بقعه ی شاه حمزه واقع در شهر قم، از بناهای دوره ی صفوی است. اصل بنا به استناد نقشه ی هشت ضلعی آن متعلق به قرن 8 هـ. ق است. ایوان شرقی بنا در دوره ی قاجار با کاشی های سفید و آبی تزئین شد. این کاشی ها طی گذشت زمان و در اثر عوامل درون ساختاری و عوامل محیطی، دچار آسیب زیادی شده اند. برای حفاظت از این کاشی ها و به تأخیر انداختن آسیب بیشتر آنها نیاز به شناخت فن ساخت و عوامل آسیب این کاشی ها احساس شد. ...

شادروان استادمحیط طباطبایی در سال 1354 مقاله ای درباره ی حمزه نامه ومجلس های آ ن ارائه که به این پرسش پایان می یافت:«آیا حمزه نامه به هند برگردانده شد ویادرایران ماند وپراکنده گردید ،چه سرنوشتی پیدا کرد؟برای من‹استاد محیط› معلوم نیست.»ولی برای نگارنده این پژوهش روشن است که حمزه نامه نیز برمبنای قولی که نادر شاه به محمد شاه داده بود ،به هند برگردانده شد.وی درآن زمان درهند بوده ومقاله ای دراین با...

شادروان استادمحیط طباطبایی در سال 1354 مقاله ای درباره ی حمزه نامه ومجلس های آ ن ارائه که به این پرسش پایان می یافت:«آیا حمزه نامه به هند برگردانده شد ویادرایران ماند وپراکنده گردید ،چه سرنوشتی پیدا کرد؟برای من‹استاد محیط› معلوم نیست.»ولی برای نگارنده این پژوهش روشن است که حمزه نامه نیز برمبنای قولی که نادر شاه به محمد شاه داده بود ،به هند برگردانده شد.وی درآن زمان درهند بوده ومقاله ای دراین با...

مقبره ی شاه عباس دوم صفوی در جوار حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها، بقعه ای 12 ضلعی است که در سال 1077 ساخته و تزئین شده است و از ویژگی های منحصر به فرد دوران طلایی هنر صفوی بهره برده است. ازاره ی سنگی این بنا با گُل های زیبایی به همراه تزئینات اسلامی و طلاکاری، آراسته شده است. درحالیکه این آثار، پس از حدود 350 سال از وضعیت مناسبی برخوردار بود، در دهه های اخیر آسیب های زیادی دیده است. در این...

مقبره ی شاه عباس دوم در جوار ضریح مطهر حضرت معصومه سلام ا... علیها، از لحاظ معماری و تزئینات، ازویژگی های شاخص بناهای دوره ی صفوی برخوردار است. ازاره های سنگی بقعه با گل های رنگی تزئین شدهاست. تزئینات و نقاشی روی سنگ در کنار انواع تزئینات معماری صفوی دیده می شود. نقاشی رنگ وروغن وطلاکاری از آن جمله است. هدف این پژوهش، شناخت و تحلیل مواد و مصالح و تکنیک اجرای این نقوش روی...

بقعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از مکان های مذهبی و زیارتی مهم در دوران حکومت صفوی به شمار می رفت.امور مربوط به این بقعه تا پیش از تأسیس حکومت صفوی اغلب مستقیماً توسط شیوخی که رهبری طریقت صفوی را بر عهده داشتند، اداره می شد.بعد از تأسیس حکومت صفوی هر چند که پادشاهان صفوی عنوان مرشدی کامل را حفظ کرده بودند، اما دیگر شخصاً بقعه را اداره نمی کردند، بلکه افرادی را به عنوان متولی انتخاب و به این کار ...

بقعه‌ی شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های مذهبی و زیارتی مهم در دوران حکومت صفوی به شمار می‌رفت.امور مربوط به این بقعه تا پیش از تأسیس حکومت صفوی اغلب مستقیماً توسط شیوخی که رهبری طریقت صفوی را بر عهده داشتند، اداره می‌شد.بعد از تأسیس حکومت صفوی هر چند که پادشاهان صفوی عنوان مرشدی کامل را حفظ کرده بودند، اما دیگر شخصاً بقعه را اداره نمی‌کردند، بلکه افرادی را به عنوان متولی انتخاب و به این کار ...

یکی از پدیده های مورد توجه در دانش مردم شناسی، بررسی محل دفن درگذشتگان یعنی گورستان است. گورستان در ادوار مختلف، همواره از اماکن مورد نیاز بشر بوده است. در این بین آن چه که در گورستان بیش از هر چیز توجه یک مردم شناس را به خود جلب می کند؛ سنگ مزار (به لحاظ جنس و ابعاد)، و کتیبه ی نقش شده بر روی آن (شامل نقش و نگار و نوشته ها) است. هرقدر در پردازش کتیبه ی یک سنگ مزار دقت و تلاش بیشتری صرف شده باش...

شهر قم، از دیرباز به دلیل جاذبۀ زیارتی، میعادگاه زائران شیعه مذهب بوده و از سوی دیگر به دلیل موقعیت جغرافیائی آن یعنی قرار گرفتن در مسیر شهرهای باستانی شیراز و اصفهان، گذرگاه سیاحان فرنگی نیز بوده است. شاهان قاجار بخصوص فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه، در افزایش شکوه و جلال و آبادانی آستانۀ حضرت معصومه اقدامات متعددی به عمل آوردند، از جمله ساخته شدن صحن جدید به دست میرزا علی اصغر امین السلطان در زما...

مقبرۀ شاه‌عباس دوم صفوی در ضلع شمالی ضریح مطهر حضرت معصومه (س)، بقعه‌ای 12ضلعی با ارتفاع تقریبی 12 متر است که در سال 1077 ق. ساخته و با انواع تزئینات مختلف مانند نقاشی روی ازاره سنگی و گچ، طلاکاری و کتیبۀ سنگی تزئین شده است. در این مقالۀ توصیفی- تحلیلی، تغییرات به‌وجود آمده در ساختار بقعۀ شاه عباسی در طول زمان و آسیب‌های ایجاد شده بر بنا و تزئینات آن مورد بررسی قرار گرفته است. اگرچه تغییرات ساخ...