه و عرفان می باشد. این مسئله در آیات و روایات در ابعاد مختلف بیان شده است؛ یکی از ابعاد مطرح شده، مباحث وجودشناسی اسماء و صفات می باشد و بُعد دیگر که محوری تر و مهم تر است، بُعد معناشناسی آن است که جایگاه اشتقاق اسماء و صفات در همین بُعد روشن می گردد. اسماء و صفا...

اسلوب تقدیم و تأخیر در اغلب مباحث بلاغی ودلالی مورد توجه دانشمندان علم معانی و تفسیر بوده است و این توجه در کنکاش در جنبه های مختلف تقدیم و تأخیر در قرآن کریم متجلی است. بلاغیون از جنبه ی معنا اهتمام وافری به این موضوع داشته اند و مفسران بیشتر به جنبه ی دلالی پرداخته و در آن متعمق شده اند. نگارنده در این پژوهش در هر دو وادی یعنی معنا و دلالت کنکاش نموده و به کشف اسرار آیات و بیان قرآن در تقدیم ...

آیه به شیء نمایان و قابل مشاهده اطلاق می گردد که با ظهور خود و به نسبت علم و ادراک انسان، برای او حامل پیام و نشانی برای مقصدی مشخّص می باشد و توجّه انسان را به سویی خاص جهت می دهد و معطوف می نماید. خداوند متعال آیات آفاقی و انفُسی را به فرد نشان می دهد و در نتیجه آن تجلّی، می تواند فهمی برای فرد اتّفاق بیفتد که منجر به درک حقّانیّت آیات می شود. از بین حواس، مشاهده و رؤیت از اهمیّت خاصّی برخوردار است. ب...

چکیده تبعیّت و اطاعت بی چون و چرا از پیامبر اکرم(ص)، امری شرعی و عقلی می باشد، چون اگر بنا باشد که هر کس طبق سلیقة خویش عمل نماید و هر جا که سخنان پیامبر(ص) موافق امیال نفسانی و دنیایی وی بود، طبق آن عمل کند و اگر در مواردی که کلام رسول اکرم(ص)، وفق مرادش نبود، بدان توجّه ننماید و در پی مخالفت برآید، بی شک چنین کسی پیرو شریعت مقدّس اسلام نباشد، گرچه به ظاهر خود را مؤمن قلمداد نماید. در واقع، چنین...