چه سرنوشتی در آخرت در انتظار پیروان سایر ادیان خواهد بود؟ آیا سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان تابع نحوه ی عملکردشان در دنیا است یا این که سرنوشت اخروی آنها بدون ارتباط با اعمال دنیویشان، دوزخ خواهد بود؟ هدف این مقاله بررسی سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان از دیدگاه متکلمان اسلامی است. دیدگاه های اصلی در بحث را می توان به چهار دسته تقسیم نمود: 1- انحصارگرایی مذهبی 2- انحصارگرایی دینی 3- شمول گرایی و 4- کثرت گ...

چه سرنوشتی در آخرت در انتظار پیروان سایر ادیان خواهد بود؟ آیا سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان تابع نحوه‌ی عملکردشان در دنیا است یا این‌که سرنوشت اخروی آنها بدون ارتباط با اعمال دنیویشان، دوزخ خواهد بود؟ هدف این مقاله بررسی سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان از دیدگاه متکلمان اسلامی است. دیدگاه‌های اصلی در بحث را می‌توان به چهار دسته تقسیم نمود: 1- انحصارگرایی مذهبی 2- انحصارگرایی دینی 3- شمول گرایی و 4- کثرت‌گ...

این پژوهش می کوشد که در درجه نخست با توجه به دیدگاه ها و گروه های مختلف فکری سرنوشت اُخروی غیر مسلمانان را از دیدگاه متکلمان مسلمان مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. یعنی اینکه آیاسرنوشت همه غیر مسلمانان مانند مسلمانان و با توجه به نحوه عملکردشان دردنیا، اعم از اینکه درستکار و یا بد کردار باشند بهشت و یا دوزخ خواهد بود و یا اینکه سرنوشت اخروی آنها بدون ارتباط با اعمال دنیوی آنان، دوزخ خواهد بود ؟ دید...

مسئله علم پیشین خداوند و نقش آن در خلق اعمال بندگان و سرنوشت (سعادت و شقاوت اخروی) آنان به‌عنوان تجسّم عملکرد دنیویشان، قصه‌ای دیرین، شیرین و دلکش و درعین‌حال، دقیق، ظریف و پیچیده است، در این زمینه ملاصدرا بر آن است که: اولاً؛ اعمال بندگان ـ اعم از اختیاری و اضطراری ـ معلول و تابعی از تقرّر و تعین پیشینشان در علم الهی است و سرنوشت (سعادت و شقاوت اخروی) آنان به‌عنوان تجسّم اعمال دنیوی‌شان، ثابت و تخ...

آموزه تجسّم اعمال به تبیین کیفیت پاداش و کیفر اخروی می‏پردازد. در الهیات اسلامی، دو تفسیر متفاوت درباره این موضوع ارائه شده است: الف- تفسیرحقیقت‏انگارانه، ب- تفسیر مجازانگارانه. تصدیق هریک از این دو دیدگاه بر نوع بینش و رفتار انسان در دنیا و ارزیابی آدمی از چگونگی حیات آخرت تأثیر خاصی دارد. پذیرش تلقی حقیقت‏انگارانه از تجسّم اعمال تقویت باور به روز جزا و تخلّف‏ناپذیری پاداش و کیفر اخروی و مدیریت ه...

پیروی از امام حق و باطل به عنوان دو نماد انسان های تأثیرگذار بر  سرنوشت فردی و اجتماعی انسان، در قرآن و روایات مورد تأکید قرار گرفته است. امّت نیز سرنوشت دنیوی و اخروی خود را در  نسبتی که با این دو الگوی وجودی برمی گزیند، تعیین می کند. امام سیمایی با اقتدار بالای الگوسازی دارد  و همۀ جوامع بشری با انواع فرهنگ های دینی و غیر دینی ،دارای چهر های سرنوشت ساز و شخصیت ساز می باشند و استعداد الگوپذیری ...

مسئلة الهی یا عقلی بودن حسن و قبح در کنار بررسی وجوه معناشناختی و هستی­شناختی آن­ها، از مسائل دیرپای علم کلام است. اما در کنار کلام، جریان عقلی اصیل فلسفی هم جسته و گریخته به این مسئله پرداخته است. در حکمت صدرایی، بر خلاف فلسفة مشاء، با نوعی رجوع به موضع عقلی عدلیه در این باره مواجه می­شویم. دیدگاه هستی­شناختی صدرا در این باره را می­توان در نظریة ارتباط واقعی میان اعمال و ملکات حسنه و سیئه با س...

مقاله‌ی حاضر در راستای آشنایی با تعالیم سنتی یهود درباره‌ی سرنوشت انسان پس از مرگ نوشته شده است. برای این منظور، علاوه بر کتاب مقدس (عهد عتیق) و تلمود، به سه اثر مکاشفه‌ای (کتاب اول اخنوخ، کتاب حکمت سلیمان و کتاب دوم عزرا) نیز استناد  شده است. بررسی حیات اخروی و موضوعات وابسته به آن، از قبیل شئول (عالم زیرین)، ویژگی‌های منسوب به آن و تحول دیدگاه‌های مربوط به اوضاع و احوال اموات در این عالم، رست...

موضوع این پژوهش ابزارهای عذاب از دیدگاه قرآن می باشد که در دو بعد ابزارهای دنیوی و اخروی مورد بررسی قرار می گیرد. از آنجا که همه ی انسان ها در آرزوی نیل به سعادت و خوشبختی بوده تا در دنیا و آخرت غرق در نعمات الهی شوند و از طرفی این نیاز فطری بشر است که از عذاب الهی همواره تبرّی می جوید، بنابراین برای آشنایی بیشتر با این مسأله لازم است که از ابزارهای عذاب الهی شناخت کافی داشته باشد. هدف از بیان ا...

در پاسخ به پرسش از چرایی و چگونگی عذاب اخروی با دو رویکرد مواجهیم؛ رویکرد نخست، ارتباط میان کیفر و عذاب اخروی را همانند ارتباط جرم و جریمه دنیوی، اعتباری دانسته، خداوند را به عنوان عذاب کننده خارجی جاعل و خالق عذاب می شمارد؛ رویکرد دوم ارتباط کیفر و عذاب را حقیقی و تکوینی دانسته، ناظر به مفاد نظریه تجسم اعمال می داند و عذاب اخروی را صورت و تجسم گناه فرد گنهکار می شمارد. مجلسی از مدافعان دیدگاه ...