این مقاله درباره یکی از سخن سرایان سده سو م هجری قمری نوشته شده است. نام وی علی بن عباس بن گریگوریوس مشهور به ابن الرومی می باشد. در این نوشتار به مسأله بیماری روانی ابن الرومی پرداخته شده است. همچنین به تناسب بحث به هجا و رثای شاعر اشاره رفته، و به پار ه ا ی از ابهامات در این رابطه پاسخ داده شده است. در این مقاله دیدگاههای برخی از ناقدان بزرگ قدیم و جدید نیز مورد ارزیابی قرارگرفته است. در پایا...

چکیده فارسی دولت طاهریان، اولین دولت نیمه مستقل اسلامی ـ ایرانی است که در شرق ایران به وجود آمد. بنیانگذار این دولت ، طاهر بن حسین، سردار مأمون می?باشد که بر امین پیروز شد و خلافت را به مأمون انتقال داد. این خاندان شامل فرزندان طاهر و پسر عموهایشان (مصعبیان) بوده در خراسان حکومت کردند، و در بغداد نیز صاحب منصب شرطه یا نایب خلیفه بودند.? هنگامی که حکومتشان در خراسان روبه زوال رفت، قدرتشان در بغ...

اشتهر ابن الرومی بأنه شاعر الفکرة فی الأدب العربی، فقدیماً وصفه النقاد باختراع المعانی وتولیدها، کما نسبوه إلی عمق التفکیر وقوّة الاستدلال والتحلیل، ولا غرو فقد کان الرجل ذکیاً حادّ الذکاء، عالماً واسع العلم، عرف الفلسفة والمنطق وخبر الجدل، وتفقّه بعلم الکلام، فتأثّر شعره بأسالیب هذه العلوم وظهرت آثارها علیه. وأهمها التعلیل والتحلیل وأسلوب الجدل واستقصاء المعانی والواقعیة والدقّة والوحدة الموضوعیة والن...

الشّخصیة الکاریکاتیریة فی الأدب العربی، قسم من الهجاء الذی قلّما نجد عالجه الشّعراء من العصر الجاهلی حتّی عصرنا الراهن، إلّا وقد نری تطرّقه ابن الرّومی، شاعر العصر العبّاسی وهو أوّل من استخدم هذا الأسلوب الذی سُمّی بالهجاء الکاریکاتیری. من خلال التّصفح فی دیوان الشّاعر أو عن طریق التعرف عن آراء النّقاد حول الشّاعر، نستطیع القول إنّ هذا من الموضوعات الرّئیسة التی عالجها الشّاعر، وهکذا یتفوّق علی أقرانه وهو الذی أح...

لم یکن فی بدأ الأمر بین الشعر و النثر بوناً شاسعاً. کان الشعر کلمات موزونه تحدی بها الإبل، لا غموض فیه و لا تعقید، فلم یکن یعز علی قاریء شعر أن یستخرج فحواه. و لکنه لم یبق علی سلاسته و وضوحه قید الأبد، أخذت معانیه تتسع و أوزانه تتکاثر، و ما ونی الشعراء یهتمون بشعرهم اهتماماً بالغاً، فمنهم من یقلب شعره حولا لتنقیحه و یستفرغ جهده فی إجادته ما شاء الله له أن یجتهد، و یستعین من الطاقه ما یملک و ما لا ی...

عقاد از نویسندگان و ناقدان برجستة معاصر مصری است که با نگارش کتاب «ابن الرومی: حیاته من شعره» کوشیده است، دیدگاه­های قابل تأملی دربارة این شاعر بزرگ بدست دهد. او معتقد است که ابن رومی شاعر برجستة عصر عباسی، سرآمد معاصران خود به شمار می­آید، اما برخلاف جایگاه ادبیش پادشاهان از او حمایت نکردند. از آنجا که عقاد نکات نقدی مهمی را دربارة ابن رومی مطرح می‌کند، بررسی کتاب وی حائز اهمیت است. نوشتة پیش ...

أصیبَ الأدب العربیُ طیله القرون الطویله بجمود فی الأغراض والمعانی ولکن عندما بدأ العصر العباسی بدأت معه ثوره علمیه لم یسبق لها مثیل فی تاریخ الادب العربی. فانبری شعراء فی هذا العصر یواکبون هذه الثوره العلمیه محاولین إدخال ثمراتها فی شعرهم وکانت هذه خطوهً مبارکه نحو ازدهار الادب العربی لکن سرعان ما رجعت العقلیه العربیه القدیمه فسیطرت علی قرائح الشعراء ومع هذا هناک شعراء استثمروا انتشار العلم والمعر...