در این رساله به بیان تاریخچه ای از بانکداری میپردازیم که شامل بانکداری در زمان قدیم و در قرون وسطی تا قرن پانزدهم و دوره جدید سیر بانکداری از زمان پیدایش تا کنون و تاریخچه ی بانکداری در ایران را مورد بررسی قرار می دهیم که سنگ بنای بانکداری در ایران توسط صرافان و بر مبنای عملیات ربوی گذاشته شد و در این مسیر نباید نقش صرافان را نادیده گرفت. بعد از انقلاب اسلامی نیاز به تحولات اساسی در بانکداری بو...

در پژوهش هایی که تاکنون در مورد بهره و ربا انجام گرفته است به دو معیار جهت تشخیص حرام یا حلال بودن بهره اشاره شده است. این دو معیار ناظر به ماهیت بهره و ماهیت قرارداد هستند. نتیجه ای که این دو معیار به ما می دهند این است که بهره از پیش تعیین شده -اعم از ثابت و متغیر- که در قالب قرارداد قرض دریافت و پرداخت می شود مصداق ربای محرم است. در این مقاله نشان خواهیم داد که اگرچه این دو معیار جهت تشخیص ح...

مفهموم بهره، از اساسی ترین مفاهیم اقتصادی است. هدف این مقاله، نقد مفهوم سازی بهره در نظریات اقتصادی متفکرین مسلمان است. پرسش اصلی این است که متفکرین مسلمان چه تصویری از این درآمد ارائه میکنند و آن را چگونه تبیین می نمایند؟ روش کار عبارت است از مطالعه تطبیقی مفهوم بهره در تئوری های بهره متعارف و نظریات متفکرین مسلمان. نتیجه بحث این است که موضوع مباحث بهره در آثار اسلامی، بهره قراردادی است. به هم...

درجهان امروز، نظام بانکی خدمات ضروری و ارزنده ای به اقتصاد جوامع ارائه می دهد. تسهیل مبادلات، تجهیز پس اندازهای راکد مردمی و هدایت آن ها بسوی سرمایه گذاری های مفید و مولّد و اجرای سیاست های پولیِ مناسب، شماری از انبوه کارکردهای نظام بانکی است. کشورهای اسلامی ، دست اندرکار اصلاح و تجدیدنظر در نظام های مالی خود در پرتو تعالیم عالیه اسلامی هستند. موسسات مالی اسلامی، فعالیت هایشان را در جهت حذف بهر...

این پژوهش حرمت ربا و گستره ی احکام آن را در میان ادله ی اجتهادی: کتاب، سنت، عقل و اجماع مورد بررسی قرارداده و به تبیین جایگاه آن در حقوق داخلی یک جامعه ی اسلامی و این که مسئله حرمت ربا تا چه حد در نظام بانکداری امروز رعایت می شود پرداخته است. بررسی آیات تحریم نشان می دهد که دامنه ی این حکم با این عنوان که مبنای صدور آن نفس«زیادی» است، شامل هرگونه معامله ای می شود و در آن به حرمت ربای قرضی تصریح...

در این مقاله ابتدا به بررسی مبانی فکری و تاریخی که منجر به پیدایش بهره شد می پردازیم. در ادامه به آثار و نتایج بهره به عنوان نتیجه قهری نظام بازار اشاره کرده و کارکردهای آن را از دیدگاههای مختلف، چه موافق و چه مخالف، بررسی می کنیم. سپس به نقد بهره و مبانی فکری آن با توجه به آموزه های اسلامی به اجمال می پردازیم و در پایان با توجه به مطالب گفته شده، آنچه تحت عنوان بانکداری بدون ربا اجرا می شود نق...

گذشت چندین سال از تصویب و اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا، فرصت مناسبی برای مطالعه و ارزیابی آن است. توجه کارشناسی در ابعاد نظری و اجرایی بانکداری بدون ربای ایران نشان می دهد خلاها و اشکالاتی وجود دارد که می توان با اصلاح و تکمیل آن ها، گام های مؤ ثری در اصلاح ساختار نظام بانکی برداشت. یکی از اشکالات محوری که زمینه ساز اشکالات نظری و اجرایی فراوانی در عرصه ی بانکداری شده، تفکر جایگزینی یک ...