دست‌نویس شمارۀ 3447 کتابخانۀ ملی تبریز، دربردارندۀ اثری فارسی در حساب، هندسه، جبر و نیز مطالبی پراکنده در هیئت و ابعاد و اجرام است که نگارش آن در 670 قمری به پایان رسیده، اما نام نویسنده و عنوان کتاب معلوم نیست. این نگارندۀ ناشناس در نگارش دو مقالۀ نخست از مقاله‌ها چهارگانۀ کتاب، از کتاب التکملة فی الحساب عبدالقاهر بغدادی(د 429ق) بهرۀ بسیار برده است و در مقالۀ سوم (هندسه) نیز توجهی خاص به کتاب ...

تلاش برای فهم دقیق‌تر از مفهوم «السماوات السبع» که در هفت آیه از قرآن کریم به‌صراحت مطرح شده است از نخستین قرن اسلام آغاز و تاکنون نیز ادامه دارد. یکی از دیدگاه‌‌هایی که در میان محققان متقدم و متأخر در تبیین این مفهوم مطرح گردیده، هفت آسمان مذکور را در محدوده منظومه شمسی تعریف کرده است. این مقاله، نظریه فوق را بر مجموعه‌ای از شواهد روایی شامل روایاتی که متضمن وجود بیت‌المعمور و طوبی و کوثر و سد...

ابوعلی حسن بن احمد بن عبدالغفار بن سلیمان بن ابان یکی از علما و ادبای مشهور عصر عباسی است که با بهره مند شدن از تعالیم اساتید مشهوری مانند ابن سراج، زجاج ، مبرد و سیبویه، توانست استادی بزرگ در زبان و ادبیات عرب گردد و شاگردان نام آوری چون ابن جنی، ربعی، جوهری و ابوالحسین محمد بنحسین بن عبدالوارث را تربیت کند. وی تمام عمر خویش را صرف تعلیم و تعلم علوم مختلف از قبیل صرف، نحو، لغت و قرائت کرد و...

نظراً للمکانه المرموقه للمعلقات فی الأدب العربی، فضلاً عن استشهاد اللغویین والنحویین والمفسرین بأبیاتها فی العلوم المختلفه اللغویه، وخاصه النحویه والتفسیریه، واحتوائها علی کثیر من الألفاظ الجاهلیه وغریبها، اهتم بها کثیر من الشراح، ومنهم ابن الأنباری فی شرحه «شرح القصائد السبع الطوال الجاهلیات». وانسیاقا من هذا یقوم هذا البحث علی محاوله استخلاص المنهج الذی تمیّز به ابن الأنباری فی کتابه ذاک فی شرح ...

نظراً للشهرة الواسعة للمعلقات بوصفها قصائد انتهت إلیها تجارب العرب الجاهلیین وهی بلغت الذروة فی الجمال الشعری، والتصویر، والخیال فضلاً عن أنها تضم مجموعة کبیرة من الألفاظ الغریبة وأن کثیراً من أبیاتها شواهد فی علوم البلاغة والصرف والنحو والتفسیر و... ولذلک اهتم بها العلماء فی مختلف العصور وأخذوا فی شرحها، من هذه الشروح کتاب الزوزنی شرح المعلقات السبع. هذا من جهة ومن جهة أخری لأهمیة دراسة منهج الت...