حکیم ناصر خسرو قبادیانی در سال 427 ه.ق، براثرخوابی که در جوزجانان دید عزم سفرحجاز کرد. سفر او هفت سال به طول انجامید؛ کتاب سفرنامه ره آورد اوست؛ که از حیث اطلاعات معماری و شهرسازی برخی جوامع از متون معتبرفارسی است. او علم معماری و شهرسازی به معنای امروزی را نخوانده بود؛ اما طی سفر، درباره نوع استحکامات و سیستم تدافعی شهری برخی شهرها و دیه ها، هرچه راکه دیده و شنیده، درست یا نادرست،واقعیت یا افس...

ارگ بم یکی از استحکامات ایران است که در ضلع غربی دشت لوت استقرار یافته است. این محل از ایستگاه های مهم دسترسی از کویر به سیستان و بلوچستان به شمار می رود. استحکامات بم از وجه تدابیر و طراحی مهندسی جنگ واجد ویژگی های گوناگونی است که امروزه نیز در مهندسی جدید نظامی از آن بهره گیری می شود. جلو آمدگی دیوار دفاعی شهر بست در ضلع شرقی ارگ بم که در یک ارتفاع محدود طبیعی بنا شده حکایت از هوش والا و فهم ...

با توجه به فعالیت های باستان شناسی و داده های موجود، فرهنگهای مختلفی در غرب ایران شکل گرفته است. این ناحیه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعت ممتازی که دارد، از دیرباز سکونت گاه انسان بوده است. بی شک عصر آهن iiiیکی از مهم ترین دوره های اعتلای هنری در دوران تاریخی به حساب می آید که پیش زمینه و پایه گذار هنر امپراتوری بزرگ هخامنشی بوده است. اما در عین حال، این عصر یکی از مبهم ترین ادوار تاریخی ...

حکیم ناصر خسرو قبادیانی در سال 427 ه.ق، براثرخوابی که در جوزجانان دید عزم سفرحجاز کرد. سفر او هفت سال به طول انجامید؛ کتاب سفرنامه ره آورد اوست؛ که از حیث اطلاعات معماری و شهرسازی برخی جوامع از متون معتبرفارسی است. او علم معماری و شهرسازی به معنای امروزی را نخوانده بود؛ اما طی سفر، درباره نوع استحکامات و سیستم تدافعی شهری برخی شهرها و دیه ها، هرچه راکه دیده و شنیده، درست یا نادرست،واقعیت یا افس...

تلاش اصحاب قدرت در دفاع از حاکمیت سرزمینی خود به عنوان رمز بقای سیاسی، سبب بروز تنش های گاه و بی گاه در تبرستان از دوره ساسانی و استمرار آن در دوران اسلامی شده است. این تنش ها به عنوان عامل اصلی احداث استحکامات نظامی در منطقه، موجب شکل گیری سیمای نظامی و دفاعی تبرستان شده اند. پژوهش حاضر با هدف تبیین الگوی پراکندگی قلعه ها و پادگان های نظامی تبرستان، شناخت مرزهای سیاسی و جغرافیایی تبرستان از پت...

از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­ کند. دوره ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای برجای...

هیرکانیا (گرگان) از دیرهنگام به سبب دارا­بودن موقعیت استراتژیکی و اقتصادی مورد توجه صاحبان و منادیان قدرت بوده است و دولت‌های ایرانی، به منظور تثبیت جایگاه خویش سعی در استیلا بر این منطقه داشتند؛ بر این اساس، موقعیت و کارکرد ایالت هیرکانی در عصر ساسانی و عملکرد استحکامات این ایالت برای حکومت‌های ایرانی در مقابل مهاجمان و قدرت‌های شرقی، مسئلة مهمی است که پیگیری آن در عصر ساسانی سبب آگاهی از چگون...

هیرکانیا (گرگان) از دیرهنگام به سبب دارا­بودن موقعیت استراتژیکی و اقتصادی مورد توجه صاحبان و منادیان قدرت بوده است و دولت های ایرانی، به منظور تثبیت جایگاه خویش سعی در استیلا بر این منطقه داشتند؛ بر این اساس، موقعیت و کارکرد ایالت هیرکانی در عصر ساسانی و عملکرد استحکامات این ایالت برای حکومت های ایرانی در مقابل مهاجمان و قدرت های شرقی، مسئلة مهمی است که پیگیری آن در عصر ساسانی سبب آگاهی از چگون...

در تاریخ سرزمین ایران توجه به استحکامات دفاعی، به عنوان یک عامل مؤثر در بقای مراکز سکونتی، مورد اهتمام بوده است. مطالعه ی این ساختارهای دفاعی، اطلاعات مفیدی از این گونه معماری ارائه خواهد داد. پس از رخداد زلزله ی شهر بم در سال 1382 هـ.ش.، توجه به مجموعه ارگ بم که دچار ویرانی گسترده شده بود، جلب گردید و مطالعه و پژوهش های روشمندی در بخش های مختلف این مجموعه ثبت شده در فهرست میراث جهانی آغاز گردی...