مفسران درباره آیه «أ َنَّا نَأ ْتِی الأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أ َطْرافِها» دیدگاه های متفاوتی را بیان نموده اند؛ چنان که مقصود از «ارض» سرزمین کفار مکه، سرزمین عموم کفار، اهل زمین، زمین و اهل آن دانسته شده است و درباره مقصود از «نقصان ارض» مواردی از جمله: فتح حوالی مکّه توسط پیامبر و یارانش، فتح سرزمین کفار توسط مسلمانان، مرگ علما و بهترین ساکنان زمین، از بین رفتن برکت زمین، بیضوی بودن زمین، کاستن از سرزمین جسم ان...

آیه مودّت از آیات عقیدتی بسیار مهم و اختلافی میان تفاسیر فریقین است. بسیاری از مفسران أهل سنت و برخی از تفاسیر شیعه به جهت اعتقاد به عدم درخواست أجر دنیوی از سوی أنبیاء گذشته، درخواست أجر برای پیامبر اسلام’ را بعید دانسته‌اند. به‌نظر می‌رسد تفاسیر فریقین از توجه به سیاق حاکم در داستان حضرت إبراهیم که آیین حنیف را مقدم و دین اسلام را تالی آن می‌داند، غفلت ورزیده‌اند؛ زیرا در آن داستان خدای متعال ...

بسیاری از مفسران و مترجمان، مراد از«الذکر» در آیه 44 سوره نحل را قرآن می‌دانند. معتقدان این دیدگاه به دو دسته تقسیم می‌شوند: گروه اول که طیف وسیعی از مفسران را تشکیل می‌دهند، قاطعانه این نظر را بیان می‌کنند. گروه دوم ضمن پذیرش مفهوم قرآن برای «الذکر»، به دنبال حل مشکل ظاهری ناشی از این دیدگاه هستند. از سوی دیگر برخی مفسران مقصود از «الذکر» را سنت پیامبر6 دانسته‌اند. بررسی دلایل این دیدگاه‌ها بی...

یکی از پیامبران برجسته الهی که در قرآن، نام ایشان در چند نوبت و چند سوره یاد شده، ایوب(ع) است. درباره این پیامبر الهی، چندین موضوع چالش‌انگیز در تفاسیر فریقین انعکاس یافته است، از جمله آن‌ها، مباحثی است که در آیه 44 سوره «ص» مطرح می‌باشد و برخی آرای تفسیری ارائه شده از این آیه در معرض نقد جدی هستند، از این روی پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد پاسخ به این سؤال است که نقد و بررسی آرای تفس...

انبیاء أولواالعزم به پیامبرانی گفته می‌شود که دارای کتاب آسمانی و دین الهی مستقل باشند. حضرت نوح، إبراهیم، موسی، عیسی^ و حضرت محمد’ از پیامبران أولواالعزم هستند. خاورپژوهان درباره حضرت نوح، إبراهیم و موسی^ در قرآن، تحقیق کرده‌اند. مقاله حاضر به نقل، تحلیل و نقد آراء آنان در این باره می‌پردازد. اگرچه بررسی دیدگاه‌های خاورپژوهان در تفسیر أنبیاء أولواالعزم در قرآن، مرکز توجه و تحلیل بوده، اما برای...

پیامبران الهی از هر نوع پلیدی و آلودگی از قبیل شرک، کفر، فساد و تباهی هم در محورهای اعتقادی، تبلیغی و هم در محورهای صدور احکام و فتاوی و افعال منزّه و در واقع از ارتکاب به معاصی کبیره و صغیره عمدی و سهوی در تمام دوران عمر خویش به اعتقاد اکثرّیت شیعیان و همچنین از زمان نبوّت به اعتقاد اشاعره معصومند. مقوله عصمت انبیاء اگرچه در مباحث اعتقادی و کلامی دارای قدمتی دیرینه می باشد، امّا همیشه یکی از مهم ت...

تبیین کتاب، یکی از رسالت‌هایی است که قرآن کریم در آیات مختلفی آن را برای پیامبر اکرم| برشمرده است. برخی مراد از تبیین کتاب در این آیات را تفسیر و کنار زدن پرده ابهام از چهره مفاهیم آن می‌انگارند. در این نگاه مفاهیم کتاب قرین اجمال و ابهام بوده است و دسترسی به مراد آن، جز در پرتو تفسیر سنّت، میسّر نیست. برخی نیز تبیین کتاب را تعبیری دیگر از ابلاغ و اعلام آشکار آیات قرآن می‌دانند. این نوشتار بر آن ...

آرامش، یکی از مفاهیم کلیدی در زندگی بشر است. قرآن کریم، در آیه 28 رعد ذکر خدا را به عنوان علت انحصاری آرامش دل ها معرفی می کند، اما در آیاتی دیگر ذکر خدا ، عامل وجل و ترس از خداوند متعال معرفی شده است؛ مانند آیات «الَّذینَ إ ِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَ جلَتْ قُلُوبُهُمْ» و «تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذینَ یَخْشَوْنَ رَ بَّهُمْ». در نگاه نخست، این آیات، ناسازگار به نظر می رسند. برای جمع میان این آیات و رفع تعارض، راهکارهای گوناگونی توسط مف...