مناسبات دیرپای اقتصادی و فرهنگی بین ایران و هند هرگز قطع نشده است. لیکن هندوستان گاهی پناهگاه ایرانیانی بوده که از ستم حاکمان یا تیغ تجاوزگران، به آن سرزمین کوچیده اند. یکی از این دوره های پناه جویی با یورش مغولان آغاز شد.در برابر این پرسش که چرا ایرانیان هنگام یورش مغولان به هندوستان پناه بردند؟ و این که سرنوشت پناه جویان ایرانی در هند چه بود؟ مدعای این تحقیق چنین است: طبیعت ناشناخته، جنگل های...

پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

طباق، نخستین مرکز تربیتی و آموزشی در دوره مملوکی بود که وظیفه تربیت متصدیان امور اداری و نظامی دولت ممالیک را بر عهده داشت. نظام آموزشی طباق با سایر مراکز آموزشی متفاوت بود. برخلاف آموزش رسمی جامعه که از دوره ابتدایی در مکتب‌خانه‌ها شروع و در مدارس به پایان می‌رسید و در آنها مجموعه‌ای هماهنگ از دروس مقدماتی و عالی غیر نظامی آموزش داده می‌شد، در طباق اولویت اصلی با آموزش‌های نظامی، فنون رزم، کار...

برگزاری فریضه حج که یکی از واجبات دینی مسلمانان است، از زمان ورود اسلام به ایران با فراز و فرودهای خاصی همیشه انجام میگرفت. ایلخانان از همان آغاز مسلمانی خود، اقدامات قابلتوجهی در راستای اعزام کاروانهای زیارتی به مکه و بهرهبرداری سیاسی-اجتماعی از این امر، انجام دادند. اما با برافتادن حکومت آنها و بهوجود آمدن دورهای از تجزیه سیاسی در ایران، چگونگی برگزاری فریضهی حج نیز تحتتأثیر منفی بهجای گذاشت....

در نیمه های قرن هفتم هجری، غلامان مملوک که از اقوام مختلف برخاسته بودند، درسرزمین مصر و شام حکومتی به نام ممالیک تشکیل دادند که به غلبه بر دو قدرت بزرگ معارض صلیبی و مغول، در جهان اسلام شهره اند. نخستین دولتی که توسط این گروه شکل گرفت، دولت ممالیک بحری نام داشت. این سلسله نیز مانند همه حکومتها نیازمند سازماندهی امور حکومت و مملکت، در قالب تشکیلات دیوانی بود و بر این اساس، شاهد پیدایش تشکیلات دی...

یکی از مؤلفه‌های مهم در فراهم کردن مقدمات یورش فراگیر سلیم اول به قلمرو ممالیک، همراه کردن مدرسیان و علمای صاحب افتاء و زعماء طبقه علمیه بود. در بررسی مسألۀ حمله عثمانی‌ها به ممالیک، اگرچه به جواز مدرسیان و فقهاء عثمانی، اشاره می‌شود، اما اغلب به پیچیدگی‌ روند صدور این فتاوی و ملاحظات مدرسیان و فقهاء صاحب فتوی، توجه چندانی نمی‌شود. این پژوهش نشان می‌دهد با توجه به اینکه فتوی ملا عرب شیخ‌الاسلام...

مناسبات دیرپای اقتصادی و فرهنگی بین ایران و هند هرگز قطع نشده است. لیکن هندوستان گاهی پناهگاه ایرانیانی بوده که از ستم حاکمان یا تیغ تجاوزگران، به آن سرزمین کوچیده‌اند. یکی از این دوره‌های پناه‌جویی با یورش مغولان آغاز شد.در برابر این پرسش که چرا ایرانیان هنگام یورش مغولان به هندوستان پناه‌بردند؟ و این که سرنوشت پناه‌جویان ایرانی در هند چه بود؟ مدعای این تحقیق چنین است: طبیعت ناشناخته، جنگل‌های...

تاریخ جهان اسلام در دو قرن اخیر، روایتگر جدال سنت‌های بومی مسلمین و فرهنگ نوپای غربی است. در این میان مصریان، به سبب حضور سه ساله‌ی دولت فرانسه، جزء پیشگامان مواجهه با فرهنگ غربی هستند. هرچند کارنامه‌ی فعالیت‌های فرانسویان در مصر به تاریکی تجربیات دیگر استعمارگران در خاورمیانه نبود، اما غرب‌ستیزان و مخالفان مظاهر تجدد محمدعلی پاشا را که بلافاصله پس از خروج فرانسویان در مصر بر سر کار آمده بود، غ...

ربما کان من أصعب الأمور علی دارس علم البلاغه فی العصر المملوکی، أن یستطیع حصر أنواع «البدیع» الذی کان سمه ممیزه للذوق الأدبی فی هذا العصر. ویبدو أن أصحاب البدیـع اختلفـوا فی عددها وفی أنواعها وفی تســمیاتـها، ولم یتفقوا علی أهمیتها ودورهـا فی العملیه الإبداعیه. لذلک یقوم هذا البحث بمحاوله فهم أسباب هذا الاضطراب من خلال مقارنه بین أهم الکتب التی تناولت هذا الموضوع، کذلک یعرض لأهم الأنـواع البیان...