هدف این مقاله تحریر و تحلیل بخشی از تاریخ دلیل افتراض (به‌طور خاصّ) و تاریخ منطق دوره‌ی اسلامی (به‌طور عامّ) است. ارسطو دلیل افتراض را در چندین موضع از دستگاه قیاسی‌اش، از جمله در اثبات عکس سالب کلّی، به‌کار می‌گیرد. مسئله‌ی مقاله‌ی کنونی همین کاربرد اخیر است. از زمان تئوفراستوس چالش‌های فراوانی فراروی این دلیل افتراض نهاده شده است. اسکندر افرودیسی به رفع این چالش‌ها همّت می‌گمارد و به این منظور دو...

دلیل افتراض یکی از پرکاربردترین روش‌های منطق سنّتی است که منطق‌دانان مسلمان درباره‌ی ساختار و چیستی آن هم‌رای نیستند. از یک سوی، سهروردی و فخر رازی آن را گونه‌ای از قیاس شکل سوم به شمار آورده‌اند، و از سوی دیگر، خواجه نصیر، نه تنها آن را قیاس شکل سوم نمی‌داند، بلکه یک‌سره آن را از قلمرو قیاس بیرون کرده است. نگارنده در این جستار، پس از گزارش دیدگاه این سه منطق‌دان، به سنجش رأی خواجه نصیر پرداخته ...

دلیل افتراض یکی از پرکاربردترین روش های منطق سنّتی است که منطق دانان مسلمان درباره ی ساختار و چیستی آن هم رای نیستند. از یک سوی، سهروردی و فخر رازی آن را گونه ای از قیاس شکل سوم به شمار آورده اند، و از سوی دیگر، خواجه نصیر، نه تنها آن را قیاس شکل سوم نمی داند، بلکه یک سره آن را از قلمرو قیاس بیرون کرده است. نگارنده در این جستار، پس از گزارش دیدگاه این سه منطق دان، به سنجش رأی خواجه نصیر پرداخته ...

- تعریف مفهوم محور امامت چیست ؟ (چیستی) - دلایل وجوب اطاعت امام از منظر ثقلین چیست ؟ (چرایی) - حدود و گستره ی اطاعت امام تا کجاست ؟ (قلمرو) - پس از اثبات امامت منصوصه ی مِن عند الله برای معصوم ، تکلیف مامومین چیست ؟ و چه اثر عملی برای ما دارد ؟ (چگونگی : ]نظام امتثال[ : ]مقام تحقق[ ) فرضیهی این تحقیق در تبیین مفهوم امامت ، افتراض طاعت است . یعنی وجوب اطاعت ، بر اساس معارف قرآن و عترت ، تعریف...

منطق ارسطو در دوران جدید با مخالفت­های بسیاری مواجه بوده است و برخی نیز بر آن بودند که با وجود نظریه مجموعه ها و منطق محمولات، دیگر نیازی به منطق ارسطو نیست. اما گستره تحقیقاتی که منطقدانان غربی در چند دهه اخیر در زمینه منطق ارسطو به عمل آورده­ اند، نشان می­دهد که این منطق هنوز هم زنده و قابل اعتنا است. در میان مطالعات انجام گرفته درباره منطق ارسطو، دو رویکرد را می­توان از یکدیگر متمایز ساخت. د...

منطق ارسطو در دوران جدید با مخالفت­های بسیاری مواجه بوده است و برخی نیز بر آن بودند که با وجود نظریة مجموعه ها و منطق محمولات، دیگر نیازی به منطق ارسطو نیست. اما گسترة تحقیقاتی که منطقدانان غربی در چند دهة اخیر در زمینة منطق ارسطو به عمل آورده­ اند، نشان می­دهد که این منطق هنوز هم زنده و قابل اعتنا است. در میان مطالعات انجام گرفته دربارة منطق ارسطو، دو رویکرد را می­توان از یکدیگر متمایز ساخت. د...

شیخ اشراق با بیان تحییل همه قضّایای شرطی، همه حملیهای سالبه و همه حملی های جزئیصه به کلیه و همه میجهات غیر ضروری به میجبه کلیه ضروریه مدعی منطق اشصراقی در حصیز ه منطق صیرت است. او با روش افتراض، تمام ضروب جزئیه را بصه کلیصه و بصا روش عصدول ، تمام سالبه ها را به میجبه معدوله و با روش اشراب میجهات در محمیل تمام میجهصات را بصه ضروریه بر گرداند. طبق این روش هر شکلی تنها یک ضرب بیشصتر نخیاهصد داشصت. ...

موضوعی که در این نوشتار مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته شده اندیشه های کلامی زید بن علی بن الحسین (علیهما السلام) در منابع مختلف شیعه، اهل تسنن, زیدیه وآثار منسوب به زید است. این مجموع? علمی تحقیقی بر آن است تا با انعکاس دیدگاه ها و باورهای کلامی زید از منابع پیش گفته، نظریه ها و اندیشه های ادعا شده در مورد زید را گرد آوری و بررسی کرده, زمینه را برای بررسی صحت و سقم این مدعیات فراهم سازد. با گردآ...

منطق ارسطو در دوران جدید با مخالفت­های بسیاری مواجه بوده است و برخی نیز بر آن بودند که با وجود نظریة مجموعه‌ها و منطق محمولات، دیگر نیازی به منطق ارسطو نیست. اما گسترة تحقیقاتی که منطقدانان غربی در چند دهة اخیر در زمینة منطق ارسطو به عمل آورده­‌اند، نشان می­دهد که این منطق هنوز هم زنده و قابل اعتنا است. در میان مطالعات انجام گرفته دربارة منطق ارسطو، دو رویکرد را می­توان از یکدیگر متمایز ساخت. د...