از مهم ترین مباحثی که در عصر غیبت در محافل علمی فقها مطرح شده موضوع اجرا ویا تبدیل مجازات های حدی در عصر غیبت معصوم (ع) است؛ تا آن جا که اظهارنظرهای کاملا متفاوتی راجع به این موضوع ارائه شده است. مشهور فقهای امامیه قائل به جواز اقامه حدود و برخی قائل به تبدیل آن به تعزیرات هستند. بر اساس نتیجه ای که با تحلیل این نظرات و از طریق بررسی منابع اولیه ازجمله آیات، روایات و دلایل عقلی برای اقامه حدود ...

لمّا کانت دراستنا هذه تهتمّ ، فی أحد جوانبها ، بمعرفه و حقیقه (المسأله الأصولیه)، أو ما یبحث تحت عنوان ( علم الأصول ) ، استوجب ذلک تتبّع ما ذکر کتعریف لعلم الأصول بشکل استقرائی ، وصفیّ ، شامل للتراث الأصولی فی المدرسه الإمامیه ، أنتج تمییزاً بین أکثر من اتجاه فی تعریف علم الأصول ، والوقوف علی تحلیلٍ للتعریفات المذکوره والمهمّه له ، وتظهیر خصائصها التی تنم عن اختلاف فی أفق البحث ومنطلقاته ـ والذی انتظم...

غیبت امام(علیه السلام) موضوعی است که معصومین(علیهم السلام) هر یک به نوعی شیعیان را به پذیرش آن تمرین داده و تکلیف امت اسلامی را معین فرموده اند. امام زمان (علیه السلام) نیز عدم ظهور خود را در دوران غیبت صغری با نصب و معرفی نواب اربعه برطرف کردند تا در اداره امور شیعیان خللی بوجود نیاید. اما در عصر غیبت کبری شخص پنجمی را مستقیما از جانب خود و به نیابت خاص به مردم معرفی نفرمودند. لذا از آن زمان ت...

مسأله ارتداد از زمان پیامبراعظم (ص) در تاریخ اسلام بوده است و لیکن مجازات مدون آن پس از پیامبر توسط فقهای عظام با تکیه بر احاد یث ائمه طاهرین تبیین و تنظیم شده است . شاید در گذشته به خاطر شرایط ویژه و اقتضائات خاص جهانی این احکام چندان مورد توجه نبوده و انتقادهایی به آن نمی شده است . ولی در حال حاضر این مسأله از دو منظر مورد توجه و نقد قرار گرفته است : -1 از منظر درون دینی و تعارض ظاهری آن ب...

دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین آسمانی در مقایسه با ادیان دیگر ازنظام حقوقی جامعی نیز برخوردار است . این نظام حقوقی همانند نظامهای حقوقی عرفی در مورد شاخه های مختلف حقوقی اعم از کیفری ، مدنی عمومی و بین المللی به بیان احکام پرداخته است . در بعد کیفری ضمن آنکه به جنبه تنبیهی مجازات توجه داشته به اهداف پیشگیرانه و اصلاحی نیز ، که در حقوق عرفی در شاخه ای از علوم جزایی به نام جرمشناسی مورد ...

خویشاوندی (قرابت)، به عنوان یکی از شاخصهای تأثیرگذار در بخش حدود، گاه سبب تشدید مجازات و در بسیاری از موارد، مانع از اجرای مجازات و سبب سقوط آن است. قصاص، قذف، لواط، سرقت و محاربه، آن بخش از جرایم و حدود هستند که قرابت می تواند عامل سقوط آنها باشد. البته تأثیرگذاری قرابت بر این حدود، مطلق نیست، بلکه گاهی برخی از فقها برای آن، وجود شرایطی را لازم می دانند. همچنین تأثیر قرابت بر همه حدود و جرایم،...

. منظور از معیار تمییز حق الله و حق النّاس این است که ملاکی ارائه شود تا طبق آن، مصادیق آن دو، از هم تمییز داده شود و احکام آنها به طور مشخص تبیین گردد. و چون در فقه اسلامی مصادیق زیادی از حق الله و حق الناس وجود دارد و در روایات هم احکامی به این عنوان، ذکر شده اند و از طرفی مسئله حق الناس یعنی حق انسان در مسائل بین المللی جایگاه تعیین کننده ای دارد لذا مشخص شدن معیار تمییز بین آن دو، از اهمیت ق...

حکمت تشریع حدود اسلامی، ایجاد امنیت فردی و اجتماعی افراد جامعه است. سلامت جامعه نیز در گرو استواری بنیان خانواده می باشد. از جمله حدودی که به منظور صیانت از خانواده وضع شده، حد «رجم» است. سنگسار، حکمی ضروری و ثابت از سوی اکثریت فرق اسلامی است، لکن گروهی با رویکردهای مختلفی به دنبال انکار آن هستند. از مهمترین این رویکرد ها، رویکرد فقهی است؛ زیرا این حکم افزون بر اجماع، مستند به روایات عدیده می ب...

براساس نظریه نیابت عامه فقیه از امام معصوم، هرگونه تصرف حاکمان جور در مال و جان و شئون عمومی جامعه اسلامی در زمان غیبت بدون اذن فقهاء نامشروع است. به نظر منکران ولایت فقیه که ولایت بر حوزه زندگی دینی و عمومی مردم را در انحصار امام معصوم می دانند تصرف فقهاء- و به طریق اولی غیرفقها- در این امور فاقد مشروعیت است. در نظریه سومی که در این مقاله مطرح شده، فقهاء وظیفه دارند در زمان غیبت برای تصدی امر ...

سرقت و محاربه از جمله جرائمی هستند که از زمان شکل¬گیری جوامع وجود داشته¬¬اند و در جوامع مختلف برای آن مجازاتی در نظر گرفته شده است. در شریعت اسلام برای پشگیری از ارتکاب چنین جرائمی مجازات هایی متناسب با آن، تشریع گردیده است. از جمله این مجازات ها، مجازات قطع عضو سارق و محارب است که در صورت تحقق شرایط آن اجرا می¬شود. قطع در لغت به معنای ابانه و جدا کردن است. نزد اکثر فقهای امامیه قطع حقیقت در اب...