قرآن کریم دارای آیات تاریخی فراوانی است که با شرایط عصر نزول و حوادث صدر اسلام مرتبط است و فهم بسیاری از این آیات نیازمند مراجعه به تاریخ، به ویژه تاریخ صدر اسلام است؛ لذا توجه به تاریخ صدر اسلام در فهم و تفسیر آیات قرآن کریم از ضرورت و اهمیت فراوانی برخوردار است. در واقع، آگاهی از تاریخ گسترده حوادث صدر اسلام که قرآن به گونه‏ای اشاره‏وار از آن‏ یاد کرده، موجب روشنی مفاهیم آیات مربوط به این نوع...

در این مقاله ، کارکردهای اقطاع ، به عنوان یک نهاد اقتصادی ، درعهد حضرت رسول ( ص) موردبحث و بررسی قرار گرفته است. مقاله با مقدمه کوتاهی درباره تعریف واژه قطاع آغاز می شود ، سپس موضوعات اقطاع اراضی ، اقطاع محصولات اراضی یا طعمه ها، اقطاع منازل و خطط مسکونی یا اقطاع الدور و اقطاع معادن – به ترتیب – بحث و بررسی شده است . در خاتمه مقاله نیز، نتایج بحث – فهرست وار – در 9 بند بیان شده است.

قشربندی اجتماعی در جزیره العرب قبل از اسلام، متأثر از نظام قبیله ای و سنت های حاکم بر آن، سلسله مراتبی پلکانی داشت. این قشربندی در مناطق شمالی و جنوبی، با توجه به توسعه سازمان اجتماعی و همچنین رشد سیاسی و اقتصادی این مناطق، تفاوت هایی با قشربندی منطقه حجاز یافت. این مقاله می کوشد با رویکردی توصیفی ـ تبیینی و با بهره گیری از منابع مربوط به دوره جاهلیت، تاریخ های عمومی، تاریخ های محلی، کتب رجالی ...

اهداف پیامبر اکرم(ص) از غزوات و سرایا مسیله ای مورد توجه مستشرقان و اندیش مندان غیر مسلمان است که آثار فراوانی درباره آن خلق کرده اند. بیشتر مستشرقان اهداف جنگ های پیامبر اکرم(ص)  را مادّی و در راستای جنگ ها و غارت های بدوی و سلطه سیاسی و اقتصادی پیامبر(ص)  می دانند. این مقاله پس از بیان طبقه بندی شده سخنان مستشرقان، دیدگاه آنان را از منظر تاریخی ارزیابی می کند و با استناد به اسناد تاریخی نشان م...

کتابت قرآن کریم در زمان پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان از مباحث مهم تاریخ قرآن است که همواره مورد توجه مسلمانان و مستشرقان قرار گرفته است. در میان کاتبان وحی، «زید بن ثابت» از اهمیت خاصی برخوردار است، به نحوی که شناسایی شخصیت او در رفع برخی ابهامات تاریخ صدر اسلام و موضوع کتابت وحی، نقش تعیین کننده ای دارد. برخی از مستشرقان تلاش دارند با اثبات تعلیم زید بن ثابت توسط یهودیان مدینه، تحولات ایجاد ...

در متون تاریخی مربوط به صدر اسلام شاهد گزارش های مختلف از افراد مختلف از طیفهای گوناگون هستیم؛ گاه دیده می شود که در مورد یک رویداد خاص، گزارش های مختلف و گاه متناقض از افراد خاص با سلسله اسناد متفاوت، ثبت شده است. مسلماً چنین گزارش هایی نیازمند بررسی های بیشتر است تا محقق بتواند به حقیقت موضوع پی ببرد. نام عبد الله بن عباس به عنوان یکی از پر بسامد ترین راویان وقایع تاریخی صدر اسلام در منابع م...

یهودیان که به عنوان قومی مهاجر پس از آوارگی های بسیار به حجاز راه یافتند، باحضور چند صد ساله در این سرزمین، آثار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابلتوجهی برجای نهادند . در این میان بررسی نحوۀ سکونت یهودیان در حجاز، به منظورتبیین بُعد دیگری از حیات اجتماعی و وضع معیشتی آنان در این سرزمین حائز اهمیت بسیار است . به نظر می رسد علاوه بر مال اندیشی اقتصادی و فراست در امور سیاسی، برخورداری از استحکام...

شناخت بخش مهمی از رویدادهای صدر اسلام در گروی شناخت قبایل عرب جاهلی و هنجارها و رویه های درونی و کشمکش های بین قبیله ای آنهاست. قبیله کنده یکی از قدرتمندترین قبایل یمنی قبل از اسلام است که به دلیل داشتن جنگاورانی نیرومند و جسور و سطح آگاهی رؤسای آن نقش آشکاری در تحولات سیاسی صدر داشت. نوشتار حاضر با واکاوی اطلاعات موجود در منابع اولیه چگونگی شکل گیری، نسب، انشعابهای درون قبیلگی، دین، سرزمینهای ...

شهید ایه الله سید محمد باقر صدر? از جمله علمایی می باشد که در قرن اخیر در حوزه های مختلف علوم اسلامی دارای آثار وتالیفات می باشد. تاریخ وسیره معصومان? یکی از حوزه های می باشد که شهید صدر?در طول عمر گرانبهای خود به آن اهمیت می دهد واز آنجائیکهشهید صدر دارای یک شخصیت علمی و فکری می باشد که ، معلومات و دانش گسترده ، اندیشه عمیق و ذهن خلاق و نوآور،ایشان را به یکی ازچهره های برجسته علمی جهان اسلام ب...