گزارشى از دانش‌هاى مرتبط با قرآن و معرّفى آثار علوم قرآنى است. نویسنده، نخست، دانش‌هایى را که در ارتباط مستقیم با قرآن کریم قرار دارند به سه گروه دانش‌هاى مقدّمه‌اى، دانش‌هاى درون قرآنى و دانش‌هاى قرآن محور تقسیم مى‌کند و سپس اصطلاح علوم قرآنى را چنین تعریف مى‌کند: مجموعه‌اى از علوم که از جهت موضوع که قرآن باشد با هم مشترکند، امّا در حیثیّت و بعدى که از قرآن لحاظ مى‌کنند با یکدیگر تفاوت دارند. در ...

 فلسفه و هدف از انتشار فصلنامه پژوهشهاى قرآنى تبیین شده است. نویسنده پس از بیان نقش انقلاب اسلامى در گسترش حرکت قرآن پژوهى، انواع فعالیّت‌هاى قرآنى را که پس از انقلاب شکل گرفته است زیر عناوین حفظ و قراءت، تأسیس مراکز قرآنى، تألیفات قرآنى، ترجمه‌هاى قرآن، برنامه‌هاى کامپیوترى و نشریات قرآنى، بر مى‌شمارد. سپس از فعالیّت‌هاى قرآنى دفتر تبلیغات اسلامى از جمله تکمیل و عرضه »تفسیر راهنما«، »فرهنگ موضوع...

 سیر تاریخى نگارش کتب »وجوه و نظائر« مورد بررسى قرار گرفته است. دانش وجوه و نظائر یا چند معنایى واژگان قرآنى، از جمله انواع علوم قرآنى است که از سده‌هاى نخستین هجرى مورد توجه و عنایت ویژه مفسّران پژوهان بوده و در این میان آثار بسیار برجاى مانده است. این نگاشته‌ها گاه به صورت بخشى از تفاسیر یا کتب علوم قرآنى و یا به صورت تألیفات جدا گانه تدوین یافته است. علاوه بر نقش شگرفى که در فهم و تفسیر قرآن ...

تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می‌توان از آن استفاده کرد. یکى از روش‌هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه‌گویى است. داستان‌هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه‌هاى تمثیلى...

تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می‌توان از آن استفاده کرد. یکى از روش‌هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه‌گویى است. داستان‌هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه‌هاى تمثیلى...

در مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجسته ایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى به آیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهى است این اقدام زمانى که با توضیحات وافى درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یارى م ىده...

در مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجسته ایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى به آیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهى است این اقدام زمانى که با توضیحات وافى درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یارى م ىده...

 نویسنده در آغاز از نقش قرآن در ایجاد دستگاه تشریع سخن گفته آن گاه با بیان جایگاه احکام و تشریعات در نگاه قرآن، بحث را پى مى‌گیرد. سپس از دو گونه ارتباط احکام با قرآن بحث کرده، ویژگى‌هاى سبک قرآن در بیان احکام و قوانین فقهى را زیر پنج محور بررسى مى‌کند. نویسنده، پس از شرح قلمرو حضور و نظارت فقه قرآنى به عوامل درونى - بیان نامتمرکز فقه قرآنى، توجه به تنگناها و شرایط اضطرار و انعطاف پذیرى و واقع‌...

 چگونگى حیات فقه قرآنى در بستر متحوّل زمان به همراه عناصر و زمینه‌هاى آن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. فقه مبتنى بر تشریعات قرآنى از پویایى ویژه‌اى برخوردار است. نویسنده با بیان دو نوع انگیزه براى طرح بحث جاودانگى و عدم جاودانگى قوانین شریعت، به بررسى سه دیدگاه در مورد عوامل جاودانگى شریعت پرداخته که عبارتند از: 1 - تغییر پذیرى احکام بر اساس تغییر موضوعات، 2 - نقش اجتهاد و 3 - پویایى ذهن و شن...