ابوطیب متنبی(303هـ-354هـ) شاعر و ادیب بزرگ عرب، درعصرعباسی، اشعار غنی و پر بار خویش را، با تمامی فنون زیبایی ساز بلاغت، آراسته است. وی برای آنکه قصاید بی مانندی را خلق نماید، قدرت و وسعت تخیل خویش را به همراه، هوش و ذکاوت کم نظیرش به کار گرفته، و با چیره دستی هر چه تمام تر انواع ابزار بلاغی، از جمله معانی و بیان را در دیوان خویش به خوبی، به نمایش گذاشته است. تصویر سازی هنری در قالب استفهام و آر...

استفهام حقیقی یکی ازانواع انشاءطلبی است که به منظوردریافت فهم حقیقت انجام می گیرد؛ اما بسیارپیش می آید که استفهام به نیت اغراض فرعی نیزطرح می شود؛ یعنی منظورپرسشگر فهم مطلبی که نمی داند، نیست. دقیقابه همین جهت است که به کاربردن استفهام در غرض های فرعی، تجاهل العارف نام داردو یکی از موضوعات بحث بر انگیز علم بلاغت است. البته بعضی آن را فنّ معانی و برخی دیگر آن را در فنّ بدیع می گنجانند .سعی ما در ا...

یکی از رایج¬ترین شیوه¬های بیان در قرآن کریم، اسلوب استفهام است. این اسلوب در بیان عواطف و حالات درونی انسان و رساندن معنای بسیار با لفظی اندک و دعوت مخاطب به راه صحیح با لطیف¬ترین حالت، از سایر اسالیب انشا قوی¬تر می¬باشد. در سراسر قرآن حدود 1260 مورد استفهام آمده است و در اغلب این موارد استفهام در معنای حقیقی خود به کار رفته است، اما دسته¬ای از این استفهام¬ها در معنای دیگری آورده شده¬اند که اند...

قرآن ، کتاب الهی و معجزه جاودانه آخرین پیام آور الهی برای بیان اغراض و مفاهیم مورد نظر خود در راستای هدایت انسان به سرمنزل مقصود برترین و زیباترین روش های حکیمانه را در قالب تراکیب و الفاظ فصیح و بلیغ به کار برده است . از جمله این روش ها ، زینت کلام با پرسش ها و پاسخ هایی است که آدمی را به طور غیر مستقیم در مسیر معانی بلند و اهداف والا سوق می دهد . اسلوب استفهام از جمله اسلوب هایی است که قرآن ...

استفهام حقیقی یکی ازانواع انشاءطلبی است که به منظوردریافت فهم حقیقت انجام می گیرد؛ اما بسیارپیش می آید که استفهام به نیت اغراض فرعی نیزطرح می شود؛ یعنی منظورپرسشگر فهم مطلبی که نمی داند، نیست. دقیقابه همین جهت است که به کاربردن استفهام در غرض های فرعی، تجاهل العارف نام داردو یکی از موضوعات بحث بر انگیز علم بلاغت است. البته بعضی آن را فنّ معانی و برخی دیگر آن را در فنّ بدیع می گنجانند .سعی ما در ...

شاعران و ادیبان برای بیان آراء و نظریاتشان با توجه به مقتضای حال از اسلوب های گوناگونی استفاده می کنند اسلوب انشاء یکی از اسلوب های مورد استفاده در متون ادبی خواه شعر و خواه نثر می باشد. و ساختاری لغوی و مفهومی دارد که بطور مستقیم و غیر مستقیم باعث تحریک و تهییج و لذت در خواننده می شود و در همین حال به بیان اغراض شاعر نیز توجه دارد و آن ها را به مخاطب نشان می دهد. از آنجا که این اسلوب دارای مع...

سوره ی اعراف با 206 آیه، به عنوان دومین سوره ی بزرگ قرآن کریم، بیشترین آیات مربوط به گفتگو را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که هم طرفین گفتگو و هم موضوعات و اسلوب های گفتگو در این سوره متنوع است. در این مقاله نگارنده بعد از بیان مقدمه ای درباره ی معنای لغوی و اصطلاحی «مـحاورة»، مقاله را به دو بخش بررسی اسلوب های انشایی و خبری تقسیم می کند، و در هر بخش به بررسی جلوه های بلاغی آیات گفتگو می پرد...

عشق از موضوعات بسیار رایج ادبیات عربی، بویژه ادبیات رمانتیک است کهمعنی و صورت آن به صورت جدایی ناپذیری به هم مرتبط است. این مضمون دردوران معاصر شکل جدیدی به خود گرفته و باعث ظهور برخی ویژگی های زبانیدر سروده های شاعران شده است. در این پژوهش ویژگی ها، در سروده های دوشاعر عرب، نازک الملائکه و سعاد صباح، بررسی شده است. این تحقیق که بهروش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نشان از آن دارد که روح و زبان ...

آموزه­های تعلیمی از مضامین رایج در قصاید نظامی است که در کنار خمسة او،  تا کنون از نظر مغفول مانده­است. در فرایند خوانش این قصاید، مشخص می­شود که نظامی در بیان مسایل تعلیمی، سبکی اقناعی به کار می­گیرد؛ به این معنی که با روش­هایی چون انذار، تبشیر، اسلوب استفهام و اسلوب شرط سعی در قبولاندن مفهوم مورد نظر خود و یا تغییر نگرش مخاطب دارد. البته؛ گاهی از شگردهای بلاغی چون: تکرار، تلمیح، تمثیل و اسلوب...

یکی از رویکردهای های موجود در مطالعات قرآنی و تبیین بلاغت قرآن، مبحث نظم و تناسب می باشد. که یکی از جلوه های اعجاز قرآن کریم نیز محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر نظم در ایجاد انسجام و تناسب معنایی سوره نمل است. در این پژوهش عوامل موثر نظم همراه با تناسب درونی بین آیات سوره نمل بررسی و ارتباط ساختار بلاغی با محتوا و اهداف سوره مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، تحلیل ساختار روایی، وجوه ...