حمزۃ­ بن علی ملک اسفراینی (784 – 866 ه.ق) مشهور به شیخ آذری شاعریست عارف که به واسطه آثار منظومش وی را بیشتر در سلک شاعران قرار داده­اند، امّا او صاحب تألیف ارزشمندی منثور با عنوان جواهرالاسرار در حوزه عرفان نیز می­باشد. این مقاله به منظور یافتن سرچشمه­های فکری عرفانی آذری به بررسی محتوایی این اثر عرفانی پرداخته، که نهایتاً قرآن و منابع حدیثی؛ بسیاری از منابع مکتوب متقدّم عرفان و تصوّف؛ مکتب ابن عر...

از دیوان شیخ آذری اسفراینی چند نسخه در کتابخانه‌های سراسر جهان وجود دارد. یکی از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین آنها، نسخة موجود در کتابخانة سلطنتی دانمارک است. در این مقاله با‌توجه‌به جزئیات نسخه، شیوة نگارش و سایر ویژگی‌های ظاهری و محتوایی، اعتبار نسخة نامبرده بررسی می‌شود. با‌توجه‌به نوشته‌شدن نسخه در زمان زندگی شاعر و دقت کاتب در ضبط کلمات، به نظر می‌رسد این نسخه، معتبرترین متن موجود از دیوان شیخ...

از قصاید مشهور خاقانی، شاعر دیر آشنای زبان فارسی، قصیده ترساییه است با مطلع: فلک کژروتر است از خط ترسا مرا دارد مسلسل راهب آسا این قصیده به دلیل آنکه شماری از مصطلحات آیین ترسایان در آن به کار رفته، از قصاید دشوار خاقانی به شمار آمده است و در دوره‌های مختلف اهل ادب به شرح آن پرداخته‌اند‌. تا‌کنون چندین شرح از آن به چاپ رسیده، ولی قدیمترین شرح این قصیده از شیخ آذری طوسی ( م866 هـ ق) است که در سا...

حمزۃ­ بن علی ملک اسفراینی (784 – 866 ه.ق) مشهور به شیخ آذری شاعریست عارف که به واسطه آثار منظومش وی را بیشتر در سلک شاعران قرار داده­اند، امّا او صاحب تألیف ارزشمندی منثور با عنوان جواهرالاسرار در حوزه عرفان نیز می­باشد. این مقاله به منظور یافتن سرچشمه­های فکری عرفانی آذری به بررسی محتوایی این اثر عرفانی پرداخته، که نهایتاً قرآن و منابع حدیثی؛ بسیاری از منابع مکتوب متقدّم عرفان و تصوّف؛ مکتب ابن‌عر...

     هدف مقالۀ حاضر، بررسی وجوه اشتراک و افتراق میان شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی است. نتایج به دست آمده حاکی است که مؤلفان مذکور با آسیب­شناسی عرفان و تصوف از سویی به نقد، و از دیگر سو به دفاع از شطّاحان همت گمارده­اند. فارسی بودن زبان هر دو کتاب، نگاه توأم با تکریمِ مؤلفان به مشایخِ عرفان و تصوف، شرح حروف مقطّعه و کلام شِبه­شطح حضرت رسول (ص) و شطحیّات مشایخ صوفیه،...

In this article mystical thoughts of Sheikh Ᾱzari Esfarāyeni, according to Javāher al-Asrār book, will be introduced. Findings of this research show that choosing self-knowing as the best way of Godknowing؛ ability of human for vision of God؛ describing the human’s allcomprehensiveness situation and his position of Divine vicegerent؛ various comparing of the macrocosm with the microcosm an...

پژوهش حاضر به دنبال بررسی و شناخت «عوامل اجتماعی موثر بر تغییر و تطوّر زبان فعلی مردم آذربایجان بوده است». سوالات اصلی پژوهش این می باشد که «آیا زبان بومی آذربایجان تغییر کرده یا زبان فعلی (ترکی آذربایجانی) زبان بومی بوده است؟»، «عوامل اجتماعی موثر بر تغییر و تطوّر زبان فعلی مردم آذربایجان چه بوده-اند؟» که بر اساس مباحث نظری مربوط به تغییر زبان به تبیین پدیده تغییر زبان در منطقه آذربایجان می پردا...

فرهنگ عامه (folklore ) مجموعه ایی از دانستنی ها، اعمال و رفتاری است که میان توده ی مردم، سینه به سینه و از طریق تجربه، به ارث رسیده است. انگیزه ها، عادات، اعمال و گفتارهای جامعه، تشکیل دهنده فرهنگ عامه بوده و در واقع می توان آن را مبین ندای مردم دانست اما با وجود اهمیت فوق العاده فرهنگ عامه، هنوز آن طور که بایسته است محققان به بررسی این موضوع در آثار ادیبان نپرداخته اند. جستار پیش رو پس از ذکر ...

مولانا محمّدطالب جاجرمی (م 854 ق) از شاعران کمترشناخته­شده­ی شیراز در سده­ی نهم هجری است که علاوه­بر «دیوان اشعار»، منظومه­ی «گوی و چوگان» نیز به او منسوب است. این شاعر شیعی که شاگرد آذری طوسی بوده، سلاطین تیموری و حاکمان فارس در قرن نهم را مدح کرده است. پیش از این درباره­ی زندگی، آثار و اندیشه­ی او آگاهی مبسوط و کافی در دست نبوده؛ اما با شناسایی دو دستنویس کتابخانه­ی موزه­ی ملی ایران و نسخه­ی ک...

سوالی که این تحقیق درصدد پاسخگویی به آن است ، این می باشد که چه عواملی در نوع نگرش نخبگان آذری به هویت ملی و منطقه ای دخیل بوده اند؟همچنین نخبگان آذری چه نگرشی نسبت به هویت ملی و منطقه ای داشته اند؟ عوامل داخلی چه تاثیری در نوع نگرش نخبگان آذری به هویت ملی و منطقه ای داشته اند؟عوامل خارجی چه تاثیری در نوع نگرش نخبگان آذری به هویت ملی و منطقه ای داشته اند؟