مقاله حاضر با کاوش چند سویه ، سعی در تعریف و تحدید منظومه هایی حماسی و پهلوانی را دارد که عموماً زیر نام شاهنامه کردی شناخته شده اند؛ منظومه هایی که ریشه در اسطوره دارند و در بر دارند ه باورها و پنداشته های جمعی زاگرس نشینان از بن تاریخ تاکنون هستند. طرح تفاوت بن مایه های اسطوره ای در غرب و شرق ایران، محقّق را به کاوش در اندیشه و جهان بینی شاهنامه کردی واداشته است. نتیجه آن به دست آمدن یک طبقه بن...

مردم کردزبان از دیرباز به شاهنامه حکیم فردوسی توجه و علاقه داشتند و این امر سبب سرودن منظومه­هایی به سبک و سیاق شاهنامه فردوسی به زبان کردی شده است. منظومه­هایی که به نام شاهنامه کردی به گویش گورانی در دست است، اقتباسی کامل و مستقیم از شاهنامه فردوسی نیست؛ ولی از نظر قالب شعری، داستان­ها و شخصیت­ها و البته روح حماسی و دلاوری با شاهنامۀ فردوسی اشتراکات دارند. بررسی­ها نشان می­دهد که داستان های ر...

چکیده شناخت و تبیین هر چه بیشتر زبانهای زنده ایرانی و آثار ادبی آنها به عنوان میراثهای گرانبها مهم و انکار ناپذیر است. زبان کردی با توجه به تنوع گویشها و گونه های آن و نیز سابقه کهن ادبی می تواند مواد غنی در اختیار محققان و زبان شناسان قرار دهد. سرهنگ الماس خان کندوله ایی از شاعران کردی سرای قرن سیزدهم و از طلایه داران حماسه سرای زبان کردی می باشد. آثار متعددی در زمینه حماسی و غنایی از ایشا...

ایرانیان از دیرباز برای انجام کارهای گوناگون، آیین­­ها و روش های ویژه ای داشته­اند که امروزه بیشتر آن ها فراموش شده ­است. نشانی از این آیین­های فراموش شده را می­توان در برخی از روستاها و شهرهایی که هنوز بر پایه ی شیوه­های کهن زندگی می­کنند، بازیافت. پرسش بنیادین این نوشتار آن است که آیا می توان هم سانی ای میان آیین های شاهنامه با آنچه امروز در استان کرمانشاه برگزار می شود، بازجُست؟ بر این پایه ب...

میرزا الماس خان کندوله ای(ت1118- م1190-1200)، شاعر حماسه سرای کرد، پس از گذراندن دوران نظامی گری در سپاه نادرشاه و تبعیدش به منطقه کندوله، به نظم شاهنامه کردی، به لهجه اورامی- گورانی پرداخت که هم اکنون، قسمت هایی از شاهنامه او باقی مانده و بسیاری از افراد کهن سال، داستان هایی از آن را در سینه هایشان حفظ کرده اند. یکی از این داستان ها، داستان بهمن و فرامرز است که حماسه ای است منظوم در قالب مثنوی...

منظومه های حماسی و پهلوانی کُردی که اغلب زیر نام شاهنامه ی کُردی شناخته شده اند، منظومه هایی هستند که ریشه در اسطوره داشته و دربردارند ه ی باورها و پنداشته های جمعی ملّت کُرد از بن تاریخ تاکنون می باشند. پایان نامه ی حاضر سعی در مقایسه ی شاهنامه ی فردوسی و شاهنامه ی کُردی (تولّد جهانگیر و جنگ نامه ی ایران و تورانیان) از نظر محتوا دارد و گاه در حد مجال و توان به مقایسه ی جنبه های زبانی و ادبی نیز پردا...

ایرانیان از دیرباز برای انجام کارهای گوناگون، آیین­­ها و روش‌های ویژه‌ای داشته­اند که امروزه بیشتر آن‌ها فراموش شده ­است. نشانی از این آیین­های فراموش شده را می­توان در برخی از روستاها و شهرهایی که هنوز بر پایه‌ی شیوه­های کهن زندگی می­کنند، بازیافت. پرسش بنیادین این نوشتار آن است که آیا می‌توان هم‌سانی‌ای میان آیین‌های شاهنامه با آنچه امروز در استان کرمانشاه برگزار می‌شود، بازجُست؟ بر این پایه ب...

نقش­مایه­های نگاشته شده در نگاره­های شاهنامه، از سویی در پیوند با نظام نشانه های متنی است و از سوی دیگر از تبار نظام نشانه­های تصویری. نمونه­ای از این نظام دوگانة تصویری- متنی، در مفهوم مینوی فَرّ و نقش­مایه­های تصویری آن بچشم می­خورد. در نظام متنی، فرّة کیانی نشان دهندة مشروعیّت شاه است. در پژوهش­های انجام شده دربارة فرّ، پژوهش گران عموماً به توصیف مفهوم فَرّ و چگونگی کاربرد آن در شاهنامه و متون کهن پ...

سیمای استانی ایلام برای غنای هرچه بیشتر فرهنگ بومی استان تأسیس شده است. حفاظت از فرهنگ و زبان کردی و در عین حال ارائۀ تصویری واقع‎بینانه از آن به نسل جدید، از جملۀ وظایف اساسی این رسانه است. پژوهش حاضر در راستای بررسی عملکرد سیمای ایلام در این زمینه، از طریق مصاحبه با نخبگان فرهنگی شهر ایلام انجام ‎شده ‎است. اینکه سیمای ایلام چه تصویری از فرهنگ و زبان کردی را به مخاطب ارائه می‎دهد، پرسش آغازین ...

در مطالعه حاضر تنوع ژنتیکی درون و بین پنج جمعیت گوسفند ایرانی (سنجابی، کردی کردستان، کردی خراسان، مهربان و مغانی) با استفاده از شش جفت آغازگر ریزماهواره ای (mcma2، mcma26، maf64، oarcp26، oarae64 و oarfcb304) بررسی گردید. واکنش های pcr با تمام آغازگرها بجز oarae64 به خوبی انجام گردید. تمامی جایگاه ها در همه جمعیت ها چند شکل بودند. سه آلل اختصاصی در دو جایگاه برای جمعیت کردی خراسان به دست آمد ول...