در خوانش فلسفه گابریل مارسل همواره این موضوع ذهن مرا به خود مشغود داشته که آیا غیر از فلسفه می توان ردای عرفان نیز بر تن این فیلسوف اگزیستانسیالیست خداباور فرانسوی پوشاند و اگر چه مفردات فلسفی و فکری بسیاری را در آثار او میبینیم اما همین نگاه راز آلود او به هستی آیا سرچشمه ای غیر از فلسفه محض هم دارد و از طرف دیگر در مواجهه با حافظ هم همین دغدغه را داشتم. اینکه آیا حافظ فقط یک شاعر است؟ این همه...

از دیدگاه مارسل، جهان معاصر، جهان کارکردی و درهم شکسته ای است که در آن راز هستی به فراموشی سپرده شده است. پیامدهای ضروری غفلت از هستی، پوچی، ناامیدی و ازخودبیگانگی انسان است. او ریشه ی این غفلت و ازخودبیگانگی را فقدان خدا می داند و معتقد است این فقدان به دلیل از دست رفتن ارزش های وجودی ای است که بنیان انسانیت بر آن بنا شده است. از این رو او برای بازگرداندن این ارزش ها تلاش می کند و بر این باور ...

اندیشه دربارۀ مرگ، ساختار هستی و راز آفرینش از مهم ترین موضوعات فلسفی هستند که گاه به قلمرو شعر و ادبیات نیز راه یافته اند. پل والری، شاعر فرانسوی قرن بیستم و حکیم عمر خیام نیشابوری، شاعر نام آور ایران در قرن پنجم هجری، باوجود تفاوت در دوره های تاریخی شان، دیدگاه های فلسفی و رویکرد همانندی به مسئلۀ مرگ و نظام هستی دارند. والری در شعر «گورستان دریایی» چشم اندازی دریایی را که نمادی از بیکرانگی ...

اگر در یک طبقه بندی کلان رویکردهای موجود معرفتی را در دو طبقه ی درختی و ریزوماتیک قرار دهیم امتداد چون ویژگی مشترک رویکردهای موجود نمایان می شود چنان که در رویکرد درختی امتداد در طول است و در رویکرد ریزومی در عرض. این این پایان نامه در صدد ارائه ی رویکرد جدید به معرفت با عنوان معرفت حجمی است که ویژگی عمده ی آن عدم امتداد و به تمام حاضر بودن چون یک حجم است. این رویکرد برخاسته از هستی شناسی ویژه ...

گلشن راز و شرح آن، مفاتیح الاعجاز، شرح تعالی و سلوک انسان و جهان هستی در حرکتی دوار و مستمر است. دایره های متعدد، نظام هستی را به معبدی مقدس که محل تجلی امر مینوی است، تبدیل می‌کنند. از حرکت های تودرتوی نظام هستی، تصویری ماندالایی شکل می گیرد. هر حرکت با تکرار چرخش پرگار، از نقطه ای مرکزی و ثابت برخوردار است. مرکز تمام دوایر تودرتو انسان کامل است؛ جایی که مرکز هستی، انسان، فراتاریخ، روان بشری، ...

« عشق » راز هستی و راه شناخت خالق هستی است.  در ادبیّات ملل جهان « عشق » قصّه­ی قدیمی و بی پایانی است که هر قدر تکرار می‌شود تازه تر و جذاب­تر می‌گردد.  مقایسه­ی « عشق » در شعر جان دان شاعر انگلیسی و مولانا جلال الدّین محمّد بلخی شاعر ایرانی، فرصتی را پدید می‌آورد تا با روحیّات و افکار و عقاید آنان در خصوص« عشق » بیشتر آشنا شویم. نظر دو شاعر درباره­ی «عشق ظاهری» یکسان امّا در خصوص «عشق روحانی» متفاوت...

گلشن راز و شرح آن، مفاتیح الاعجاز، شرح تعالی و سلوک انسان و جهان هستی در حرکتی دوار و مستمر است. دایره های متعدد، نظام هستی را به معبدی مقدس که محل تجلی امر مینوی است، تبدیل می کنند. از حرکت های تودرتوی نظام هستی، تصویری ماندالایی شکل می گیرد. هر حرکت با تکرار چرخش پرگار، از نقطه ای مرکزی و ثابت برخوردار است. مرکز تمام دوایر تودرتو انسان کامل است؛ جایی که مرکز هستی، انسان، فراتاریخ، روان بشری، ...

شکل‌گیری مکتب ابن‌عربی در قرن هفتم تحوّل عظیمی در مبانی عرفان نظری ایجاد کرد. جهان­بینی هستی­شناسانة ابن عربی بر دو پایة: «خداوند» و «انسان» استوار است. شارحان نظریه­های ابن عربی نقش مهمّی در گسترش اندیشه­های وی داشته­اند. بزرگانی چون «شیخ محمود شبستری» به موازات عرفان عملی، در گسترش نظریه‌های ابن عربی همت گماشته­اند. جستار حاضر بازتابِ جهان­بینیِ هستی­شناسانة ابن عربی را در مثنوی گلشن راز با رویکر...