ضرب المثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه ها و سنگ نوشته ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، کارکرد ضرب المثل بسان آینه است که ویزگی های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه و سازمان را به ببینده می نمایاند. بسا ضرب المثلی کار ساعت ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. ضرب ال...

دو ویژگی خاص و منحصر بفردزبان، یعنی عبارت پردازی و چینش واژگان در کنار یکدیگر باعث بوجود آمدن بار معنایی می شود که درک معنا نه فقط برای آنهایی که یک زبان دوم را یاد می گیرند، بلکه برای آنهایی که به این زبان صحبت می کنند، مشکل و یا حتی غیرممکن شود. ضرب المثل ها علیرغم تمایزات فرهنگی، جغرافیایی و زبانیتشابهاتی در زبان های مختلف دارند. نویسنده در این مقاله، سعی دارد تا به بررسی و مقایسه صوری و مع...

یکی از عرصه های تجلی روابط خویشاوندی زبان، ادبیات عامه و به ویژه ضرب المثل ها هستند. پژوهش حاضر به بررسی انعکاس روابط خویشاوندی در ضرب المثل های فارسی می پردازد. به این منظور، ضرب المثل هایی انتخاب شدند که در آن ها واژه هایی برای ارجاع به خویشاوندان به کار رفته است. ضرب المثل های منتخب از فرهنگ بزرگ ضرب المثل های فارسی استخراج شدند و ضرب المثل های مربوط به زبان ها و گویش های غیرفارسی از آن حذف ...

روابط ایرانیان با عرب ها، که به دورانی دور یعنی عهد هخامنشی بازمی گردد، به دلیل هم جواری و بعد از ظهور اسلام و استقبال ایرانیان از آیین اسلام به اوج خود رسید و به تعامل بیش تر دو ملت انجامید. این روابط در زبان، فرهنگ، و رهاوردهای ادبی تأثیر گذاشت. نشانه های این تأثیر در یکی از نمادهای فرهنگی دو ملت یعنی ضرب المثل ها و کنایات رایج فرهنگ ایرانی و عربی تبلور یافته است. مقایسه ضرب المثل ها تبادلات ...

: درک ضرب المثل می­تواند به منظور ارزیابی کارکرد پراگماتیک مورد استفاده قرار گیرد. از آنجا که آزمون­های درک ضرب المثل از زبان و فرهنگ اثر می­پذیرند، طراحی آزمون درک ضرب المثل به زبان فارسی برای سنجش کارکردهای پراگماتیک و اجرایی ضرورت می­یابد. هدف از این مطالعه طراحی یک آزمون درک ضرب المثل و بررسی روایی و پایایی آن بود. بررسی: زمون درک ضرب المثل در پژوهش حاضر، شامل دو خرده آزمون داخل بافت و خارج...

نگاه جنسیتی به انسان و سست کردن جایگاه زنان، در بسیاری از فرهنگ ها و در میان اقوام و ملل گوناگون دیده می شود و بی تردید، زبان و ادبیات فارسی نیز از این مساله تاثیر پذیرفته است. بررسی فرهنگ عامه، به ویژه ضرب المثل ها، نشان از داوری های گاه، غیر قابل پذیرش و ناعادلانه درباره زنان دارد و از آن جا که مواردی بسیار از این ضرب المثل ها، با وام گرفتن واژگان و یا مفاهیم دینی، چون این روی کردی را نشان می...

پژوهش حاضر به تحلیل انتقادی گفتمان ضرب المثل های زنان و مقایسه آن ها در دو فرهنگ کوچه و امثال و حکم می پردازد. پیکرۀ بررسی شده شامل همه ضرب المثل های زنان در دو فرهنگ است. چهارچوب نظری رویکرد فرکلاف و در مواردی، رویکرد هلیدی ـ متیسن، به ویژه فراکارکرد متنی است. روش پژوهش شامل مؤلفه های کیفی و کمی است. مؤلفه های کیفی ابزارهای تحلیل گفتمان انتقادی و رویکرد کمی محاسبۀ پایایی پرسش نامه ها بر اساس آ...

ضرب­المثل، یکی از فرم­های زبان است که هم از فرهنگ تأثیر می پذیرد و هم بر فرهنگ  تأثیر می گذارد. بدیهی است که انواع حیوانات در متون ادبی و به ویژه در ضرب­المثل­ها جایگاه خاصی دارند، اما این کاربرد و معانی آنها در فرهنگ­های مختلف همیشه یکسان نیست. دو نمونه از این فرهنگ­ها، فرهنگ ایرانی و چینی هستند. تمرکز این تحقیق، مبتنی بر این سؤال اصلی است که علت تفاوت کاربرد حیوانات در ضرب­المثل های چینی و فا...

چکیده مقایسه ساختاری و معنایی اصطلاحات فارسی و انگلیسی به کوشش نجمه رحیمی بسیاری از مطالعاتی که توسط زبان شناسان صورت می گیرد، در زمینه موضوعاتی از زبان است که بر گرفته از فرهنگ ماست. اصطلاحات و ضرب المثل های هر جامعه نیز برگرفته از فرهنگ آن قوم است. این پژوهش در پی یافتن تفاوت ها و شباهت های موجود میان ضرب المثل های فارسی و معادل انگلیسی آن هاست تا از طریق یک روش توصیفی تحلیلی مشخّص ش...

بررسی و تطبیق کنایه­ ها و  ضرب­ المثل ­های دو زبان، راهی برای بازشناسی برخوردها و ارتباط فرهنگی دو ملت، در درازنای تاریخ است. از آنجا که کنایه­ ها و ضرب ­المثل­ ها، حامل حکمت و دانش هستند و تقریبأ ویژگی­ های زبانی را در خود به شکل پیشین نگاه می ­دارند، پس بررسی ضرب ­المثل­ های یک زبان و تطبیق آن­ها با زبانی دیگر پیشینۀ مشترک دو زبان و فرهنگ را برای ما روشن می­ کند. در این مقاله چند ضرب ­المثل ا...