یکی از قدیم‌ترین انواع ادبی دنیا داستان است. داستان گرچه در دورۀ اخیر و چند قرن پیش با دُن کیشوت سروانتس پا به عرصۀ ظهور نهاد، امّا در بین ملل متمدّن گذشته، از جمله ایران سابقۀ کهنی دارد. وجود داستان‌های گوناگون در فرهنگ ایرانیان نشان از زندگی این نوع ادبی در این سرزمین است؛ هرچند داستان جدید با آنچه ما در ادبیّات قدیم خود داریم، بسی تفاوت دارد؛ امّا می‌توان برای نشان دادن این تفاوت از اصطلاح قصّه بر...

یکی از قدیم ترین انواع ادبی دنیا داستان است. داستان گرچه در دورۀ اخیر و چند قرن پیش با دُن کیشوت سروانتس پا به عرصۀ ظهور نهاد، امّا در بین ملل متمدّن گذشته، از جمله ایران سابقۀ کهنی دارد. وجود داستان های گوناگون در فرهنگ ایرانیان نشان از زندگی این نوع ادبی در این سرزمین است؛ هرچند داستان جدید با آنچه ما در ادبیّات قدیم خود داریم، بسی تفاوت دارد؛ امّا می توان برای نشان دادن این تفاوت از اصطلاح قصّه بر...

این مقاله به بررسی ویژگی­های روایی تمثیل­های داستانی می­پردازد. تمثیلِ داستانی که آن را معمولاً معادلallegory  در ادبیات غرب در نظر می­گیرند و گاه با عنوان تمثیل رمزی نیز از آن یاد می­شود، همچون داستانی با معنایی نهفته در پسِ آن تعریف می­شود. در زبان فارسی معمولاً تمثیل با غلبه رویکرد بلاغی مورد مطالعه قرار می­گرفته است، به همین دلیل تمثیل‏های داستانی نیز بدون توجّه به ویژگی­های رواییِ آن­ها، تنها با...

یکی از مهم­ترین موضوع‌ها در زمینه سبک­شناسی روایت در متون کهن، چگونگی خوانش و تفسیر داستان­های تمثیلی است. ارتباط این موضوع با روایت­شناسی هنگامی روشن می‌شود که با صرف‌نظرکردن از محتوا و پیام تفسیرها، به ارتباط آن با خطوط داستانی توجه کنیم. مقاله حاضر درپی دست­یابی به مهم­ترین شیوه­هایی است که مولوی براساس آنها به تفسیر حکایت­های مثنوی پرداخته است. می­توان گفت ارائه تفسیرها بر محور هم‌نشینی مهم...

به دلیلِ وجود سه ویژگی بارز در رُمان چهره?مرد هنرمند در جوانی اثر جیمز جویس (james joyce)، این اثر جهت تحلیل از منظر نگره فرا تاریخ (metahistory) هِیدن وایت (hayden white) که در دو کتاب مهمش تحت عناوینِ metahistory (1973) و the tropics of discourse (1978) ارائه گردیده، برگزیده شده است. ویژگی نخست به ساختارِ روایی این اثر بر می گردد که در طی آن جویس روایتی تاریخی را بر خط داستانی ُرمان تحمیل کرده است....

در بررسی حکایات کهن فارسی، گفتگو معمولاً به عنوان عنصری داستانی در کنار دیگر عناصر مورد توجّه قرار می گیرد، در حالی که نقشی ساختاری و روایی نیز برای آن می توان در نظر گرفت. بوستان سعدی از متونی است که بیش از دیگران کارکردهای روایی گفتگو را به نمایش گذاشته است. هدف مقاله حاضر نیز بررسی این کارکردها و تبیین رابطه آن ها با اهداف تعلیمی بوستان است. مهم ترین نقش های روایی گفتگو در بوستان عبارتند از: پ...

چکیده ساختار زمانی نو و به ویژه روایت شبک های فیلم در سینما، شیوه ای برای بیان روایت داستان فیلم است که با دستکاری در ساختار زمانی خطی روایت فیلم، تماشاگران را  با ساختن دوبارة فیلم در ذه نشان  به تعامل با آن وامی دارد. کارگردان این دسته از فیلم ها، با ارائه داستان های پیچیده یا ایجاد پیچیدگی در زمان روایت، نوعی از سینمای اندیشمندانه و تفکر برانگیز را خلق میک ند. رویکرد نظری این تحقیق بر پا...

در بررسی حکایات کهن فارسی، گفتگو معمولاً به‌عنوان عنصری داستانی در کنار دیگر عناصر مورد توجّه قرار می‌گیرد، در حالی که نقشی ساختاری و روایی نیز برای آن می‌توان در نظر گرفت. بوستان سعدی از متونی است که بیش از دیگران کارکردهای روایی گفتگو را به نمایش گذاشته است. هدف مقالة حاضر نیز بررسی این کارکردها و تبیین رابطة آن‌ها با اهداف تعلیمی بوستان است. مهم‌ترین نقش‌های روایی گفتگو در بوستان عبارتند از: پ...

سال های سال از دو منظر درام و واقعیت، خط تمایزهای جدی میان سینمای داستانی و مستند کشیده شده بود. اما به نظر می رسد مدتی است که این خط تمایزها تا حدود قابل توجهی کم رنگ شده اند. اوج این اتفاق در ظهور ژانری تحت عنوان «درام مستند» قابل مشاهده است. به نظر می رسد «درام مستند» حاصل بررسی هایی است که سعی دارد مرزهای نا مطمئن میان سینمای داستانی و مستند را به چالش بکشد. باید پرسید «درام مستند» چیست و چ...

عنصر «شروع» یا «وضعیت آغازین»، یکی از مهم ترین تکنیک های داستانی است که نقشی برجسته در رویکرد مخاطب و نوع خوانش وی از اثر دارد؛ بدین مفهوم ‏که چگونگی شروع داستان تا حد زیادی تکلیف خواننده را در مواجهه با متنی که پیش رو دارد، مشخص می‏کند. یک شروع قصوی، رئال، سوررئال و... آشکارکننده خط سیر داستان و منطق حوادث آن است و نوع آن داستان را مشخص می‎کند. مطالعه وضعیت آغازین منظومه‎های داستانی نظامی مبین...