یکی از شیوه های بررسی و ارزیابی آثار ادبی، نقد و تحلیل آن بر اساس دستاوردهای روان شناسی است . از آنجا که موضوع این دانش، شناخت ذهن و رفتار انسانی است و از سویی آثار ادبی جلوه ای از اندیشه و شخصیت پدیدآورنده خود را به نمایش می گذارد و فرآیند آفرینش ادبی امری کاملاً روانی است لذا برای شناخت انگیزه ها و ویژگی های شخصیتی هنرمندان، می توان از آثار آنان به عنوان یک منبع تحقیق بهره برداری نمود. در این ...

سوررئالیسم مکتبی ادبی است که آندره برتون، نویسنده فرانسوی، در قرن بیستم آن را بنیان گذاری کرده و دامنه نفوذ آن به دیگر کشورها هم کشیده شده است. این مکتب با بهره گیری از نظریه های علمی فروید در روان شناسی و نظریه های یونگ در اسطوره شناسی و نظریات فلسفی- ادبی هگل و هانری برگسون و برخی نویسندگان ادبی پا به عرصه وجود گذاشته است. سوررئالیسم معتقد است که یک اثر ادبی باید محصول ذهن و روان ناخودآگاه خا...

نقد روان شناختی، یکی از انواع رویکردهای نقد ادبی معاصر است که در قرن بیستم پس از آن که زیگموند فروید، علم روان کاوی را بنا نهاد و به تبیین ساختار روان و شخصیت انسان پرداخت، در حوزه ی ادبیات مطرح شد. این گرایش نقدی علمی است که در دو بُعد، از یک سو به انسان و خصوصیّات شخصی و روانی او، و از سوی دیگر، به انسان و ارتباط وی با افراد دیگر جامعه می پردازد. بُعد اوّل در حوزه ی روان کاوی شخصیت و بُعد دوّم در ح...

کندوکاوهای کارل گوستاو یونگ، روان شناس سوئیسی، در قلمرو روان آدمی و یافته های وی در زمین? اساطیر، دستمای? بسیاری از پژوهندگان در بررسی آثار ادبی قرار گرفته است. یونگ به خاطر توجه عمیقی که به انسان در شبک? روابط اجتماعی و تاریخی اش داشت، ساختار روان آدمی را در حوز? حیات اجتماعی و در عرص? تاریخ مورد بررسی و مطالع? دقیق قرار داد. در نتیجه بر دانش اسطوره شناسی و روان شناسی تأثیر قابل ملاحظه ای برجا...

شخصیت هم از نگاه روان شناسی و هم در نقد ادبی از جایگاه و اهیمت بالایی برخوردار است و در هر یک از این زمینه ها تعاریف، ویژگی ها، و دسته بندی های خاصی برای آن ارایه شده است. ادبیات داستانی به عنوان یک تجلی گاه برای شخصیت و زمینه های گوناگون شخصیتی، برای بررسی و کنکاش در این مقوله منبعی پربار محسوب می شود. شخصیت در داستان های دو نویسنده ی معاصر، ثروت اباظه(نویسنده ی عرب) و شیرزاد حسن(نویسنده ی...

با توجه به طبیب، عارف و شاعر بودنِ عطار نیشابوری این فرض چندان بعید نیست که او در منظومه رمزی- تمثیلی اش، منطق الطیر، توانسته باشد بر پایه تجارب بیرونی و سلوکِ درونی، دیدگاهی شرقی در باب رشد شخصیت و سلامت روانیِ انسان عرضه کرده باشد. هدف از پژوهش حاضر، واکاوی پرداخت های ادبی- عرفانیِ عطار از روی گونه های شخصیتِ درون گرا و برون گرا بنا بر نظام تحلیلیِ یونگ و پیروانش است. بنا بر نتایج این پژوهش، عطّار ب...